وحدت حوزه و دانشگاه در مسیر عملی شدن/ سلیمی: تفاهم‌نامه‌های همکاری ما تنها روی کاغذ نیستند

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه دانشگاه علامه در حال حاضر با بیش از 60 کشور دنیا تفاهم‌نامه همکاری امضا کرده است، گفت: تعداد دانشجویان خارجی دانشگاه علامه نسبت به سه سال گذشته رشد 100 درصدی داشته است که البته هنوز تا میزان مورد نظر ما فاصله دارد.

به گزارش عطنا، حسین ‌سلیمی، سه‌شنبه 19 اردیبهشت‌ماه در مراسم انعقاد تفاهم‌نامه همکاری‌های علمی بین دانشگاه علامه طباطبائی و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سالن شورای ریاست این دانشگاه، گفت: در این اعیاد مبارک همکاری با پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی می‌تواند نقطه عطفی در فعالیت‌ها و برنامه‌های دانشگاه علامه طباطبائی باشد.

وی با بیان اینکه دانشگاه علامه طباطبائی تنها دانشگاه دولتی تخصصی در حوزه علوم انسانی در کشور است که در زمینه علوم انسانی و علوم اجتماعی فعالیت‌ می‌کند، افزود: به این دلیل می‌گوییم، علوم انسانی و علوم اجتماعی، چون ما در ترجمه در این زمینه توافقی نداریم.

سلیمی درباره همین موضوع تصریح کرد: واژه‌های Humanities و Human science را هم‌اکنون به عنوان علوم انسانی ترجمه می‌کنیم ولی در ادبیات جهانی بیشتر به فلسفه، ادبیات و هنر اطلاق می‌شود و جامعه شناسی، علوم سیاسی، اقتصاد، مدیریت و مواردی از این قبیل در تعاریف جهانی را خیلی به عنوان Humanities وHuman science نمی‌شناسند و به عنوان علوم اجتماعی می‌شناسند.

وی اضافه کرد: ما در ایران به همه این موارد علوم انسانی می‌گوییم ولی در عرصه جهانی آنها را علوم انسانی و علوم اجتماعی می‌نامند که دانشگاه علامه طباطبائی، تنها دانشگاه تخصصی ایران در این زمینه است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه این دانشگاه در بین دانشگاه‌های‌ تخصصی در تهران بعد از دانشگاه تهران، بیشترین تعداد دانشجو را دارد، گفت: دانشگاه علامه طباطبائی پس از دانشگاه تهران با حدود بیش از 17 هزار دانشجو در رتبه دوم قرار دارد.

وی درباره همین موضوع افزود: البته دانشگاه شهید بهشتی بعد از ادغام دانشگاه شهید عباسپور در آن از نظر تعداد دانشجو مثل دانشگاه علامه طباطبائی است اما در عمل دو دانشگاه مختلف محسوب می‌شود.

سلیمی با اشاره به اینکه دانشگاه علامه طباطبائی در حال حاضر 530 عضو هیئت علمی دارد، اظهار کرد: این دانشگاه، تنها دانشگاه تخصصی علوم انسانی است و در میان دانشگاه‌های سطح یک کشور نیز قرار دارد.

دانشگاه علامه طباطبائی، رتبه دوم کشور در حوزه علوم انسانی

وی با بیان اینکه دانشگاه علامه طباطبائی از نظر تولیدات منابع فارسی در حوزه علوم انسانی بعد از دانشگاه تهران بالاترین رتبه را در کشور دارد، گفت: دانشگاه علامه طباطبائی از نظر فعالیت‌هایی مثل نظریه‌پردازی به خصوص در حوزه کرسی‌های نظریه‌پردازی، رتبه اول را در کشور دارد که از حدود 13 نظریه تثبیت، دفاع و قبول شده، حدود چهار مورد آن متعلق به استادان دانشگاه علامه طباطبائی است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه دانشگاه علامه طباطبائی دارای 11 دانشکده است، بیان کرد: دانشکده بیمه‌اکو نیز یکی از دانشکده‌های دانشگاه است که سازمان‌های همکاری‌های اکو، اداره آن به دانشگاه علامه طباطبائی واگذار کرده است.

