بومی‌سازی علوم انسانی، آرمان جنبش نرم‌افزاری دانشگاه علامه/ آرزوی من تسری جنبش به همه دانشکده‌هاست

اگر جامعه را به مثابه سخت‌ افزار یک دستگاه و قوانین حاکم بر آن به منزله نرم افزار در نظر بگیریم، شایسته است که قوانین حاکم بر جامعه ایرانی، متناسب با مردم و سرزمین خود تنظیم و اجرا شود، بر این اساس کانونی تحت عنوان جنبش نرم‌افزاری تشکیل شده که در حال حاضر دانشگاه علامه طباطبائی، چهارمین دانشگاهی است که این کانون را دایر کرده است.

محمدعلی محسنی، دبیر کانون جنبش ‌نرم‌افزاری در گفت‌وگو با خبرنگار عطنا، اظهار کرد: طرح اولیه این کانون برگرفته از دانشگاه تهران بود و اولین کانون جنبش نرم‌افزاری در سال 84 در این دانشگاه تاسیس شد.

وی با بیان اینکه اصل وجودی این کانون در ارتباط با صحبت‌های مقام معظم رهبری از سال 79 است، گفت: این سخنرانی‌ها به بومی‌سازی علوم انسانی اشاره دارد و تا الان همواره مسئله‌ای مورد توجه بوده‌ است.

دبیر کانون جنبش ‌نرم‌افزاری ادامه داد: در حقیقت مقام معظم رهبری با تعبیر جنبش نرم‌افزاری در آن زمان موجب شدند، جرقه‌ای در ذهن بچه‌های دانشگاه تهران ایجاد شود تا کانونی با عنوان جنبش نرم‌افزاری در دانشکده حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه تاسیس شود.

وی با بیان اینکه در ابتدا مشخص نبود کانون جنبش نرم‌افزاری باید زیرمجموعه کدام بخش از دانشگاه باشد که در نهایت نهاد رهبری دانشگاه بهترین مرجع برای این امر شناخته شد، تاکید کرد: اکثر پایه‌گذاران کانون جنبش نرم‌افزاری در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه‌های معتبر کشور هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به دکتر علی صابری، دکتر محمد جواهری و چند تن دیگر که هسته مرکزی نخستین کانون جنبش نرم‌افزاری را تشکیل داده‌بودند، اشاره کرد.

قوانین حاکم بر جامعه به مثابه نرم‌افزار «کنترل‌کننده» هستند

محسنی خاطرنشان کرد: این جنبش علمی در سال 89 -90 در دانشگاه علوم قضایی هم شروع شد و پس از آن به پردیس فارابی رسید، دانشگاه علامه طباطبائی چهارمین دانشگاهی است که در این حوزه فعالیت می‌کند که حدود یک سال است که جنبش نرم‌افزاری در این دانشگاه رسمیت پیدا کرده‌ است.

وی با بیان اینکه مفهوم جنبش نرم‌افزاری با یک مثال قابل توضیح است، گفت: جنبش نرم افزاری را به سخت افزار و نرم افزار تشبیه می‌کنند، این نرم‌افزار گوشی است که آن را مدیریت می‌کند، جامعه هم به همین صورت است، جامعه ما یک سخت‌افزار است که قوانین نرم‌افزارهای آن هستند و آن را مدیریت می‌کنند که این نرم‌افزار مدیریت جامعه، باید بومی و متناسب با ارزش‌های آن جامعه باشد.

جای خالی جنبش نرم‌افزاری در دانشگاه تخصصی علوم انسانی پر شد

دبیر کانون جنبش ‌نرم‌افزاری ادامه داد: من با جنبش نرم‌افزاری آشنایی قبلی نداشتم و حتی نمی‌دانستم که جنبش نرم‌افزاری چه ارتباطی به رشته حقوق دارد تا اینکه به واسطه یکی از دوستانم که در جلسات فلسفه خوانی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شرکت می‌کرد با این حوزه آشنا شدم.

وی با بیان اینکه با گذشت زمان متوجه جای خالی اهداف و فعالیت‌های کانون جنبش نرم‌افزاری در دانشگاه علامه شدم، گفت: دانشگاه علامه طباطبائی مخصوص علوم انسانی است و این مسئله انگیزه من را دو چندان کرد.

