عطنا - یک روانشناس معتقد است: «میانگین پرخاشگری در دختران نسبت به سالهای اخیر افزایش پیدا کرده است و باید یک آسیبشناسی جدی صورت بگیرد وگرنه با تهدید و امر و نهی کردن نمیتوان مشکلات را برطرف کرد.»
در چند روز اخیر فیلمی از چند دختر نوجوان در اصفهان که با یکدیگر درگیر شدهاند و یکی از آنها برای دیگری قمهکشی میکند در حال وایرال شدن است. اگر فرد قمهکش یک مرد بود و سن بیشتری داشت شاید باعث تعجب کمتری میشد، اما مهرههای اصلی این درگیری را دختران دهه هشتادی تشکیل میدهند.
چه شده دخترانی که روحیات آنان طبیعتا باید نسبت به پسران حساستر و عاطفیتر باشد دست به چنین اقداماتی میزنند؟
دکتر ابوالقاسم عیسی مراد عضو گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علامه طباطبائی در گفتگو با عطنا، با بیان اینکه سن نوجوانی دوره جهش، کنجکاوی و هیجان است، گفت: «در این سنین معمولا افراد میخواهند که در کانون توجه قرار بگیرند و برای دیده شدن ممکن است دست به کارهای هنجارشکن هم بزنند.»
وی با اشاره به اینکه متأسفانه میانگین پرخاشگری در دختران نسبت به سالهای اخیر افزایش پیدا کرده است، افزود: «افزایش آمار پرخاشگری میتواند علل مختلفی داشته باشد که بحثهای اجتماعی، یادگیری، فضای مجازی و در بعضی مواقع نگرشهای غلط و تقلید در به تصویر کشیدن رفتارهای مردانه و پسرانه توسط دختران از مواردی است که میتوان به آن اشاره کرد.»
این استاد دانشگاه با بیان اینکه آمار پرخاشگرهای مستقیم و غیرمستقیم مانند فحاشی و تهدید در جامعه زیاد است، تصریح کرد: «ماجرای اخیر دختر نوجوان و مواردی شبیه به آن ممکن است ریشههای نمایشی داشته باشد؛ در گذشته هم پسرها دعواهای دسته جمعی راه میانداختند تا در کانون توجه قرار بگیرند.»
عیسی مراد در خصوص رفتارهای نا به هنجار و غیرمتعارف گفت: «به طورکلی مواردی مانند پرخاشگری، رفتارهای هنجارشکن و ماجرای اخیر دختر نوجوان را اختلال مینامیم. افرادی که رفتار و منش اجتماعی آنها به طور طبیعی و معمول نیست، خصوصاً شخصیتهای سایکوپات یا ضداجتماعی دچار آزردگیهای رفتاری و اجتماعی میشوند.»
وی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین چالشهایی که همواره در دوران نوجوانی مطرح میشود، شکلگیری هویت در نوجوانان است، اظهار کرد: «بنا به گفته اریکسون روانشناس آمریکایی، هویت به عنوان دستاورد مهم شخصیت نوجوانی و گامی مهم به سوی تبدیلشدن به فردی ثمربخش است. گاهی افراد هویت اصلی خود را که منوط به تحصیل و رفتارهای سالم اجتماعی است را نادیده میگیرند و معمولا دچار یک بحران خواهند شد. در این میان شبکههای اجتماعی در تشدید این التهاب نقش مؤثری دارند.»
این روانشناس با تأکید بر اینکه به گواه آمارها در حال حاضر یکی از اختلالات جدی در جامعه پرخاشگری است، تصریح کرد: «نگرانیهای روانشناختی مانند استرس، اضطراب، افسردگی و انواع اختلالهای شخصیتی و تعاملی میتواند در نهایت منجر به پرخاشگری شود.»
عیسی مراد با اشاره به اینکه خانواده جزئی از جامعه است و زمانی که جامعه دچار التهاب شود، خانواده هم به سبب آن درگیر این موضوع میشود، افزود: «معمولا ریشه اختلالات در آسیبها، رفتارهای روانی و اجتماعی، ناکامیهای اجتماعی، یادگیری و مسائل فرهنگی و معنوی افراد است. متاسفانه مدارس در بحث کمک مشاورهای عملکرد خوبی ندارند، در حالی که باید از چندین سال قبل مدارس و جامعه تعلیم و تربیت و مشاوره همت بیشتری را انجام می دادند.»
این عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه در حال حاضر رسانههای غیرمجاز بیشتر از رسانههای رسمی در کشور فعالیت دارند، گفت: «استفاده از شبکههای اجتماعی، ماهواره و مواردی از این قبیل در زندگی افراد زیاد شده است و همین موضوع باعث شده که تربیت بهمراتب سختتر شود.»
این روانشناس با تأکید بر اینکه باید یک آسیبشناسی جدی صورت بگیرد وگرنه با تهدید و امر و نهی نمیتوان مشکلات را برطرف کرد، افزود: «باید از نخبگان علمی که از لحاظ هوش هیجانی و شناختی، موقعیت و جایگاه مناسبی دارند کمک گرفته شود و در واقع یک نظارت نخبگانی صورت بگیرد.»