وی یادآور شد: بیشتر دانشکده‌های دانشگاه علامه طباطبائی در حال تجمیع در پردیس مرکزی این دانشگاه در محل دهکده المپیک هستند ولی هنوز تعدادی از دانشکده‌ها در شهر تهران پراکنده هستند.

سلیمی با اشاره به اینکه در حال حاضر 170 دانشجوی خارجی در رشته‌های مختلف در دانشگاه علامه طباطبائی مشغول به تحصیل هستند، گفت: این میزان دانشجوی خارجی اصلاً در حد دانشگاه نیست ولی نسبت به سه سال گذشته، رشد 100 درصدی داشته‌ایم.

وی با بیان اینکه هم‌اکنون با بیش از 60 کشور دنیا تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی داریم، گفت: بیش از 30 درصد این تفاهم‌نامه‌ها در حال اجرا است و تفاهم‌نامه روی کاغذ نیست.

سلیمی با اشاره به اینکه تعدادی از استادان ما در کشورهای دیگر مشغول تدریس و تحقیق هستند، افزود: حتی برخی از دانشجویان مقطع دکتری ما در رشته‌هایی مثل ادبیات فارسی در کشورهای دیگر دنیا در حال تدریس هستند.

وی به فعال شدن روابط بین‌الملل دانشگاه اشاره کرد و گفت: امیدوارم در سال جاری چند رشته مشترک با دانشگاه‌های معتبر خارجی راه‌اندازی کنیم که در جایگاه بین‌المللی دانشگاه علامه‌ طباطبائی تأثیر بسیار زیادی دارد.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی افزود: دانشگاه علامه‌ طباطبائی در عرصه پژوهشی، نزدیک به 40 نشریه علمی دارد که بسیاری از آنها نشریات مرجع هستند، مثلاً در علوم اقتصادی و زبان‌شناسی نشریات دانشگاه در رشته‌های خودشان بسیار شناخته شده هستند.

وی با بیان اینکه دانشگاه علامه طباطبائی دارای هفت پژوهشکده فعال است، بیان کرد: برخی از آن‌ها مثل پژوهشکده علوم اقتصادی دارای ردیف مستقل بودجه‌ای نیز هستند ولی بیشتر آن‌ها توسط دانشگاه تأمین بودجه می‌شوند.

سلیمی تأکید کرد: در برخی از حوزه‌ها مثل بانکداری اسلامی یا اقتصاد اسلامی که در گروه‌های متفاوتی هستند، نیز دانشگاه علامه طباطبائی به نوعی پیشتاز است و هم‌اکنون در دانشگاه‌های دولتی، کمتر گروه اقتصاد اسلامی دولتی داریم که این رشته در دانشگاه علامه سه سال پیش تأسیس شده است، ضمن‌آنکه رشته بانکداری اسلامی نیز در گروه مالی در حال فعالیت است.

وی با اشاره به اینکه دانشکده الهیات در دانشگاه ما حدود 5 سال پیش به تصویب هیئت امنا رسید و راه‌اندازی شد، گفت: اگر بخواهیم حقیقت آن را بگوییم، وجود این دانشکده بیشتر روی کاغذ است، چون گروه‌های کوچکی داشته و ساختمان مستقل و بروکراسی لازم را ندارد.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی در دل دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی این دانشگاه واقع شده است، افزود: در آنجا به جز گروه معارف اسلامی، گروه تخصصی فقه و حقوق اسلامی، کلام اسلامی و علوم قرآن فعالیت می‌کنند و شاید در آینده‌ای نزدیک، رشته عرفان نیز در این گروه اضافه شود.

وی خاطرنشان کرد: این بدان معنا نیست که در گروه‌های دیگر ما، مطالعات اسلامی وجود ندارد، بلکه همکاران ما در حوزه‌های مختلف و دانشکده‌های دیگر تلاش می‌کنند تا از اندیشه‌های اسلامی در بازنگری دروس و ارائه منابع جدید استفاده کنند.

سلیمی در رابطه با همین موضوع گفت: برای مثال در حوزه روابط بین‌الملل، کرسی نظریه‌پردازی با عنوان «فرانظریه اسلامی در روابط بین‌الملل» ارائه شد که هم‌اکنون این مباحث در کلاس‌های درس، تدریس می‌شود و کتاب آن را نیز چاپ کردیم که فکر می‌کنم، چاپ اول آن نیز تمام شده که این یعنی مورد استقبال قرار گرفته است.

وی تأکید کرد: در رشته‌های زبان‌شناسی، فلسفه، اقتصاد و علوم ارتباطات، تلاش می‌کنیم بسیاری از مبانی معرفتی ارائه شده در دانشگاه علامه طباطبائی را بر اساس یافته‌ها و مبنای فکری اسلامی، ایجاد می‌کنیم.

در برقراری ارتباط میان حوزه و دانشگاه موفیقت چشم‌گیری نداشته‌ایم

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه پیشبرد برنامه‌های دانشگاه بر اساس سند دانشگاه اسلامی از جمله برنامه‌های ما است، گفت: برای پیشبرد سند دانشگاه اسلامی به ویژه سندی که در حوزه آموزش و پژوهش تهیه شده است، ابعاد مختلفی وجود دارد که برخی از آن‌ها را پیش بردیم و در برخی موارد هنوز موفقیت چشم‌گیری نداشته‌ایم.

وی اضافه کرد: یکی از زمینه‌هایی که موفقیت چشمگیری در آن نداشتیم، ارتباط با حوزه و مراکزی بوده که به صورت تخصصی در زمینه مباحث اسلامی کار می‌کنند.

سلیمی تصریح کرد: درست است که برخی از استادان ما به صورت انفرادی و یا موردی همکاری‌هایی خوبی با حوزه علمیه دارند و این همکاری نتایج خوبی نیز داشته است اما تاکنون نتوانسته‌ایم همکاری‌های نظام‌مند و پایداری میان حوزه و دانشگاه ایجاد کنیم.

وی افزود: به همین دلیل این جلسه و توافق با پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برای ما مهم است و می‌تواند پل ارتباطی بین ما با حوزه باشد تا در زمینه مطالعه و فعالیت در زمینه‌های مشترک اسلامی، تلاش کنیم.

سلیمی با اشاره به اینکه مثلاً در گروه خصوصی دانشگاه ما بیش از 20 نفر عضو گروه وجود دارد و تعداد زیادی از استادان نیز متون فقه درس می‌دهند، گفت: اکنون به رغم تعداد زیاد استادانی که تقاضای عضو هیئت علمی جدید یا عضو هیئت علمی وابسته در این حوزه را دارند، اما مهمترین نیاز و کمبودی که به ما اعلام می‌کنند در حوزه تدریس فقه و حقوق است.

وی بیان کرد: نکته‌ای که می‌گویم جالب است، البته نه به معنای مثبت آن بوده ولی در کل جالب است بدانید ما در حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، حتی در گروه و دانشکده، روحانیونی داریم که حاضر نیستند مباحث اسلامی، تاریخ اندیشه سیاسی در اسلام یا مکاتب تفکر سیاسی را درس بدهند اما ترجیح می‌دهند، فلسفه سیاسی در غرب، نظریه‌های روابط بین‌الملل یا روش پژوهش، تدریس کنند.

سلیمی با بیان اینکه فکر می‌کنم خلا‌های موجود در دانشگاه علامه طباطبائی در زمینه اسلامی با همکاری پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برطرف می‌شود، گفت: در رشته‌های مثل مدیریت، زمینه‌های مختلف روان‌شناسی، فلسفه، تعلیم و تربیت در اسلام و گروه آموزش و پرورش نیاز به همکاری داریم.

وی با اشاره به اینکه می‌توانیم زمینه حضور استادان مشهور و صاحب تألیف و سبک دانشگاه علامه طباطبائی را در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی فراهم کنیم، افزود: این استادان می‌توانند دستاوردهای خود را در پژوهشگاه ارائه کنند.

سلیمی اجرای طرح‌های پژوهشی مشترک، برگزاری کارگاه‌های مختلف پژوهشی و دوره‌های مشترک آموزشی را از جمله زمینه‌های مشترک فعالیت برشمرد و خاطرنشان کرد: امیدوارم این تفاهم‌نامه، توان علمی در دانشگاه علامه طباطبائی را در اختیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قرار داده و همکاری‌های دو جانبه را ادامه دهیم.