سینمای انتقادی باید به سوی پیشگیری گام بردارد/ ما در ایران سینمای سیاسی نداریم

در نشست اکران و بررسی فیلم ماحی با حضور بازیگران اصلی آن در دانشگاه علامه، کارگردان فیلم تاکید کرد: من احساس کردم که این فیلم باید ساخته شود تا زن‌های جامعه ما فریب نخوردند و درگیر چنین ماجراهایی نشوند.

به گزارش عطنا، فیلم سینمایی «ماحی» عصر دوشنبه، 28 فروردین به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه علامه طباطبائی در سالن شهید بهشتی دانشکده حقوق و علوم سیاسی این دانشگاه و با حضور داوود خیام، نویسنده و کارگردان، روزبه حسینی، سرمایه‌گذار و مجری طرح؛ آنا نعمتی و مهران احمدی، بازیگران این فیلم اکران و نقد و بررسی شد.

در نشست نقد و بررسی فیلم که بعد از اکران آن برگزار شد، داود خیام، کارگردان در پاسخ سوال یکی از حاضرین مبنی بر اینکه چرا تلاش نشد تا اطلاعات بیشتری در اختیار مخاطب قرار داده شود، گفت: من به عنوان فیلم‌ساز بیش از این توان شفاف‌سازی مسائل را نداشتم چرا که به واسطه همین مقدار پیشروی، فیلم تحریم شد و سالن‌های اندکی برای اکران در اختیار ما قرار گرفت و این در صورتی بود که اگر خط قرمزها را نادیده می‌گرفتیم، اکنون فیلمی ساخته نشده بود.

در ادامه مهران احمدی داستان فیلم را یک درام اجتماعی دوسویه عنوان کرد و افزود: در داستان مقدار زیادی پروتز قاچاقی وجود دارد که از کشور چین وارد می‌شود و مواد اولیه آن سرطان‌زا است، از سوی دیگر 20 تن طلا از کشور خارج می‌شود که پلیس آن‌ را در فرودگاه ترکیه مصادره می‌‌کند.

وی افزود: این داستان بر اساس واقعیت است و فساد اقتصادی آن دوره را به نمایش درمی‌آورد که خوشبختانه در حال حاضر دیگر وجود ندارد.

در ادامه خیام در رابطه با فیلمنامه اظهار کرد: من قبل از نوشتن سناریو در جریان مطالعات پژوهشی فیلمنامه، متوجه شدم که در بنگاه‌هایی که نمونه آن را در فیلم مشاهده کردید، زن به ابزاری برای لابی‌گری تبدیل شده‌است، زیرا در اثر ضعف مدیران یک زن می‌تواند به راحتی در جریانات موثر باشد و من می‌خواستم به واسطه فیلم ماحی این جریانات را نشان دهم.

خیام در رابطه با مشکلاتی که بر سر راه فیلم ماحی وجود داشت، تاکید کرد: مشکلات این گونه فیلم‌ها از زمان تلاش برای اخذ پروانه ساخت و حتی از بخش پژوهش اثر شروع می‌شود.

وی با اشاره به ممیزی‌‌ها و تحریم فیلمش تاکید کرد: متاسفانه سازمان تبلیغات با اعمال سلیقه‌ای که در حوزه هنری انجام می‌دهد به راحتی می‌تواند به یک فیلم سینمایی سالن ندهد چرا که 90 درصد سالن‌های سینمای ایران در اختیار این سازمان قرار دارد.

کارگردان فیلم ماحی با بیان اینکه نسل جدید به اندازه نسل گذشته درگیر مسائل روز جامعه نیست خاطرنشان کرد: من نیز زمانی روی آن صندلی‌ها نشسته بودم و مثل شما دانشجو بودم، ما سینما را خیلی جدی‌تر می‌گرفتیم؛ دیدن استقبال کم از این اکران برایم عجیب بود چرا که دانشگاه علوم انسانی باید بسیار عمیق‌تر به این حوزه نگاه کند ولی متاسفانه این اتفاق نمی‌افتد.

وی در ادامه با اشاره به شیوع بی‌انگیزگی در بین جوانان، تصریح کرد: من به یاد دارم که در دوران ما دانشجویان، دانشگاه را به‌ خاطر مسائل سیاسی و اجتماعی روز جامعه تعطیل می‌کردند، یقینا به خاطر آن دوران است که امروز کشور ما به این‌ نقطه رسیده است.

تعداد فیلم‌هایی که به سفارش بعضی ارگان‌ها ساخته می‌شود، زیاد است

خیام با بیان اینکه سینمای انتقادی و اجتماعی ما به جای این که تشریح کننده و نمایان کننده اوضاع باشد باید وارد فاز پیشگیری شود گفت: ما در ایران سینمای سیاسی نداریم، سینمای سیاسی یعنی آن که هر آنچه که به آن عقیده دارید را بتوانید نشان دهید، یعنی تمام اسرار محرمانه کشور در اختیار من باشد و من با توجه به آن اطلاعات فیلمنامه بنویسم و فیلم بسازم که این اتفاق نمی‌افتد.

وی ادامه داد: فیلم‌هایی که به سفارش بعضی ارگان‌ها ساخته می‌شود، تعدادشان زیاد است ولی به تعداد انگشتان دست فیلم‌ انتقادی وجود ندارد، زیرا ساخت اینگونه فیلم‌‌ها شرایط ویژه‌ای دارد که در دوره چه دولتی هستیم و این‌ که تهیه کننده یا فیلمساز چه کسی باشد.

کارگردان و نویسنده فیلم ماحی با بیان این که من به شخصه به اکران شدن فیلم امیدوار نبودم، خاطر نشان کرد: در جشنواره فیلم فجر به من اطلاع دادند که باید 18 دقیقه از فیلم حذف شود تا مجوز لازم برای اکران را کسب کند، بعد از جشنواره فجر ، فیلم ماهی با هفت اصلاحیه به اکران عمومی رسید.

دانشجو موظف به آگاهی از مسائل جامعه است

این کارگردان دانشجو را موظف به آگاهی از مسائل جامعه دانست و تاکید کرد: دانشجویان باید از این گونه فیلمسازها حمایت کنند؛ به غیر از ما سینماگران دیگری نیز در حال فعالیت در این حوزه هستند که شما حتی آن ‌ها را نمی‌شناسید، باید بدانید که کار در این حوزه سینما بسیار سخت است.

احمدی در پاسخ به انتقاد یکی از دانشجویان مبنی بر اینکه فضای فعالیت برای دانشجویان کمرنگ است خاطرنشان کرد: فضای گفتمان و سیاست کشور نسبت به آنچه که در سال شصت وجود داشت بسیار بازتر است اما ما به فضای مجازی گرم هستیم و آن را نادیده می‌گیریم.

خیام تصریح کرد: من این فیلم‌ را ساختم تا آیندگان متوجه شوند که در گذشته چه اتفاقی افتاده و چه جریاناتی در کشور ما پدید آمده که ما الان اینجا هستیم

وی ادامه داد: حقیقت غیر قابل انکار این است که در دو دوره ریاست جمهوری گذشته، فردی به غلط روی کار آمد و مرتکب اشتباهات تاریخی شد.

وی در پاسخ به این سوال که چرا در فیلمنامه به شخصیت زن نگاه ابزاری وجود دارد گفت: واقعیتی که ما در پژوهش‌هایمان با آن روبرو شدیم این است که متاسفانه در تجارت‌های کلانی که در طی آن سال‌ها صورت می‌گرفت از جایگاه زن سوء استفاده می‌شد، گروه‌‌هایی وجود داشت که روی زنان، نوع پوشش و آرایش آن‌ها کار می‌کردند و آن‌ها را برای جلسات با مدیران می‌فرستادند، ماحی هم یکی از همان آدم‌هاست.

خیام با اشاره به اینکه قصد داشت بازیگر ماحی یک مدل باشد، افزود: زن‌هایی که در این بنگاه‌‌ها هستند مانند ماحی درگیر مسائلی می‌شوند که هیچ ربطی به آن‌ها ندارد و صرفا مورد سوء‌استفاده‌ قرار می‌گیرند.

وی در پایان گفت: من احساس کردم که این فیلم باید ساخته شود تا زن‌های جامعه ما فریب نخوردند و درگیر چنین ماجراهایی نشوند.