محسنی تصریح کرد: در پی صحبت‌های متوالی با کانون جنبش نرم‌افزاری دانشگاه تهران، توانستم با شورای عالی این کانون ارتباط برقرار کنم، شورای عالی جنبش نرم‌افزاری متشکل از چهار نفر و در دانشگاه تهران مستقر است و سیاست‌گذاری فعالیت‌های کانون جنبش نرم‌افزاری در دانشگاه‌ها به عهده آن است.

وی با بیان اینکه نماینده نهاد رهبری مشترک بین چهار دانشگاه هم از اعضای این شورا است، ادامه داد: از اعضای فعلی شورای عالی می‌توان به عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان، سید فضل‌الله موسوی عضو شورای نگهبان، علی صابری تولایی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و رسول احمدزاده دادرس طالقان اشاره کرد.

در حقیقت مقام معظم رهبری با تعبیر جنبش نرم‌افزاری در آن زمان موجب شدند، جرقه‌ای در ذهن بچه‌های دانشگاه تهران ایجاد شود تا کانونی با عنوان جنبش نرم‌افزاری در دانشکده حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه تاسیس شود.

دبیر کانون جنبش ‌نرم‌افزاری ادامه داد: در پی ارائه درخواست به شورای عالی و نهاد رهبری دانشگاه علامه طباطبائی و موافقت با آن، هیئت موسس کانون جنبش نرم‌افزاری متشکل از هفت دانشجوی کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته حقوق تشکیل شد.

وی با اشاره به اینکه دلایلی موجب شد که دیگر زیر مجموعه نهاد نباشیم، خاطرنشان کرد: در حالی که نمی‌دانستیم باید زیر مجموعه کدام بخش قرار بگیریم در تیرماه سال گذشته با معاون فرهنگی سابق مشورت کردیم.

محسنی افزود: دکتر ملکی، معاون فرهنگی و اجتماعی وقت به ما پیشنهاد دادند با توجه به این که اسم تشکل ما با کانون شروع می‌شود، زیر مجموعه کانون‌ها قرار بگیریم که هم فعالیت فرهنگی و هم فعالیت علمی انجام بدهیم.

وی مراحل اداری دریافت مجوز را پروسه‌ای طولانی دانست و گفت: برای معرفی کانون جلسات متعددی برگزار شد که در نهایت تصمیم گرفتیم با برگزاری یک جشن برای ورودی‌های جدید به همراه بزرگداشت دکتر صفایی، روی دانشجویان نو ورود دانشگاه، سرمایه ‌گذاری کنیم.

امضای برنامه کانون جنبش نرم‌افزاری سه روز طول کشید

دبیر کانون جنبش ‌نرم‌افزاری با بیان اینکه بعد از ارائه مجوز جشن توسط معاونت فرهنگی و اجتماعی به دانشکده حقوق تا سه روز از امضا و پیگیری آن خودداری شد، اظهار کرد: برنامه جشن تقریبا منحل شده بود اما در نهایت با وجود مشکلات فراوان برگزار شد.

وی با اشاره به اینکه کانون جنبش نرم‌افزاری سه بار منحل شد، گفت: در نهایت با اعتراض‌ انجمن علمی حقوق و امضای سایر انجمن‌های علمی، نامه‌ای به معاون فرهنگی و اجتماعی سابق تقدیم شد که در پی آن مجوز کانون جنبش نرم‌افزاری ملغی شد.

محسنی تاکید کرد: اولین و مهم‌ترین کاری که بعد از منحل شدن کانون انجام دادیم، این بود که امیدمان را از دست ندادیم و تلاش کردیم تا از طریق شورای عالی به دانشگاه فشار بیاوریم و در بین مدیران دانشگاهی اعتمادسازی کنیم.

ضعف نهاد رهبری در دوره گذشته، ما را به سمت کانون ها کشاند

وی با بیان اینکه تغییر مسئول نهاد رهبری دانشگاه علامه طباطبائی و تمایل او به بومی‌سازی علوم انسانی، موجب بازگشت ما به نهاد شد، خاطرنشان کرد: ما از همان روز اول باید به نهاد می‌رفتیم اما نهاد رهبری دانشگاه علامه در آن دوره بسیار ضعیف بود.

دبیر کانون جنبش ‌نرم‌افزاری با اشاره به اینکه علوم انسانی مختص دانشگاه علامه طباطبائی نیست، تصریح کرد: فعالیت‌های کانون جنبش‌ نرم‌افزاری در چهار دانشگاه مرتبط است و اینگونه فعالیت‌های بین دانشگاهی موجب پیشرفت دانشجویان می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: کانون جنبش نرم افزاری، پنج کارگروه اصلی و بنیادین دارد که مهم‌ترین‌ آن کار‌گروه «فلسفه حقوق» یا «فلسفه‌خوانی حقوقی» است، سیر مطالعاتی فلسفه حقوق غرب، فلسفه اسلام و فلسفه حقوق تطبیقی مهم‌ترین مبانی این کار گروه هستند.

محسنی دومین کا‌رگروه را «به صرف مقاله» عنوان کرد و ادامه داد: دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد اگر بخواهند درس و یا کتاب بخوانند در شب امتحان می‌خوانند، ما در کانون جنبش نرم‌افزاری در تلاشیم تا افراد علاوه بر کتاب، مقالات علمی را نیز مطالعه کنند که خوشبختانه این کارگروه بسیار مورد استقبال قرار گرفته است و بیش از پنجاه دانشجو در آن فعال هستند.

وی با بیان اینکه سومین کارگروه «مهارت‌افزایی» است، گفت: ما در این حوزه کارگاه‌هایی از جمله هنر دادخواست‌نویسی، هنر حل مسئله و هنر قراردادنویسی را برگزار کردیم.

دبیر کانون جنبش ‌نرم‌افزاری چهارمین کارگروه را «فراتر از نقد محکمه» عنوان کرد و افزود: ما با برگزاری اولین تئاتر حقوقی در سطح کشور، شیوه‌ای نو برای آموزش مباحث حقوقی به دانشجویان به کار گرفتیم، پنجمین کارگروه هم «حقوق رسانه» نام دارد که بحث رسانه را شامل می‌شود.

آروزی من برپایی کانون جنبش نرم‌افزاری در سایر دانشکده‌هاست

وی با بیان اینکه مشکلات این کانون نسبت به شش ماه گذشته، بسیار کاهش پیدا کرده‌است، خاطرنشان کرد: بعد از تاسیس کانون جنبش نرم‌افزاری، بسیاری از تشکل‌ها از جمله بسیج دانشجویی مصمم هستند تا روشی جدید از بومی‌سازی علوم انسانی را ارائه کنند، ما مانع این عزیزان نیستیم چرا که بومی‌سازی علوم انسانی با تلاش یک کانون میسر نمی‌شود ولی بهتر است که این کار با همکاری کانون جنبش نرم‌افزاری انجام شود.

محسنی مسئله دیگر کانون جنبش نرم‌افزاری را نداشتن دفتر اختصاصی برای این کانون عنوان کرد و گفت: با مساعدت‌های نماینده نهاد رهبری در دانشگاه قرار است به زود دفتری در ساختمان مسجد به این کانون تعلق بگیرد.

دبیر کانون جنبش نرم‌افزاری با بیان اینکه تا پایان اردیبهشت ماه انتخابات کانون جنبش نرم‌افزاری برگزار می‌شود، اظهار کرد: سال آینده به عنوان دبیر حضور نخواهم یافت، آرزوی من به عنوان عضو هیئت موسس کانون جنبش نرم‌افزاری، این است که این کانون در سایر دانشگاه‌ها نیز گسترش یابد زیرا علوم انسانی مختص دانشگاه علامه نیست.

وی افزود: کانون جنبش نرم افزاری در دانشکده حقوق و علوم و سیاسی و مدیریت و حسابداری فعالیت خود را آغاز کرده و به زودی در دانشکده روان‌شناسی نیز کار خود را شروع می‌کند.

محسنی در پایان خبر داد: با توجه به اینکه سایت مشترک بین چهار کانون جنبش نرم‌افزاری در سال 84 با عنوان «تبصره» تاسیس شده است، نشریه کانون جنبش نرم افزاری نیز تبصره نام گرفت و قرار است بین چهار دانشگاه به طور مشترک چاپ شود.