هوش مصنوعی چهارمین انقلاب را در دنیا برپا کرده و همه چیز را تحت تأثیر خود قرار داده است

به گزارش عطنا، دکتر رؤیا معتمدنژاد در این نشست با تأکید بر اینکه هوش مصنوعی چهارمین انقلاب را در دنیا برپا کرده و همه چیز را تحت تأثیر خود قرار داده است، گفت: جامعه بین‌المللی نمی‌توانسته در این زمینه بی‌تفاوت باشد و در پی چارچوب‌گذاری و اخلاق‌مند کردن آن است.

او ادامه داد: اقداماتی که تاکنون به صورت محسوس انجام شده به‌صورت تشکیل کنفرانس، تدارک استراتژی‌ها، تأسیس نهاد‌های گوناگون تدوین کتب و مقالات و در نهایت قضات و رگولاتور‌ها کم‌کم وارد عرصه چارچوب‌گذاری برای هوش مصنوعی شده‌اند.

وی با اشاره به تلاش‌هایی که در اروپا برای چارچوب‌گذاری تکنولوژی‌های جدید از جمله هوش مصنوعی وجود دارد، تأکید کرد: «پیشرفت و فعال بودن اروپا در استانداردسازی برای دیجیتال و هوش مصنوعی را بتوان این‌گونه ارزیابی کرد که، چون اروپا به لحاظ اقتصادی یا تکنولوژی نمی‌تواند هم سطح امریکا یا چین باشد لااقل استاندارد‌هایی را برای این حوزه‌ها تدوین کند.

معتمدنژاد افزود: در این زمینه آیین‌نامه 2016 اروپا در زمینه حمایت از داده‌ها به نوعی جهانی شد و شرکت‌های امریکایی را ملزم می‌کند تا استاندارد‌های اروپایی را رعایت کنند. از نگاه وی به نظر می‌رسد جوامع دموکراتیک از تکنولوژی و هوش مصنوعی استقبال می‌کنند، اما به شرطی که به حقوق بشر لطمه‌ای وارد نشود و از سوءاستفاده‌ها ممانعت شود.»

این استاد حقوق ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی تصریح کرد: «همه جوامع روی پتانسیل‌های عظیم هوش مصنوعی تأکید دارند، ولی نگرانی‌های بی‌سابقه‌ای هم در این زمینه وجود دارد؛ بر هم خوردن صلح جهانی، سوءاستفاده از داده‌های شخصی و نقض حریم خصوصی و آزادی بیان و آزادی عقیده از این چالش‌هاست. همچنین ممکن است هوش مصنوعی سبب شود کیفیت و تنوع اطلاعات پایین بیاید و دموکراسی خدشه‌دار شود.»

بنا به تأکید وی دغدغه دیگری که در جوامع اروپایی نسبت به هوش مصنوعی وجود دارد، بر هم خوردن بیش از پیش تعادل قدرت در جهان است و اینکه شرکت‌های بخش خصوصی انحصار همه چیز را در دست بگیرند و انسان به صورت کالا دربیاید و تنها نظاره‌گر و اسیر شرکت‌های مولتی‌ناسیونال باشد. تقویت تبعیض با سیستم‌های الگوریتمی و رسیدن به جایی که الگوریتم‌ها به جای انسان‌ها تصمیم‌گیری کنند و یک گروه خاص دارای پول و نفوذ قدرت را در دست بگیرند؛ این‌ها دغدغه‌هایی است که در اروپا پیرامون هوش مصنوعی وجود دارد.
به گفته معتمدنژاد اروپایی‌ها می‌گویند: «ما خواب بودیم یک دفعه بیدار شدیم دیدیم اپل، گوگل و فیس‌بوک و این چند شرکت ما را مستعمره خود کرده‌اند» اروپا یک دفعه بیدار شد و شروع به چارچوب‌گذاری کرد؛ بنابراین اروپا اگر به لحاظ صنعتی و سرمایه حرف اول را نمی‌زند در عرصه حقوقی چه در عصر دیجیتال و چه در عصر هوش مصنوعی تلاش می‌کند چارچوب‌گذاری کند.

وی در این زمینه به اقدامات شورای اروپا اشاره کرد و افزود: «در 2019 کنفرانسی را تحت عنوان «تأثیر هوش مصنوعی بر حقوق بشر، دموکراسی و دولت قانونمند؛ قاعد بازی را تعریف کردن» اروپا می‌خواهد قبل از آنکه هوش مصنوعی پیشرفت بکند قواعد بازی را تعریف کند و اسیر تکنولوژی نشود. همچنین این شورا، سپتامبر 2019 کمیته هوش مصنوعی را تأسیس کرده است. علاوه بر این منشور اخلاقی در زمینه استفاده قضات از هوش مصنوعی، کمیسر حقوق بشر اروپا هم 10 اقدام برای مقابله با سوءاستفاده از هوش مصنوعی منتشر کرده است. طرح آثار سیستم‌های الگوریتمیک بر حقوق بشر هم یکی از طرح‌هایی است که اروپا در دست اقدام دارد.

او اظهار کرد: با چنین شرایطی و در حالی که کشور‌های اروپایی نگران چالش‌های حقوقی ناشی از گسترش تکنولوژی هوش مصنوعی هستند، ما با وجود اینکه هم‌اکنون مصرف‌کننده این تکنولوژی هستیم، هنوز تدبیری برای مواجهه با چالش‌های حقوقی آن نداشته‌ایم. همچنان که قوانین مرتبط با فضای مجازی هم در کشورمان با چالش‌هایی مواجه است و این مسئله در کنار سواد رسانه‌ای پایین کاربران ایرانی موجب شده تا جرائم مجازی در کشور رشدی قابل تأمل داشته باشد و این مسئله در نظر گرفتن تدابیر حقوقی برای مواجهه با چالش‌های هوش مصنوعی را ضروری‌تر جلوه می‌دهد.