برگزاری دوره دانش افزایی سیاست خارجی برای استادان دانشگاه علوم پزشکی ایران

عطنا - دوره دانش افزایی استادان دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره آشنایی با سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.

دانشگاه علوم پزشکی ایران، دوره دانش افزایی استادان با دو موضوع ایران به عنوان قدرت مستقل منطقه ای و روند مذاکرات هسته ای را با حضور جمعی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دکتر هادی آجیلی دانشیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی برگزار کرد.

دکتر هادی آجیلی طی چهار جلسه به دو موضوع سیاست ایران در تبدیل شدن به قدرت مستقل منطقه ای و نیز روند مذاکرات هسته ای پرداخت.

وی با اشاره به اهمیت درک نخبگان جامعه از تحولات پیرامونی خاطرنشان کرد: جغرافیای سیاسی و تاریخ هر کشوری فارغ از نوع حکومت و ایدئولوژی بر سیاست خارجی آن کشور تاثیر دارد نمونه هایی نظیر دکترین انزواطلبانه امریکا در جنگ جهانی اول، انتخاب سیاست بیطرفی سوییس به مدت دو قرن و عدم عضویت در سازمان ملل بعنوان کشوری کوچک و محصور بین چند قدرت بزرگ اروپایی و همچنین عواملی مانند دسترسی به آبهای آزاد و فضای تنفسی نشان می دهد که سیاست خارجی همه کشورها نمی تواند از الگوی مشابهی پیروی کند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه به اهمیت تاریخی و جایگاه جغرافیایی ایران پرداخت و بیان کرد: یکی از دلایل اهمیت ایران این بود که این کشور از قرن نوزدهم سر راه هند بود و چون هند بهترین مستعمره برای انگلیس بود و قبل از اکتشاف نفت دارای منابع سرشار بوده و هنوز هم هست در نتیجه ایران نیز مهم شده است.

وی افزود: پس از اکتشاف نفت در ایران و از سال ۱۹۰۱ که اولین قرارداد نفتی به نام دارسی به مدت ۶۰ سال به انگلیس تقدیم شد ایران به دلیل دیگری مهم شد همچنین سال ۱۹۰۷ این جغرافیای مهم بین دو قدرت منطقه ای روس و انگلیس تقسیم شد و ۱۹۱۴ با آغاز جنگ جهانی اول دو منطقه نفوذ شد.

آجیلی افزود: جغرافیای ایران منافعی برای ابرقدرت ها داشت بخاط همین مورد توجه بوده است با قرارداد ۱۹۱۹ انگلیس بصورت رسمی ایران را مستعمره خود کرده بودند اما این موضوع از لحاظ عملی امکانپذیر نشد و از آنجا که انگلیس فعال مایشاء در ایران شده بود اول رضا خان را سرکار آورد و سپس پسرش محمدرضا را جایگزین او شد و این بار مورد حمایت امریکایی ها واقع شد و از آن پس هم منافع ابرقدرت ها باعث شد در سال ۱۳۲۷ آمریکایی ها طرحی برای تبدیل ایران به سه قسمت اجرا کنند.

وی با بیان اینکه قدرت های استعماری همواره دنبال منافع خود هستند و اگر منافع آنها تامین نشود دست به هر اقدامی می زنند به کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲علیه ایران اشاره کرد و به صحبت یکی از امریکایی ها استناد کرد که گفته بود با کودتای ۲۸ مرداد هرکسی در امریکا ادعا کند که ما با مردم ایران کار نداریم و با رژیم ایران مشکل داریم دروغ می گوید. همچنین به گفته خاویر سولانا وقتی در تاریخ ایران اتفاقی به نام ۲۸ مرداد هست حرف زدن از اعتماد ایران به امریکا اشتباه است.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی به تفاوت معنادار قدرت ایران فعلی در مواجهه با قدرت های استعماری اشاره کرد و آن را غیر قابل مقایسه با دهه های قبل دانست و با اشاره به نمونه هایی از جمله اسقاط گلوبال هاوک، توقیف کشتی انگلیسی، بمباران عین الاسد و دهها نمونه دیگر گفت: این ها نشان دهنده پیشرفت دفاعی بلامنازع ایران است که لازمه و ضرورت ایجاد امنیت در منطقه پرتنش و ناپایدار غرب آسیا و منطقه موسوم به خاورمیانه است. باید سیاست خارجی هم متناسب با شرایط جغرافیایی و تاریخی کشور ترسیم و اجرا شود.

آجیلی در بخش دوم این دوره که موضوع برنامه هسته ای ایران پرداخته شد با طرح این سوال که چرا نسبت به دانش هسته ای حساسیت وجود دارد اظهار داشت: بدیهی است که در دنیای امروز برخی دانش ها تولید قدرت می کند و ایجاد بازدارندگی دارد و علاوه بر آن منافع بیشماری در حوزه های اقتصادی، کشاورزی، پزشکی و غیره دارد و انرژی هسته ای از این نوع دانش هاست.

وی با بیان تاریخچه مذاکرات هسته ای ایران با غرب از دهه ۸۰ تاکنون به زیاده خواهی طرف مقابل برای ایجاد موانع و محدودیت در پیشرفت هسته ای ایران اشاره کرد و داده ها و ستانده های برجامی در توافق اخیر را بر شمرد که از جمله ستانده ها می توان مواردی همچون به رسمیت شناخته شدن فعالیت هسته ای ایران و اثبات خلاف واقع بودن همه ادعاهای قبلی غرب مبنی بر صلح آمیز نبودن فعالیت های هسته ای ایران اشاره کرد.

این استاد دانشگاه یادآور شد: از جمله داده ها نیز ایجاد محدودیت های منحصر به فرد برای کشور و انجام عملی تعهدات قابل مشاهده ایران در قبال وعده های عمل نشده طرف های مقابل و بهره مند نشدن ایران از رفع عملی تحریم ها و کارشکنی های متعدد امریکا و کشورهای اروپایی در این زمینه بود که با توجه به بند مکانیسم ماشه در برجام عملا امکان شکایت و پیگیری از ایران سلب و به ضرر آن تمام خواهد شد.

در این جلسه با اشاره به مذاکرات اخیر برای احیای برجام در وین و رفع تحریم ها به بیان احتمالات ممکن در این زمینه پرداخته شد.