اسوه بودن حضرت مریم(س)، وابسته به عیسی مسیح نیست/یکی از ارکان ایمان اسلامی، ایمان به نبوت حضرت عیسی است

عطنا - دکتر عباس اشرفی، دانشیار دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به این که حضرت مریم (س) در الهیات اسلامی یک اسوه است، اظهار کرد: به عنوان یک انسان کامل می توان کاملاً از او پیروی کرد و تمام ویژگی ها و مؤلفه های او قابل الگوبرداری هستند. هنگام صحبت از مریم (س)، اول صحبت از یک انسان نمونه و دوم صحبت از یک زن نمونه می کنیم. در نگاه اول، برگزیدگی مریم مربوط به انسان بودنش و در نگاه دوم، مربوط به زن بودنش است. مرحله اول (إِنَّ اللَّهَ اصطَفاكِ وَطَهَّرَكِ) و مرحله دوم (وَاصطَفاكِ عَلىٰ نِساءِ العالَمينَ) و به این معنی است که ما دو مرحله برگزیدگی و اسوه بودن برای مریم (س) قائل هستیم.

در الهیات اسلامی اسوه بودن مریم(س) وابسته به مسیح نیست، قائم به شخص است

وی  درخصوص تفاوت عمده الهیات اسلامی و مسیحیت، در مورد حضرت مریم (س)بیان کرد: در الهیات اسلامی، مریم(س) یک نمونه کامل هم از جهت فردی و هم جمعی است. یعنی علاوه بر زندگی فردی، زندگی جمعی ایشان هم یک الگو است. وقتی در اسلام و با تأکید بر قرآن، صحبت از الهیات مریم می کنیم، یعنی حضرت مریم تمام ویژگی های اندیشه ای و رفتاری را به‌تنهایی دارا است. به عبارتی می‌شود از مریم مقدس یک الهیات استخراج کرد. پس اگر مریم (س) را بتوان تشریح کرد، الهیات تشریح می شود. الهیات اسلامی درخصوص الهیات مریم، مبتنی بر قرآن و بعد روایت است. اما مریم(س) در کتاب مقدس، شرح و توصیف کامل نشده و اسوه بودن و جامع بودن آن نیامده است. اما در سنت کلیسایی، مریم جایگاهی به مثابه یک اسوه برای زنان دارد. در الهیات اسلامی مریم اسوه است، همچنان که حضرت عیسی است. یعنی اسوه بودن مریم(س)، وابسته به مسیح نیست، بلکه به خودش است.

اشرفی گفت: هرچند با نگاه امروزی مریم هم در الهیات اسلامی و هم در الهیات مسیحی برترین جایگاه را در بحث زن بودن به خودش اختصاص داده است. با توجه به مسیحیت امروز، اگر بخواهیم یک نمونه زن کامل و اسوه نام ببریم، بلاشک مریم (س) خواهد بود. اما اگر در اسلام هم بخواهیم نام ببریم، مطمئنا یکی از چهار شخصیت اسوه، حضرت مریم(س) خواهد بود. در الهیات، حضرت مریم وجه مشترک الهیات اسلامی و مسیحی است. خضرت مریم می تواند طریقه وصل اسلام و مسیحیت باشد. به حدی که خود الهیات مریم می تواند راهگشای تقریب بین مسلمانان و مسیحیان باشد.

اشرفی با اشاره به مقایسه جایگاه حضرت مریم در قرآن و در کتاب مقدس اناجیل افزود: قرآن برای حضرت مریم یک داستان مستقل قائل است که به عبارتی اگر ایشان مادر عیسی هم نبود، جایگاه رفیع و الگو بودن خود نسبت به قبل از مادر عیسی بودن را داشت. ولی در اناجیل اين‌گونه توصیف نشده است. در اناجیل صرفا به بخش مادر عیسی مسیح بودن پرداخته شده است و البته بعدها در سنت مسیحی این خلأ پر شده است و حضرت مریم به عنوان یک اسوه مورد توصیف قرار گرفته است. در قرآن از آن حیث که حضرت مریم شخصیت برجسته و الگو و هم از این حیث که مادر عیسی مسیح است و همچنین به عنوان یک انسان و شخص نمونه، مدنظر قرار گرفته است.

یکی از ارکان ایمان اسلامی، ایمان به نبوت عیسی مسیح است

این استاد دانشگاه با تأکید بر این که الهیات مسیحی، الهیات مسیح محور است و تنها مؤلفه ایمان، عیسی مسیح است، افزود: در الهیات اسلامی اگر مومن به نبوت و رسالت مسیح نباشید، به اسلام شخص یا در شاخصه های اسلامی خدشه وارد می‌شود. پس یکی از ارکان ایمان اسلامی، ایمان به نبوت عیسی مسیح است. این نشان‌دهنده جایگاه رفیع مسیح(ع) در الهیات اسلامی است. یعنی مسیح جزئی از الهیات و ایمان اسلامی است. ایمان به مسیح(,) جزو لاینفک الهیات اسلامی محسوب می‌شود. از طرف دیگر پیروان عیسی مسیح، مهربان نسبت به مسلمان  توصیف شده اند‌. اگر وجه مشترک موجود بین مسیحیت و اسلام را بگیریم، در این صورت مسیح همچنان به عنوان یک اسوه برای مسلمانان مطرح شده و نمونه انسان کامل در الهیات اسلامی است.