با مخالفان واکسیناسیون کرونا چه باید کرد؟

عطنا - یک استاد دانشگاه درباره برخی مخالفت‌های مردمی با واکسیناسیون کرونا و دلایل آنها معتقد است: «باید رفتار مردم مورد بررسی قرار بگیرد و سپس آموزش‌ها و آگاهی‌های لازم به آن‌ها داده شود.»
 
با وجود اینکه بیش از یک سال و نیم از بروز بیماری کرونا می‌گذرد و این بیماری در سراسر ایران خانواده‌های بسیاری را عزادار کرده است، هنوز عده زیادی از مردم آن را جدی نمی‌گیرند و حتی با واکسیناسیون مخالفت می‌کنند. چنانکه چندی پیش عده‌ای در مخالفت با واکسیناسیون اجباری کرونا روبه‌روی ساختمان مجلس تجمع کردند. این مخالفت ها تا جایی ادامه یافت که علی رغم وعده اجباری شدن واکسن، رئیس جمهور اخیرا اعلام کرد که در مقابله با کرونا سیاست ما باید اقناعی باشد نه اجباری.
 
چرا با وجود خطرناک بودن کرونا، چنین مخالفت‌هایی با واکسن وجود دارد و برای مقابله با این مخالفت‌ها چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟
 
در این باره دکتر غلامرضا لطیفی، دانشیار گروه برنامه ریزی اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در گفتگو با عطنا گفت: «در کشور ما در ابتدا ویروس کرونا چندان جدی گرفته نمی‌شد. اما بعدها همه افراد و دستگاه‌ها برای ریشه‌کن کردن این ویروس با هم متحد شدند و اقدامات ضد کرونایی به همه جای کشور تسری یافت.»
 
وی ادامه داد: «برخورد مردم نیز با پدیده کرونا متفاوت بود. بدین گونه که زمانی که واکسیناسیون عمومیت نداشت، بسیاری از مردم منتظر آن بودند و استقبال خود را اعلام می‌کردند. اما الان که واکسن و مراکز واکسن‌زنی زیاد شده، بعضی از کنشگران بر اساس نقل قول‌هایی که در فضای مجازی پیچیده است، با واکسیناسیون مخالفت می‌کنند.»
 
بیشتر شایعات مربوط به کرونا مبنای علمی ندارند
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «در رابطه با موضوع کرونا، شایعات بسیار زیادی ایجاد شده است. یک روز شایعه می‌شود که واکسن باعث مرگ و میر می‌شود و هر کس واکسن بزند به زودی یا چند سال بعد خواهد مرد و روز دیگر شایعه می‌شود که فلان واکسن بد است و کارایی ندارد و فلان واکسن بهتر است یا اثر فلان واکسن ناچیز است و اثر دیگری زیاد است. اما شاید به طور دقیق بررسی گردد متوجه خواهیم شد که اگر کسی بعد از تزریق واکسن کرونا فوت کرده، بیماری زمینه‌ای و یا کهولت سن داشته است، در حالی که تصور عامه به اشتباه این است که واکسن دلیل فوت او بوده است.»
 
وی ادامه داد: «شایعات و اخباری مربوط به کرونا وجود دارد ولی باید گفت که تا اندازه زیادی در حد شایعه هستند و ما تقریبا اطلاعات علمی و آمار و ارقام دقیقی برای استناد به آن‌ها یا اثباتشان نداریم. اما آنچه که در مورد آن آمار قابل توجهی وجود دارد این است که نسبتا استقبال خوبی از واکسن در جامعه ما شده، به گونه‌ای که رفته رفته واکسیناسیون جزئی از سبک زندگی مردم ایران شده است. استقبال مردم به حدی خوب بوده که حتی کشور ما در حال آماده شدن برای دوز سوم واکسیناسیون است.»
 
