دانشگاه بدون تفکر انتقادی ناقص‌الخلقه است

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در افتتاحیه اولین جشنواره ملی کرسیهای آزاداندیشی گفت: دانشگاه بهترین مکانی است که می توان فضای گفت‌وگو را در آن فراهم کرد و نگذاشت شکاف‌های اجتماعی که در جامعه به وجود آمده به تخاصم تبدیل شود. کرسی‌های آزاداندیشی یکی از آن مجراهای حقوقی است که در دانشگاه در اختیار داریم تا این گفت‌وگوها را در آنجا انجام دهیم.

به گزارش عطنا، اولین جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی با حضور جمعی از فعالان دانشجویی و مدیران ارشد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دانشگاه علامه طباطبائی در حال برگزاری است.دکتر جامع بزرگ، مدیر برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی معاونت فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی و دکتر وحید شالچی، مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری وزارت علوم در نوبت صبح این جشنواره سخنرانی کردند.

در مراسم افتتاحیه این جشنواره، مدیر برنامه‌ریزی، نظارت و ارزیابی معاونت فرهنگی دانشگاه علامه طباطبائی به اهمیت برگزاری این نشست‌ها اشاره کرد و گفت: مسئله کرسی‌های آزادندیشی موضوعی است که چندان مورد توجه قرار نگرفته و مظلومانه با آن برخورد شده است.

جامع‌بزرگ ادامه داد: این مسئله چنان حائز اهمیت است که اگر به آن بها داده شود می‌تواند در ارتقا و بلوغ فکری جامعه تاثیرگذار باشد و پرچم‌دار این مسئله کسی نمی تواند باشد جز دانشگاه‌ها، اساتید و دانشجویانی که دغدغه حرکت در مسیر علمی و توسعه کشور را به عهده دارند.

او خاطرنشان کرد: این مسئله به معنای هرج و مرج و باری به هرجهت فکرکردن نیست بلکه آزاداندیشی به معنای آزاد شدن از قیودی است که فکر را می تواند چهارچوب دهد و به سمت جانب‌داری‌های بی اساس و تعصب انگیز هدایت کند.

جامع‌بزرگ افزود: اگر بیان آزاد و تفکر آزاد در جامعه توسعه پیدا کند و این توسعه به یک فرهنگ اجتماعی تبدیل شود و تضارب آرا نتیجه این آزاد اندیشی باشد، می‌تواند به بلوغ فکری و اجتماعی افراد منتهی شود.

 وی همچنین ابراز امیدواری کرد: امیدواریم حاصل این جشنواره این باشد که ما بدانیم باید چگونه و با چه معیارهایی این آزاداندیشی را توسعه دهیم و با چه چهارچوبی سبب هدایت آن در جامعه شویم. پیامد و ره‌آورد این جشنواره برای ما این خواهد بود که بفهمیم این چهارچوب‌ها را با چه معیارها، ضوابط و استاندارهایی انتخاب کنیم.

در ادامه، دکتر وحید شالچی، مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: یک بخش مهمی که در کرسی‌های آزاد اندیشی قابل دست‌یابی است و مستقیما با فرهنگ دانشگاهی مرتبط است، فرهنگ و تفکر انتقادی می‌باشد.

ویاظهار داشت: کرسی‌های آزاداندیشی می‌تواند به تقویت این جنبه در دانشگاه‌ها به ما کمک کند. ما در این مسیر با مشکلات فراوانی روبه رو هستیم.

شالچی با بیان اینکه آموزش و پرورش ما به پرورش دانش‌آموزانی می پردازد که دارای جهت‌گیری محفوظاتی هستند، تصریح کرد: دانشگاه محیط محفوظات نیست بلکه صرفا محیط آکادمیک و یادگیری نظریات و فرمول‌ها است. آن چیزی که دانشگاه را می‌سازد، نگاه دانشگاهی، سبک زندگی دانشگاهی و فرهنگ دانشگاهی است.

او افزود: کرسی های دانشگاهی می تواند به تقویت این ساحت دانشگاهی کمک کند. تولد آکادمی با تولد تفکر انتقادی هم‌زاد است و اگر ما نتوانیم این‌ها را با هم پیش ببریم، دانشگاه‌های ناقصی خواهیم داشت.

شالچی ادامه داد: جامعه ایرانی مانند تمامی جوامع معاصر دارای تنوع‌های مختلفی است؛ تنوع سنتی، قومی و تنوع های مختلف. یک مخاطره‌ای که برای جامعه ایرانی وجود دارد این است که طیف ها و تنوع های متفاوت فکری نتوانند با یکدیگر گفت‌وگو کنند.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی افزود: در این شرایط است که انواع تعصب‌ها و انواع پیش‌فرض‌ها بروز پیدا می‌کند و جامعه را به سمت فروپاشی سوق می‌دهد.

شالچی تصریح کرد: دانشگاه بهترین مکانی است که می توان فضای گفت‌وگو را در آن فراهم کرد و نگذاشت شکاف‌های اجتماعی که در جامعه به وجود آمده به تخاصم تبدیل شود. کرسی‌های آزاداندیشی یکی از آن مجراهای حقوقی است که در دانشگاه در اختیار داریم تا این گفت‌وگوها را در آنجا انجام دهیم.

مدیرکل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با اشاره به کارکرد سوم این کرسی‌های آزاداندیشی گفت: این کارکرد می‌تواند ایفای مسئولیت اجتماعی دانشگاه باشد.

شالچی ادامه داد: دانشگاه یک نهاد درخود و فروبسته نیست و اگر این گونه باشد، نمی‌تواند نقش لازم برای توسعه کشور را داشته باشد. دانشگاه در حالتی که پیوندی ارگانیک با بقیه نهادهای اجتماعی داشته باشد، می تواند موثر باشد.

او به کارکرد دیگر این کرسی‌ها اشاره کرد و گفت: بحث بومی‌سازی از دیگر فواید برگزاری این کرسی‌ها خواهد بود. این کرسی ها فرصت مناسبی هستند تا به پرسش‌های مربوط به زمان و مکان و زیست محیط ما پاسخ بدهند.

این مسئول در پایان گفت: این کرسی‌ها فضایی است که دانشجویان، اعضای هیئت علمی و اساتید حرف خود را بیان کنند.

شالچی افزود: ما نیاز داریم تا فضاهایی داشته باشیم که نسل جدید صحبت های خود را مطرح کنند. این کرسی‌ها فرصتی است که ما با دغدغه‌های نسل جدید آشنا شویم و پای صحبت‌های آنها بنشینیم.

گفتنی است اولین جشنواره ملی کرسی‌های آزاداندیشی با میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی در پردیس مرکزی این دانشگاه برگزار شده که در نوبت بعد از ظهر ضیا هاشمی، معاون وزیر علوم و حسین سلیمی رئیس دانشگاه علامه طباطبائی به سخنرانی می‌پردازند.

گوشه هایی از افتتاحیه این همایش: