40 درصد آسیب‌های خشونت علیه زنان به کودکان منتقل می‌شود

آسیه شریعت‌مداری اظهار داشت: خشونت علیه زنان عواقب جسمی، امنیتی و روانی زیادی دارد. بیش از چهل درصد زنانی که مورد خشونت قرار می‌گیرند، کودکان زیر 12 سال آنها نیز آسیب می‌بینند. زنانی هم که بعد از اعمال خشونت بر آنها رهایی می‌یابند،  پس از خشونت فشار روانی دارند و آثار خشونت همچنان باقی است.

به گزارش عطنا، همایش انجمن مشاوره ایران با عنوان امنیت پایه، ازدواج و خانواده با حضور قائم مقام قوه قضاییه و جمعی از استادان دانشگاه‌های تهران، اهواز، خوارزمی، علوم پزشکی و دانشگاه علامه طباطبائی، سه شنبه ۲۶ مهرماه در دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شده است. دکتر آسیه شریعت‌مداری در این همایش، مقاله‌ای با عنوان«طراحی الگوی خانواده امن و عاری از خشونت به زنان» ارائه کرده بود، که به جهت اهمیت آن و همچنین به مناسبت «روز جهانی مبارزه با خشونت علیه کودکان» در عطنا منتشر می‌شود.

شریعت‌مداری در ارائه مقاله خود گفت: خشونت، موضوعی است که در دو جنبه حقوقی و روان‌شناسی قابل بررسی است. قبلا بر جنبه حقوقی تاکید داشتم و به قربانی خشونت کمک می‌کردم تا تنظیم شکایت کند اما به مرور زمان به این عقیده رسیدم که این نوع دیدگاه امنیت‌محور و خانواده‌محور نیست. بنابراین باید به حل مشکل بپردازیم و الگوی درمانی برای درمان آن طراحی کنیم.

شریعتمداری ادامه داد: خشونت علیه زنان عواقب جسمی، امنیتی و روانی زیادی دارد. بیش از چهل درصد زنانی که مورد خشونت قرار می‌گیرند، کودکان زیر 12 سال آنها نیز آسیب می‌بینند. زنانی هم که بعد از اعمال خشونت بر آنها رهایی می‌یابند، پس از خشونت فشار روانی دارند و آثار خشونت همچنان باقی است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه خشونت فقط یک مسئله فردی و فرد پرخاشگر نیست، اظهار کرد: ظهور فرد پرخاشگر و رفتارهای پرخاشگرانه یک سمت و  سمت دیگر قضیه ترس و واکنش انفعالی قربانی خشونت است که برای کمک به قربانی خشونت بایستی به فکر چاره‌ای برای درمان در زمینه‌های احساس ترس و واکنش‌های انفعالی وی باشیم.

شریعتمداری درباره روش تحقیق این پژوهش بیان داشت: روش پژوهش کیفی از نوع ترکیب و تحلیل مضمون است، این روش مختص حیطه‌ها و حوزه‌هایی است که نیازمند استخراج و نیز ترکیب اطلاعات است. پروجاسکا و نوتراس معتقدند که می‌توان این مراحل را از همه درمان‌ها اعم از برنامه‌های رشد شخصیتی و هدایت معنوی که از برنامه‌ای خاص تبعیت می‌کنند، استخراج کرد. در این پژوهش از نراقی دانشمند ایرانی هم استفاده شده است. عقیده نراقی قابلیت تبدیل شدن به یک نظریه را دارد چرا که به بیان آسیب‌ها می‌پردازد و سلامت، شخصیت و انگیزش را تعریف می‌کند.

وی درباره یافته‌های پژوهش اظهار کرد: به نظر نراقی نفس انسان دارای چهار قوه عقل، غضب، شهرت و تخیل است. اگر عقل انسان بر همه قوا حاکم شود راه اعتدال می‌روند و اگر عقل حاکم نباشد راه افراط و تفریط که این منجر به انحراف اخلاقی می‌شود. بنابراین الگوی اخلاقی استخراج از نظریه نراقی با کسب تسلط عقل بر دیگر قوا در چارچوب این مضامین طراحی شده است. طبق مطالعات پروتسکا و نوتراس، تغییر فرآیندی است تدریجی، قابل پیش‌بینی و مرحله‌ای که تبعیت از ویژگی‌های این مراحل احتمال بهبود را افزایش می‌دهد. به همین دلیل مضامین الگوی اخلاقی درمان خشونت با ویژگی‌های آن در دو گام طراحی شده است.

شریعت‌مداری ادامه داد: از آخرین دهه هزاره دوم شواهد پژوهشی حاکی‌ست درمانی که مبتنی بر متغیر مذهب باشد به اندازه (و حتی گاهی شواهد نشان می‌دهد بیشتر از آن) درمان‌های استاندارد موثر است. همچنین در برابر رویکرد لذت‌گرا، رویکرد سعادت‌گرا [ارسطو] اعتقاد دارد که تحقق دیدگاه‌های انسان است که انسان را به رضایت می‌رساند.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: براساس دیدگاه ساریدوف، تغییر نگرش از زندگی مبتنی بر ارضای امیال به سمت زندگی سعادت‌مندانه باعث لذت بردن فرد می‌شود حتی با وجود پرخاشگری که میلی است که می‌تواند به فرد قالب شود، لذت می برد. از اینکه به سمت لذت برود می‌تواند به سمت زندگی سعادت‌مندانه و خردمندانه برود و این رویکرد در جامعه مبتنی بر مذهب ما که فرد حتی اگر مذهبی هم نباشد مفاهیم مذهبی در ناخودآگاهش شکل گرفته است.

شریعت‌مداری با اشاره به این که رویکرد سعادت‌گرا شادمانی حقیقی است، اظهار کرد: در دیدگاه نراقی افراد یا فرد خشم قسمتی از انگیزش‌های طبیعی فرد است و باید خشم وجود داشته باشد. اما افراط خشم است که منجر به خشونت می‌شود. همچنین به فردی که مورد خشونت قرار گرفته آموزش می‌دهیم که قوه‌ خشم در واقع برای دفاع انسان لازم است.

 وی در پایان گفت: برای تدوین برنامه خشونت ابتدا برنامه آموزشی داریم به زوجین که خود برنامه را معرفی می‌کنیم. این الگوهای درمانی معمولا 25 الی 78 جلسه درمانی است که ابتدا درمان در سطح انگیزش صورت می‌گیرد که در این قسمت مبتنی بر نظریه نراقی است که انگیزش‌ها را آموزش می‌دهد. بعد بخش شناختی است و در انتها مهارت‌ها به افراد آموزش داده‌ می‌شود. اثر بخشی الگوی اخلاقی درمانی فقط بر روی دانشجویان آزمایش شده است که اثر بخش بوده است.