به دنبال اثرگذار بودن هستم نه رتبه/ دانشگاه علامه، پیشرو در ثروت‌آفرینی

مهسا قربانی متولد سال 1364 در شهر اصفهان که به عنوان دانشجوی نمونه کشوری در سال 95 انتخاب شد، در گفت‌وگو با عطنا از فراز و نشیب‌های زندگی دانشجویی خود گفت. او که در حال حاضر دانشجوی ترم هشت دکترای مدیریت مالی دانشگاه علامه طباطبائی است، موفق به کسب رتبه اول در تمامی مقاطع تحصیلی و همچنین کسب رتبه یک در آزمون جامع دکتری شده است. وی دارای بیش از 50 مقاله‌ی علمی، 11 جلد کتاب علمی و تخصصی، 3 عنوان کارآفرینی و نوآوری کشوری، 6 مدرک حرفه‌ایی از گواهینامه‌های حرفه‌ایی بازار سرمایه و دو مدرک حرفه‌ایی بین‌المللی است. او که به زبان انگلیسی مسلط است، دو مدرک حرفه‌ایی نیز در حوزه زبان دارد. قربانی همچنین عضو هیئت امنای انجمن فارغ‌التحصیلان دانشگاه شاهد از سال 1393 تاکنون، عضو هیئت تحریریه سه مجله‌ علمی – تخصصی دانشگاهی و داور یک مجله‌ی علمی – پژوهشی بین‌المللی از سال 92 تاکنون و همچنین از معدود افرادی است که از تسهیلات بنیاد ملی نخبگان بهره می‌برد. میثم باقری کوهپائی، همسر او نیز، دانشجوی ترم هشت دکترای مدیریت مالی دانشگاه علامه طباطبائی است که دوره‌ی کارشناسی ارشد خود را نیز در رشته مدیریت مالی دانشگاه شاهد گذرانده است.

نوشتار زیر، مصاحبه با خانم قربانی است که در دفتر عطنا انجام شده است.

* دوران تحصیل شما از ابتدا تاکنون، بسیار پربار به نظر می‌رسد، از گذشته تا امروز چه مسیری را طی کرده‌اید؟

من در مقطع لیسانس رتبه اول دانشگاه بودم و بدون آزمون توانستم در رشته مدیریت سلامت دانشگاه تهران پذیرفته شوم. در همان سال با شرکت در آزمون نیز در رشته اقتصاد بهداشت دانشگاه تهران قبول شدم ولی طی مشاوره با استادانم، دریافتم که رشته مالی جزو نیازهای کشور است و لذا به تحصیل در این رشته مشغول شدم.

در این زمان در وزارت علوم در گروه مدیریت امتحان دادم و در رشته مدیریت مالی دانشگاه شاهد قبول شدم. جو فرهنگی دانشگاه شاهد در آن زمان خیلی قوی و انگیزه‌بخش بود؛ هم شور و هیجان دانشجویان بالا بود و هم جو سالمی وجود داشت.

در این دانشگاه شروع به فعالیت در انجمن‌های علمی کردم. از رشته مدیریت مالی شروع کردم تا جایی که دبیر انجمن دانشکده علوم انسانی و بعد از آن دبیر شورای مرکزی کل انجمن‌های علمی دانشگاه شدم.

در آن زمان اولین جشنواره حرکت دانشگاهی را در دانشگاه شاهد برپا کردیم و توانستم دبیر برگزیده انجمن‌های علمی کشور باشم و همچنین در دانشگاه دبیر برگزیده انجمن‌های علمی دانشگاه شدم.

علاوه بر فعالیت‌های علمی در انجمن، در قطب علمی بسیج دانشگاه هم بر روی نشریه‌ای به نام نشریه ستاره قطبی کار می‌کردیم که دستاوردهای علمی همه‌ی دانشکده‌ها در آن نشریه چاپ می‌شد و نشریه ما به عنوان نشریه برگزیده مطبوعات در آن زمان معرفی شد.

در کانون قرآنی دانشگاه هم یک کانون مطالعاتی به نام انسان‌شناسی در قرآن راه انداختیم. در مقطع دکتری در مسابقه عکاسی 95 روز تا باران ویژه شهادت حضرت زهرا نیز برگزیده شدم.

در سال 90 در دوره اول انتخاب دانشجوی نمونه شرکت کردم ولی امتیاز کافی را نداشتم لذا به مدت سه ماه پیاپی در خوابگاه دانشگاه شروع به نوشتن کتاب کردم.

کتاب نگاهی بر انجمن‌های علمی کشور، رسالت‌ها، عملکردها و فعالیت‌های انجمن‌های علمی کشور حاصل تلاش‌های من در آن زمان بود که بعد از چهارسال توانستم در مقطع دکتری به کمک یک شرکت خصوصی آن را چاپ کنم.

در تابستان سال 90 از طرف دفتر انجمن‌های علمی وزارت علوم با من تماس گرفتند که به عنوان دانشجوی برگزیده کشور در جشنواره این انجمن‌ها در محضر مقام معظم رهبری به سخنرانی بپردازم. این برای من باعث افتخار بود که به عنوان اولین خانم سخنران انجمن‌های علمی کشور در این مراسم حضور یافتم.

یکی دیگر از افتخارات من این بود که با همسرم در مقطع کارشناسی ارشد هم‌کلاسی بودم. ازدواج ما یک ازدواج دانشجویی در مقطع ارشد بود و قطعا یکی از دلایلی که به رشد من کمک کرد، همین موضوع بود.

بسیار تلاش کردم که در دانشگاه بتوانم آنطور که باید و شاید از امکانات استفاده کنم. اول بودن در دانشگاه برای من ملاک نبود؛ بیشتر اثرگذار بودن ملاک بود.

در دانشگاه علامه اولین انجمن علمی مدیریت مالی را تاسیس کردیم و مجوز اولین نشریه مالی انجمن‌های علمی به عنوان کاوش مالی را گرفتیم. یکی از مزیت‌های این انجمن جذب دانشجویان دانشگاه علامه توسط دانشجویان دکتری مشغول به کار بود.

در زمان تحصیلم در رشته مالی سعی کردم کتاب‌های مالی زیادی بنویسم ولی امکان انتشار در چاپ بالا را نداشتم. این کتاب‌ها در زمینه مالی و فرهنگی بود.

کتاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری املاک و مستغلات که برای اولین بار در ایران ترجمه می شود، از صفر تا صد سرمایه‌گذاری خطرپذیر در کشور، تجاری‌سازی فناوری، نگاهی بر بورس، بازار دارایی فکری، تامین مالی فوتبال، مدیریت مالی در قرآن از جمله کتاب‌های من است.

حدود سه سال در بازار سرمایه فعالیت کردم؛ شرکت‌های کارگزاری بورس اوراق بهادار و شرکت‌های تامین سرمایه. در حال حاضر خدمتگزار جامعه علمی کشور هستم و بسیار خوشحالم که در رشته‌ای تحصیل کردم که به آن علاقه داشتم و هم اکنون نیز در زمینه علم و فناوری که مورد علاقه من است، در حال فعالیت هستم.

چاپ کردن مقاله یکی از بزرگترین معظلات پذیرش مقطع دکتری است. به نظر من اگر این جریان را به سمت کاربردی کارکردن و تجاری‌سازی کردن دانش و استفاده کردن از سابقه‌های تجربی هر فرد پیش ببریم، بهتر خواهد بود.

تقریبا 80 درصد مقالاتی که من نوشتم بخاطر تعاملاتی بود که با همسرم داشتم. ما افتخار می‌کنیم که دانشجوی دانشگاه علامه هستیم و امیدوار هستم که این دانشگاه به عنوان قطب علمی علوم انسانی خوش بدرخشد.

از طرف دیگر من معتقدم دستورات مقام معظم رهبری در خصوص تجاری‌سازی و بومی‌سازی علوم انسانی نکته خیلی مهمی است و باید به مفهوم تجاری‌سازی با استفاده از آموزه‌های علوم انسانی نگاه ویژه شود.

* به نظر شما مشکل علوم انسانی در کشور ما کجاست و چه پیشنهادی در این زمینه دارید؟

زمانی که دانشجو وارد دانشگاه می‌شود باید به این نکته توجه شود که تلاش‌های او در کجای دانشگاه و کشور قابل استفاده خواهد بود. زمانی که ما در حال تحصیل هستیم باید از این زاویه به حضور خود در دانشگاه نگاه کنیم که به شکلی از تحصیل خود به دنبال کسب ثروت هستیم.

در کشور ما به مراکز نوآوری توجه ویژه‌ای شده است. برای اولین بار در دانشگاه علامه به عنوان بزرگترین دانشگاه علوم انسانی کشور این مرکز ایجاد شده است. وجود این مراکز در دانشگاه‌ها به این جهت است که پروژه‌ها و نیازمندی‌های بخش صنعت وارد این مراکز خواهد شد و دانشجو از همان زمان تحصیل با این دیدگاه که بتواند اثرگذار باشد، خود وارد این حوزه می‌شود.

خیلی اوقات در علوم همه چیز به سمت همگرایی پیش می‌رود. مقام معظم رهبری نیز بر این موضوع تاکید داشتند. همگرایی به این معناست که علوم باید در کنار هم قرار بگیرند تا بتوانند زنجیره تجاری‌سازی را شکل دهند.

ما باید از پایه و اساس شروع کنیم تا تفکر خلاقیت و تفکر نوآوری را در دانشگاه به دانشجویان آموزش دهیم. آموزش‌های ما در کشور اکثرا به صورت رایگان است. این نکته خیلی خوب است اما زمانی که دولت در حال هزینه کردن است باید بتواند منفعت حاصل از این هزینه‌ها را به دست بیاورد. این منفعت‌ها زمانی به دست می‌آید که دانشجویان دانشگاه‌ها بتوانند نیازهای جامعه را پوشش دهند.

جوانان ایرانی همه پراستعداد و تلاشگر هستند و سیاست‌گذاران و دولت‌مردان ما باید بیش از پیش در بخش نیازمندی‌های جامعه برنامه‌ریزی کنند و به بازنگری مفاد درسی در تمامی رشته‌ها، نه تنها علوم انسانی بپردازند.

رشته‌های علوم انسانی نتوانسته آنطور که شایسته است، بومی‌سازی شود. البته تلاش‌هایی در این زمینه صورت گرفته اما نیاز به جدیت بیشتری دارد. بومی‌سازی یعنی اینکه ما بتوانیم علومی که در کشورهای مختلف وجود دارد را با توجه به فرهنگ ایرانی اسلامی در کشور پیاده‌سازی کنیم.

علوم انسانی نه تنها به خاطر دانشگاه‌های ما مغفول مانده، بلکه گاهی اوقات باورهای دانشجویان این عرصه نیز تاثیرگذاربوده است. دانشجو باید از ابتدا برنامه‌ریزی و هدف استراتژیک داشته باشد. مثلا دانشجویی که وارد رشته تاریخ می‌شود نباید تنها به معلم تاریخ شدن یا تدریس در دانشگاه بیندیشد؛ او باید بتواند کلیدهای تجارب گذشته را دربیاورد و به صورت برخی از تجارب موفق یا ناموفق در اختیار سیاست‌مداران و دولتمردان قرار دهد.

* شما به عنوان دانشجوی نمونه کشوری در زمینه انجمن‌های علمی به دانشجویان نو ورود چه توصیه‌ای دارید؟

توصیه می‌کنم از همان روز اول ورود به دانشگاه وارد انجمن‌های علمی دانشگاهی شوند. انجمن‌های علمی به رشد دانشجویان بسیار کمک خواهد کرد و بزرگ‌ترین مزیت آن تمرین مدیریت برای دانشجویان است.

تمرین مدیریت یعنی دانشجو بتواند علاوه بر تحصیل، در اوقات فراغت خود نیز فعالیت‌های علمی داشته باشد؛ جمع شدن دانشجویان و فعالیت‌های پژوهشی، تمرین کارآفرینی و شرکت در کارگاه‌ها از جمله این فعالیت‌هاست.

من اعتراف می‌کنم که بیشتر این موضوعات را در کارگاه‌های انجمن‌های علمی وزارت علوم و از تعامل با دانشجویان یاد گرفتم. صبر و استقامت، دوری از تفرقه و داشتن روحیه همدلی از نکات مثبت این انجمن‌هاست.

به نظر من دانشجویی که نتواند فعالیت اجتماعی غیر از تحصیل داشته باشد در زندگی خود نیز نمی‌تواند موفق باشد. به جرات می‌توانم بگویم هرکس که وارد انجمن‌های علمی شود در نهایت به موفقیت دست می‌یابد.

من به همه دانشجویان توصیه می‌کنم با برنامه، انگیزه و هدف در کلاس‌ها حاضر شوند و قدردان هزینه‌هایی که برایشان می‌شود را باشند.

* ارتباط شما با استادان چطور بوده و آیا این ارتباط را می‌توان ضامن موفقیت شما دانست؟

صددرصد. استاد می‌تواند در موفقیت و شکست یک دانشجو سهم فراوانی داشته باشد. خداوند در وجود تک‌تک افراد استعدادها و توانمندی‌های بسیاری قرار داده و هنر یک استاد این است که بتواند بر روی آن استعداد تمرکز کند و آن را تقویت کند و در نهایت او را به فردی موفق تبدیل کند.

از نکات جالب گفت‌وگو با خانم قربانی، تعابیری بود که برای هرکدام از این مفاهیم بیان کرد. تعابیری که خواندنش خالی از لطف نیست!

دانشگاه علامه: سانترال دانشگاه‌های علوم انسانی کشور -

انجمن‌های علمی: بهترین تمرین مدیریت -

دانشجوی نمونه: خدمتگزار اصلی کشور -

میثم باقری کوهپائی: یک همراه و رفیق همیشگی -

ISI : استرس دانشجویان دکتری -

استاد علی ثقفی: عاشق و راه‌انداز فکری دانشجویان -

دانشگاه شاهد: دانشگاه ارزش‌ها -

اصفهان: شهر گنبدهای فیروزه‌ای -

علوم انسانی: محور اصلی تجاری‌سازی در کلیه عرصه‌ها

* ارزیابی شما از دانشگاه علامه به عنوان دانشگاه مرجع در حوزه علوم انسانی چگونه است و آیا دانشگاه توانسته در این مدت به اهداف تعیین شده خود دست یابد؟

به نظر من دانشگاه علامه دانشگاه بسیار خوبی است و همچنین بسترهای آن آماده است که شامل استادان خیلی خوب، برند خوب، فضای خوب، دانشجویان جوان و پر استعداد است.

این دانشگاه باید بتواند از لحاظ ثروت‌آفرینی، برند کلیه دانشگاه‌های علوم انسانی کشور باشد و پیشرو بودن خود را در ثروت‌آفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان که از دامن دانشگاه خارج می‌شوند، به نمایش بگذارد.

دانشگاه علامه باید از دانشجویان خود برای بهبود و توسعه فضاهای دانشگاهی از لحاظ علمی و مشکلاتی که با آن دست و پنجه نرم می‌کند، استفاده کند. این دانشگاه باید در عرصه‌های بین‌المللی خود را نشان دهد و نه تنها در کشور بلکه در دنیا همیشه پیشرو باشد.

خوشبختانه استادان و دانشجویان این دانشگاه اکثرا در عرصه‌های کاری و دولتی فعالیت چشمگیری دارند و انسان‌های تاثیرگذار بسیاری از این دانشگاه بیرون آمدند همچنین باید بگویم کسانی که از این دانشگاه رفتند باید عِرق خود را داشته باشند و برگردند. آن‌ها باید در فضای دانشگاه حضور داشته باشند و تجارب کاری خود را برای دانشجویان بازگو کنند.

مدل‌های موفق دانشگاه باید از زبان این افراد علامه‌ای برای دانشگاه ترسیم شود و دانشجویان، امید‌بخشی و حس مفید بودن را از زبان یک علامه‌ای بشنوند. در آخر باید بگویم ما هیچ کاری انجام نداده‌ایم. من در ارتباطم با دانشجویان شاهد و ایثارگر همواره داشته‌های غمناک زندگی آن‌ها را دیده‌ام؛ این شهدا و جانبازان کشور بودند که رفتند و جان خود را دادند تا ما بتوانیم راحت و بدون هیچ دغدغه‌ای در دانشگاه‌ تحصیل کنیم.

مصاحبه: عاطفه جزایری