غیرت دینی عامل جامعه سازی

عطنا - یکی از مهمترین محرک های کنش اجتماعی خرد و کلان در جامعه دینی از مطالبه گری تخصصی تا شکل گیری انقلاب، غیرت دینی است.

در بیانات 19 دی 1400 مقام معظم رهبری در دیدار با مردم قم بمناسبت سالگرد قیام 19 دی 156 قم، کلیدواژه ای مطرح و برجسته شد که همانا «غیرت دینی» بود. در این مجال به واکاوی نقش غیرت دینی در جامعه سازی پرداخته می شود.

پیشینه بحث

لازم به ذکر است که طبق جستجوهای انجام شده، مهمترین مورد از معدود موارد پیشینه مدون و منظم بحث غیرت دینی، منزل هشتم«غیرت دینی» از مجموعه سلوک عاشورایی-از منشورات مؤسسه مصابیح الهدی ناشر آثار آیت الله شیخ مجتبی تهرانی- می باشد که با محوریت قیام امام حسین ع به این بحث می پردازند.

تواصی(1)
تفسیر سوره عصر و راه دوری از خسارت ذاتی آخرالزمان این است که بواسطه محبتی که بین مومنان است، مومنان علاوه بر خودنظارتی نظری (ایمان) و عملی (عمل صالح)، در بعد اجتماعی بر همدیگر نظارت کنند و همدیگر را به حق و صبر بر آن توصیه کنند (تواصی) که این از راه امر به معروف و نهی از منکر حاصل می شود.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ/وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾/إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴿۲﴾/إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿۳﴾

محبت(2)
از ویژگی های جامعه ایمانی این است که اعضای آن اعم از مردم و مسئولین باید محبت متقابل به یکدیگر را مبنا قرار دهند تا جایی که اصل ایمان هم باید آمیخته با عواطف باشد و حتی تربیت فرزند هم با قرار گرفتن در آغوش محبت مادر میسر است. سعه صدر، امانتداری، صله رحم، همسایه داری، مهمان داری، حیا، دفاع از مومنین، برادری، حسن ظن، وحدت و همگرایی، محبت آوری، تعاطف و همدلی، تعاون و همکاری است که از این محبت برمی خیزد. محبت است که مبنای جریان عاطفی حقیقت محور یا عنصر اصلی در تشیع است. ارتباط با خداوند منشأ چنین محبتی است و راه موفقیت انسان در همه عرصه ها را هموار می سازد و بین مردم اتحاد و ایستادگی می سازد.برادری اسلامی ناشی از این محبت، عامل ایستادگی دربرابر دشمن است. باید به محبت خدا و پیامبر و اهل بیت ع مفتخر بود. از محبت است که امتداد آن یعنی اطاعت و متابعت برمی خیزد.
 
غیرت دینی(3)
غیرت دینی فایده بخش علم، عامل مقاومت و ایستادگی، موثر تر از ملیگرایی و قومگرایی، عامل حمایت از تولید داخلی، مانع قبح شکنی و استحاله، عامل شروع و تداوم خروش انقلابی مردم علیه طاغوت، بر هم زننده محاسبات دشمن، عامل محرک آرمانهای اسلامی، برخاسته از محبت خدا و پیامبر ص و اهل بیت ع، عامل رشادتها و شهادتها، عامل عبور از امتحانات سخت تاریخی، عامل بازگشت اقتدار در مقاطع تاریخی و عامل پیروزی جمعی اندک بر جمعی بسیار است.دشمن در تلاش است با نقشه هایی ازجمله بهره برداری از غفلت برخی داخلی ها، غیرت دینی را ازاله کند اما براستی غیرت دینی ملت ما و اقوام ما و خصوصا جوانان ما رشک برانگیز است و در مواقع لزوم به صحنه می آید. این احساس مسئولیت و غیرت مبنای دینی دارد و غیر از بی تقوایی و بی تفاوتی سیاسی است.انسان باهمت که با غیرت دینی و دانایىِ فکری و نیازشناسی و ابتکار و جوشش ذهنی و خلاقیت وارد میدان می شود مصداق بسیج و بسیجی است.
 
نقش غیرت دینی در جامعه سازی

اصل غیرت دینی برخاسته از محبت از روی معرفت نسبت به دین و مبانی دینی و بزرگان دین است. کسی که از غیرت دینی برخوردار گشت، نسبت به دین و دینداران محبت دارد و فقط نسبت به دشمنان دین بغض می ورزد. او از روی این محبت، مصلحت جامعه را در اتصال اجزای جامعه دینی به همدیگر می بیند و راه این اتصال که از عوامل جامعه سازی است، تواصی است. تواصی که از انتهای سوره عصر برگرفته شده و بعنوان عامل دوری از خسارت در آخرالزمان معرفی می شود، نوعی از اتصال نظری و عملی بین اعضای جامعه و عامل وحدت بخش آنها دربرابر مشکلات درونی و هجمه های خارجی است که بطور مشخص در این سوره تواصی به حق و به صبر مطرح می شود.

جامعه سازی بعنوان یکی از پنج حلقه شکل دهی تمدن اسلامی-انقلاب، نظام، دولت، جامعه، تمدن-، عوامل متعددی را نیازمند است. یکی از این عوامل درونی منجر به عمل، همانا غیرت دینی است. بنابراین یکی از مهمترین محرک های کنش اجتماعی خرد و کلان در جامعه دینی از مطالبه گری تخصصی تا شکل گیری انقلاب، غیرت دینی است.
 
نتیجه گیری

نتیجه اینکه غیرت دینی نه تنها برخاسته از عقلانیت دینی است بلکه با تحریک محبت انسان درجهت تواصی،از عوامل محرک جامعه دینی در مسیر جامعه سازی است.

نویسنده: سجاد میرزائی دانشجوی کارشناسی حقوق دانشگاه علامه طباطبایی ورودی98

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام