جمعه ۰۲ آذر ۱۴۰۳ Friday, 22 November 2024
جمعی از استادان و پژوهشگران سرشناس رشته‌های مختلف در نامه‌ای به مسئولان نظام مخالفت خود با طرح انتقال آب دریای مازندران به سمنان را اعلام کردند.
به گزارش عطنا به نقل از مهر، جمعی از استادان و پژوهشگران علوم محیطزیستی و زمین و آب و منابع طبیعی کشور در نامه‌ای سرگشاده که به دفتر مقام معظم رهبری، ریاست جمهوری اسلامی ایران، ریاست و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، ریاست قوه قضائیه، ریاست سازمان حفاظت محیطزیست کشور، وزیر نیرو، ریاست سازمان جنگلها و مراتع و آبخیزداری و ریاست سازمان بازرسی کل کشور رسیده است مخالفت خود را با طرح انتقال آب دریای مازندران به سمنان اعلام کردند.
نویسندگان این نامه اعلام کردند: بدین‌وسیله جمعی از استادان و پژوهشگران علوم محیطزیستی و زمین و آب و منابع طبیعی کشور در اعلامیه‌ای مشترک مخالفت خود را با طرح وزارت نیرو برای انتقال و شیرین‌سازی آب دریای مازندران به استان سمنان که هم فاقد توجیه اقتصادی است و هم فاقد ارزیابی جامع تخصصی و محیطزیستی است را اعلام می‌دارند.
این چهره‌های دانشگاه تأکید کردند اجرای این طرح مستلزم دست‌اندازی و ویرانی غیرقابل‌بازگشت به باارزش‌ترین اکوسیستم‌های آسیب‌پذیر و حساس کشور دربرگیرنده دریای مازندران، جنگل‌های هیرکانی، استپ‌های کوهپایه‌ای، کوهستانی و آلپی البرز هست. نابودی این زیست‌بوم‌ها که نقش مهمی در پایداری سرزمین کهن و باستانی ایران دارند نه‌تنها برخلاف انواع تعهدات و کنوانسیون‌های بین‌المللی است، بلکه زیر پا گذاشتن اصل مترقی ۵۰ قانون اساسی است که جمهوری اسلامی ایران را برای تداوم حیات اجتماعی نسل امروز و فردا از چنین فعالیت‌های مخربی منع می‌کند هست.
نویسندگان این نامه نوشتند: امروز بر همگی دانشمندان دنیا تأثیرات ویرانگر طرح‌های بدون کارشناسی و غیرمسوولانه که بیشتر با تصمیم‌های یک‌سویه به اجرا درآمده است و نتیجه‌ای جز فشار بیشتر بر کره زمین و افزایش گازهای گلخانه‌ای و برهم خوردن تعادل زیستی و اقلیمی نداشته، کاملاً آشکارشده است. عقل و تدبیر جهانی، طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای حتی اگر با صرف انرژی همراه نباشد را بسیار خطرناک می‌داند و کمتر ارزیابی محیطزیستی آن‌ها را تأیید می‌کند، چه رسد که چنین طرحی همراه با فشار بر دریای مازندران که از انواع مشکلات زیستی، به‌خصوص کاهش شدید سطح آب و آلودگی‌های بسیار رنج می‌برد و جنگل‌های هیرکانی که باقیمانده جنگل‌های دوران سوم زمین‌شناسی است و مساحت آن‌ها در همین چند دهه به نصف کاهش‌یافته است و اکوسیستم البرز که ازجمله نقاط بی‌نظیر و داغ تنوع زیستی دنیا است و بقای آن تضمین‌کننده ساکنان داخلی فلات ایران است، با مصرف بسیار بالای انرژی برای شیرین کردن آب و انتقال آن از ۲۸ متر پایین‌تر از سطح دریا به ارتفاع ۲۳۰۰ متری همراه باشد.
این چهره‌های دانشگاهی تأکید کرند: ما امضاکنندگان زیر، در راستای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که هرگونه ناپایداری در سرزمین ایران را تهدیدی جدی بر امنیت و بقای مردمان آن می‌داند، ادامه حیف‌ومیل منابع محدود مالی کشور در اجرای سازه‌هایی که با ایجاد ردپای زیست‌بومی ما را در مقابل دشمنان آسیب‌پذیرتر می‌کند، نگرانی و تأسف عمیق خود را از ادامه طرح‌های خطرناک انتقال آب بین‌حوضه‌ای و سدسازی‌های لگام‌گسیخته و تشدید و ادامه آلودگی دریاها و رودخانه‌ها و تالاب‌ها اعلام می‌داریم. ما از دولت محترم و همه مسوولان، خواهان تدبیر و اجرای سیاست‌های دوراندیشانه پایدار و جلوگیری از سیاست‌های عجولانه ناپایدار هستیم. اصرار بر ادامه پروژه‌هایی مانند انتقال آب دریای مازندران به سمنان، انتقال آب خلیج پارس به کویر مرکزی، انتقال آب بهشت‌آباد و ادامه آبگیری و ساخت سدهایی مانند داریان، شفارود و تونل انتقال آب بیرگان، نه‌تنها امنیت کشور را تهدید می‌کند بلکه با از بین بردن میراث طبیعی و فرهنگی بر دامنه مشکلات تخریب زیست‌بوم، مانند گسترش ریزگردها، فرونشست زمین و انقراض گونه‌ها می‌افزاید. خشک شدن دریاچه ارومیه، زاینده‌رود، کارون و صدها تالاب و دریاچه و قنات و افزایش شدید مصرف آب و گسترش شهرهای آلوده و ناپایدار، حاصل اجرای طرح‌های با اطلاعات نادرست و ارزیابی اثرات محیطزیستی نادرست است که به دولت و ملت ایران تحمیل می‌شود.
دکتر مجید مخدوم استاد محیطزیست دانشگاه تهران، دکتر نصرت‌الله صفائیان استاد اکولوژی دانشگاه مازندران، دکتر مریم شکری استاد گیاهشناسی دانشگاه مازندران، دکتر عزت‌الله رئیسی اردکانی استاد آبشناسی دانشگاه شیراز، دکتر حسین صدقی استاد و مدیر گروه تخصصی علوم و مهندسی آب دانشگاه آزاد، دکتر اسماعیل کهرم استاد اکولوژی دانشگاه علامه طباطبائی، دکتر محمدتقی فرور استاد اکولوژی انسانی دانشگاه جورج واشنگتن و رئیس کنسرسیوم جهانی قرقهای بومی، دکتر محمود رائینی مدیر گروه مهندسی آب دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، استاد عبدالحسین وهابزاده مدرس دانشگاه و مترجم و پژوهشگر علوم محیطزیستی، دکتر خدیجه کاترین رضوی مدیرعامل مؤسسه سنستا و همکار نهادهای سازمان ملل در کشاورزی پایدار، دکتر حمید طراوتی مترجم و پژوهشگر آثار محیطزیستی، مهندس محمد گشتاسب زاده پژوهشگر بهداشت و بیماری ماهیان دریای مازندران، دکتر حسین آخانی استاد دانشگاه تهران، مهندس فاطمه ظفرنژاد پژوهشگر آب و توسعه پایدار، دکتر مرتضی شریفی مدرس دانشگاه و عضو شورای عالی جنگلها، دکتر سروش مدبری استادیار دانشگاه تهران و رئیس انجمن زمین‌شناسی ایران، دکتر ناصر کرمی دانشیار اقلیم‌شناسی دانشگاه برگن نروژ، دکتر سید مختار هاشمی استاد مدعو دانشگاه کردستان، دکتر کریم ثابت رفتار استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، مهندس محمد درویش عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، دکتر ساناز صنایع گلدوز مدرس دانشگاه و رئیس انجمن ارزیابی محیطزیست ایران، دکتر میرمهرداد میرسنجری استادیار محیطزیست دانشگاه ملایر، دکتر مهدی کلاهی پژوهشگر اجتماعی-محیط زیستی منابع طبیعی، دکتر مهدی پژوهش استادیار دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد، دکتر مجید لطفعلیان مدیر گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی ساری، دکتر هادی کیادلیری استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی و رئیس انجمن علمی جنگلبانی، دکتر طاهر صبوری استادیار ژئومورفولوژی و علوم محیطزیست دانشگاه آزاد اسلامی رشت، دکتر اکبر نجفی دانشیار گروه جنگلداری دانشگاه تربیت مدرس، دکتر حمیدرضا دورودیان، استادیار اکولوژی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان، دکتر بهروز قرنی آرانی استادیار جغرافیا دانشگاه پیام نور اردستان، دکتر حبیب جباری مدرس جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه دانشگاه تهران، دکتر شهروز فروتن کیا پژوهشگر و مدرس جامعه‌شناسی محیطزیست دانشگاه علمی‌کاربردی اندیمشک، الهام هومین‌فر پژوهشگر حوزه اجتماعی، محیط زیست و بلایایی طبیعی، محمد حیدری پیشکسوت و پژوهشگر روزنامه‌نگاری، مژگان جمشیدی روزنامه‌نگار و پژوهشگر محیطزیست و آمایش سرزمین، غلامعلی کشانی مترجم و مؤلف کتب اقتصادی سیاسی و اجتماعی، دکتر فاطمه پاسبان استادیار مؤسسه پژوهشی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، دکتر گیتی خزاعی پژوهشگر جامعه شناسی محیطزیست دفتر مطالعات تغییر اقلیم دانشگاه تهران، دکتر کیانوش قلاوند پژوهشگر و نویسنده کتاب‌های کشاورزی و اخلاقیات زیست‌محیطی مرکز مطالعات کشمیر، دکتر مینا استقامت پژوهشگر محیطزیست و دکتر نیّره توکلی پژووهشگر مترجم و مدرس دانشگاه و مدیر گروه جامعه‌شناسی هنر انجمن جامعه‌شناسی ایران امضاکنندگان این نامه هستند.
استاندار سمنان پیش از این مدعی شده بود: ما جلسات فراوانی با خانم ابتکار و معاونان ایشان و کارشناسانشان داشتیم که سه چهار ایراد اصلی و درست گرفتند اما ما همه آن ایرادها را برطرف کردیم.
محمدرضا خباز گفته بود: انتقال آب از هر نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر در کشور خلاف است مگر اینکه اکل میته باشد. یعنی اینکه همه راه‌ها را رفته باشیم و چاره دیگری نداشته باشیم. مثلاً چاه‌های غیرمجاز همه باید مسدود شود و ما این کار را در استانمان انجام دادیم و تنها استانی که چاه غیرمجاز ندارد استان سمنان است. افزون بر این همه شهرهایمان را یا به شبکه جمع آوری آب مجهز کرده‌ایم یا در شرف تجهیز است. همچنین در رابطه با الگوی کشت تلاش کردیم و داریم الگوی کشت را تغییر می‌دهیم و در خیلی از جاها موفق شده‌ایم که دیگر دنبال کشت محصولات پر آب نباشند. دیگر اینکه برای آبیاری تحت فشار در طول عمر آبیاری تحت فشار ۲۰ هزار هکتار در استان سمنان اجرا شده و ما برای سال ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ اعتبار ۲۰ هزار هکتار دیگر را گرفته‌ایم و از فروردین تا الان هم ۱۰۰۰ هکتار آن را انجام داده‌ایم.
منتقدان طرح انتقال آب خزر به سمنان معتقدند مطالعات انتقال آب مازندران به سمنان کلی و ناکافی است. این منتقدان می‌گویند بررسی وضعیت منابع آبی استان‌های جنوبی کوه‌های البرز نشان می‌دهد از نظر شرایط تنش منابع آبی، استان‌های خراسان رضوی، قزوین، تهران و البرز دراولویت بالاتر و بیشتری نسبت به سمنان و زنجان هستند و اگر هم قرار است انتقال آبی انجام بشود بهتر است استان‌هایی که آب بیشتری نیاز دارند و وضعیت تنش آبی بدتری دارند را در اولویت قرار دهیم.
معاون محیط زیست انسانی سازمان محیط زیست پیشتر در سخنانی گفته بود سازمان حفاظت از محیط زیست اعتقاد دارد که ما نیازی به انتقال آب بین حوضه‌ای نداریم و تنها وقتی آب به درستی استفاده شود و راندمان مصرف چه در بخش شرب و چه در بخش کشاورزی به ۹۰ درصد رسید و باز هم آب نداشتیم، می‌توانیم به سراغ انتقال آب برویم.
سعید متصدی تاکید کرده بود: وقتی بازچرخانی آب نداریم، تصفیه آب و فاضلاب نداریم، ۲۵ تا ۳۰ درصد آب در شبکه‌های توزیع هدر می‌رود و کشاورزی که ۹۰ درصد آب کشور را مصرف می‌کند، تنها ۳۰ تا ۴۰ درصد راندمان آبیاری دارد این گزینه‌ها، گزینه تامین آب هستند و نه انتقال آب. چرا باید آب را با هزینه مترمکعبی ۱۰ هزار تومان منتقل کنیم و بعد ۴۰ درصد آن را هدر دهیم.
لینک کوتاه atna.atu.ac.ir/000CAh