نمی توان مردم را برای سفر رفتن سرزنش کرد

عطنا – یک استاد دانشگاه درباره افزایش سفرها علی رغم شیوع کرونا در بسیاری از مناطق کشور گفت: «در این جا بحث خودآیینی جامعه مطرح است. جامعه احساس بی‌اعتمادی دارد و در این شرایط می‌خواهد خودش به فکر خودش باشد. در واقع وقتی که مردم می‌بینند در سطوح بالاتر مراعات چندانی وجود ندارد، پس تصمیم می‌گیرند که با ملاحظاتی به زندگی عادی خود برگردند و به مسافرت بروند.»
 
از ابتدای شروع بیماری کرونا تاکنون، یکی از محدودیت‌های اصلی توصیه به مردم برای عدم مسافرت است. در روزهای اخیر و علی رغم وخیم تر شدن وضعیت شیوع کرونا در شهرهای مختلف، سفرهای مردم هم افزایش یافته و متوسط تردد روزانه در محورهای مواصلاتی مختلف به بیش از یک میلیون 800 هزار وسیله نقلیه رسیده است. عجیب تر اینکه سفرهای جاده ای در سیستان و بلوچستان بحرانی از نظر کرونا بیشتر شده است! حال این سوال مطرح است که چرا با وجود این شرایط قرمز و جریمه‌ها و محدودیت‌ها، حجم سفرها کاهش قابل توجهی نیافته است؟
 
در این باره دکتر علی جنادله استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی در گفتگو با عطنا گفت: «دلیل اصلی این است که مردم ما کرونا را به عنوان بخشی از زندگی روزمره‌ خود پذیرفته‌اند. از دیگر سو واکسیناسیون هم به درازا کشیده است و مردم نمی‌دانند که تا چه زمانی باید اصول بهداشتی را رعایت کنند تا از این وضع رها شوند.»
 
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: «مردم احساس می‌کنند که این بیماری فعلا در زندگی آن‌ها حضور دارد. مردم تا یک زمان خاص می‌توانند روال عادی زندگی خود را متوقف کنند. وقتی شرایط خاص ادامه‌دار شود، مردم دوباره زندگی عادی را از سر می‌گیرند. الان وضعیت این بیماری هیچ دورنمای مشخصی ندارد و مردم هم تا یک زمانی می‌توانند این شرایط فوق‌العاده را تحمل کنند.»

مردم حس می‌کنند مدیریتی کارآمد وجود ندارد
جنادله در ادامه با توضیح شرایط فوق‌العاده و اقداماتی که ممکن است در این شرایط صورت پذیرد، بیان کرد: «وضعیت فوق‌العاده یعنی وضعی که متناسب با آن باید مقررات و شرایط خاصی رعایت شود. همچنین انتظار تمهیدات خاصی برای پشت سر گذاشتن شرایط فوق‌العاده وجود دارد. اما وقتی که تدارکات طولانی شود و در عین حال اقدامات جبرانی هم صورت نپذیرد، مردم خودشان در صدد مدیریت شرایط برمی‌آیند. چرا که حس می‌کنند مدیریتی کارآمد وجود ندارد.»
 
این استاد دانشگاه ادامه داد: «در این جا بحث خودآیینی جامعه مطرح است. جامعه احساس بی‌اعتمادی دارد و در این شرایط می‌خواهد خودش به فکر خودش باشد. بحث خودآیینی تنها در مورد سفر رفتن در دوران کرونا مطرح نیست. بلکه در مورد حوزه‌های دیگر زندگی افراد از جمله معیشت و اشتغال نیز مطرح است.»

کرونا خود به عاملی برای افزایش سفر تبدیل شده است
جنادله خاطرنشان کرد: «البته من نمی‌خواهم تمام مسئولیت را از دوش مردم بردارم. اما باید در نظر داشت در قبال به تعویق افتادن زندگی مردم چه تمهیداتی اندیشیده و اجرا شده است؟ در دوران کرونا زندگی‌ها شکل دیگری به خود گرفته و بسیاری از جنبه‌ها مجازی شده است. اما برخی از امور جایگزینی ندارند؛ مانند سفر. اتفاقا به دلیل تغییراتی که در دوران کرونا پیش آمده، میل به سفر بیشتر شده است. با توجه به مجازی شدن بسیاری از حوزه‌های زندگی، مردم این فرصت را پیدا کرده‌اند که هم به کار و درس خود برسند و هم بتوانند به سفر بروند.»
 
جنادله در ادامه به تغییراتی که به واسطه‌ کرونا در حوزه‌ تفریحات افراد پیش آمده، اشاره کرد و گفت: «یکی از پیامدهای مجازی شدن کار و زندگی همین آزادی تحرک فیزیکی است. مردم دیگر برای انجام بسیاری از کارها مقید به زمان و مکان نیستند و می‌توانند در فعالیت‌های مختلف مشغول باشند. اما در این میان مسافرت همچنان روال عادی خود را دارد و مجازی نمی‌شود.»

نمی توان مردم را برای سفر رفتن ملامت کرد
این استاد جامعه‌شناسی در ادامه اضافه کرد: «یک توقع اخلاقی وجود دارد که ما به عنوان شهروند به سفر نرویم و در مهمانی شرکت نکنیم. من نافی این توقع اخلاقی نیستم. در شرایطی که مدیریت خوبی وجود ندارد، ما مردم باید خودمان به فکر خودمان باشیم. اما به صورت سیستماتیک نمی‌توان چنین توقعی داشت. سیستم نمی‌تواند با هر پیک جدیدی که شروع می‌شود، مردم را ملامت کند که چرا رعایت نکردید.»

متهم کردن مردم به عدم رعایت اصول بهداشتی درست نیست
جنادله در پایان گفت: «این درست نیست که مردم مدام متهم به عدم رعایت اصول بهداشتی شوند. در واقع مردم هم می‌توانند سیستم را مورد پرسش قرار دهند که به اصول بهداشتی به طور کامل تن نداده و تجمعاتی را برگزار کرده است. در واقع وقتی که مردم می‌بینند در سطوح بالاتر مراعات چندانی وجود ندارد، پس تصمیم می‌گیرند که با ملاحظاتی به زندگی عادی خود برگردند و به مسافرت بروند. الان هم که تابستان است و بسیاری از خانواده‌ها مجبورند تا حدی اسباب تفریح فرزندان را فراهم کنند.»