وزارت بهداشت در زمینه مرگ و میرهای پس از واکسیناسیون شفاف‌سازی کند
لطیفی گفت: «دسته‌ای از مردم اصلا اعتقادی به واکسن ندارند. این گروه حتی مصرف دارو را هم رد می‌کنند و می‌گویند باید طبیعی زندگی کرد. این افراد فقط هم در ایران نیستند. در همه جای دنیا موج‌های مخالفت بسیاری با واکسیناسیون شکل گرفته است؛ نه فقط واکسیناسیون کرونا بلکه واکسیناسیون هر بیماری دیگری. ما باید با توجه به قشر و طبقه‌ اجتماعی این افراد از طریق رادیو و تلویزیون و سایر رسانه‌ها به آن‌ها آموزش و آگاهی دهیم. این گروه از افراد باید آموزش ببینند که عمل نکردن به توصیه‌های پزشکی، مصرف نکردن دارو و تن ندادن به واکسیناسیون و عمل جراحی، ممکن است وضعیت سلامتی آن‌ها را با مشکل بزرگتری روبه‌رو سازد.»

این مطالب را هم بخوانید

♦ ملاحظات معرفت­‌شناختی و جامعه‌شناختی واکسیناسیون کرونا در ایران

♦ اجبار در واکسیناسیون کرونا مقاومت مخالفان را بیشتر می کند

وی ادامه داد: «همانطور که گفتم اگر مرگ و میری بر اثر واکسن اتفاق افتاده، احتمالا دلایل دیگری همچون بیماری زمینه‌ای پشت آن بوده است. وزارت بهداشت باید در این زمینه شفاف‌سازی کند که کسانی که واکسن زدند و فوت شدند به چه دلایل و بر چه اساسی بوده است. آمارها نشان می‌دهد کسانی که دو دوز واکسن زده‌اند، بسیار کمتر با خطر مرگ مواجه شده‌اند. پس وزارت بهداشت باید در زمینه‌ تعداد اندک مرگ و میرهایی که بعد از واکسن اتفاق افتاده است، به مردم اطلاع‌رسانی کند تا مردم متوجه شوند که دلایل دیگری نیز وجود داشته و ترسشان از واکسن زدن بریزد.»
 
قضاوت‌های مردم در زمینه کرونا بر اساس خرده فرهنگ‌های آنان است
این استاد دانشگاه درباره علل مخالفت عده‌ای با واکسن کرونا بیان کرد: «اگر بخواهیم دلایل واکسن نزدن را بررسی کنیم باید به خرده فرهنگ‌های مردم مراجعه کنیم. مردم خرده فرهنگ‌ها و باورهای متفاوتی دارند و زندگی اجتماعی خود را براساس آن سپری می‌کنند. این خرده فرهنگ‌ها قضاوت‌های ما را در برمی‌گیرد. افراد بر اساس خرده فرهنگ‌های خود حرف‌هایی را در فضای مجازی منتشر می‌کنند که به شایعه تبدیل می‌شود و معیار عمل برخی کنشگران قرار می‌گیرد. مثلا در فضای مجازی پخش می‌شود که میزان تاثیر یک واکسن پنج درصد است و عده‌ی زیادی این حرف را باور می‌کنند و نشر می‌دهند. در حالی که سازمان بهداشت جهانی می‌گوید اثرگذاری همان واکسن چیزی نزدیک به 80 درصد است.»
 
نیازمند آموزش ادواری در زمینه کرونا هستیم
لطیفی در پایان گفت: «برای مقابله با این شایعات، باید دستگاه‌های ذی‌ربط مثل ستاد ملی مقابله با کرونا، صدا و سیما و سایر مسئولان مربوطه برای اقدامات آتی برنامه‌ریزی داشته باشند. باید رفتار مردم مورد بررسی قرار بگیرد و سپس آموزش‌ها و آگاهی‌های لازم به آن‌ها داده شود. در این زمینه بهتر است ستاد ملی مقابله با کرونا، اتاق فکری متشکل از افراد متخصص راه‌اندازی کند و تلویزیون و رادیو هم برنامه‌هایی را به موضوع کرونا اختصاص دهند تا مردم آموزش گام به گام و ادواری ببینند و جلوی سردرگمی‌ها گرفته شود. برای حل این قبیل مسائل فقط نیاز به آگاهی دادن و اطلاع‌رسانی داریم.»

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام