باید به یک درک مشترک از معنی «فرهنگ» برسیم/ در دانشگاه شخصیت، فرهنگ و ارتباطمان ساخته می‌شود

نشست دبیران و اعضای شورای مرکزی کانون های فرهنگی، هنری و مذهبی دانشگاه علامه طباطبائی با حضور حسین سلیمی، رئیس دانشگاه، وحید شالچی، معاون فرهنگی و اجتماعی و مدیران معاون فرهنگی در سالن نشست کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد برگزار شد.

به گزارش عطنا، سلیمی، رئیس دانشگاه در این نشست در سخنانی گفت: این جلسه برای من خیلی جلسۀ مبارکی است. مهمترین دلیلش، حضور شما در اینجا است. این مکان که در این لحظه با هم در آن صحبت می کنیم و حتی اتاق کانون ها در گذشته «بیابان» بود. بسیار خوشحالیم از اینکه این بیابان ها تبدیل به مکانی مثل اینجا شده است که دانشجویان در آن قرار دارند و انتقادهایشان را به ما بیان می کنند.

وی ادامه داد: دانشگاه ما با تلاش استادان و زحمتی که دانشجویان می کشند و شکل گیری تدریجی کانون های فرهنگی و انجمن های علمی، ماهیت دانشگاهیش را تثبیت می کند.

او افزود: این جلسات برای من خوشایند است و با چهره هایی آشنا می شوم که با نشاط و امیدوار کننده هستند و دغدغۀ فرهنگ را دارند. این مسئله برای من و دانشگاه امیدوار کننده است.

سلیمی تصریح کرد: بحث جلسه را با تشبیه به فیلم های بید مجنون و بچه های آسمان آغاز می کنم که شباهتی هم به حال ما دارد. در فیلم بید مجنون، استاد نابینایی بود که بینا می شود و هنگامی که بینا می شود مراحل زندگیش را نادیده می گیرد و دوباره به ورطۀ کوری می افتد. گرچه کور سوی امیدی برایش باقی می ماند. در برخی مکان ها فضای دانشگاه ما این چینن است. در فضای کوری رشد کردیم و یک دریچه هایی از امید را می بینیم و از دست می دهیم. این نکته برای ما استادان و سیاست گذاران دانشگاه خیلی آموزنده است و امیدواریم دوباره از این دیدگاه دیده شود که اگر دریچه های چشم ما باز می شود به چیزهایی باز نشود که دریچه های چشم ما گرفته شود و دوم فیلم بچه های آسمان است هنگامی که من  ناراحتی ها و تلاش های شما را می بینیم به یاد این فیلم می افتم و شماها می دوید تا دیگران یک کفشی داشته باشند و من هم مانند نقش پدر از این شرایط خجل هستم.

وی در ادامه بیان کرد: خدا را شکر می کنم ما در فضای عمومی دانشگاه روز به روز فعالیت های  جدید می بینیم. ما برای به ثمر رساندن برخی از فعالیت ها، فشارهای بسیاری را تحمل می کنیم.

سلیمی بیان کرد: ما به تدریج در این گفت و گوهایی که داریم باید به یک درک مشترک از معنی «فرهنگ» برسیم. برخی با بیان کلمۀ فضای فرهنگی به یاد بحث حجاب و عده ای فضای مایوس و دل های گرفتۀ دانشجویی در ذهنشان تداعی می شود. اما ما در عرصه و حوزۀ کانون ها باید از این تعاریف عامیانه یا جاری باید عبور کنیم و به یک درک درستی از معنای فرهنگ برسیم.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی اظهار کرد: در کتابی که درسال 1381 چاپ شد به دسته بندی معنای فرهنگ می پردازد. من در جمع بندی به این نتیجه رسیدم که فرهنگ یک نظام «نمادین و سمبلیک» است و انسان ها معانی خودشان را در قالب نمادها و سمبل ها می گذارند و آن نظام نمادینی که در بین آنها شکل می گیرد «فرهنگ» نامیده می شود که شامل ارزش ها، هنجارها، قوانین و... می شود.

او ادامه داد: ما هر یک، یک نظام نمادین هستیم که به قول ارنست فیشر، انسان یک حیوان سمبلیک است. هر کدام از ما با ظاهری که برای خود می سازیم با دیگران حرف می زنیم و بیان می کنیم من چنین آدمی هستم. ما باید ببینیم در دانشگاه علامه طباطبائی چگونه نظام معنایی را می خواهیم بسازیم و هنگامی که از فرهنگ سخن می گوییم قصد داریم چگونه نظامی را بسازیم؟ زیرا دانشگاه تنها آموزشگاه نیست.

وی اظهار کرد: در یک گردهمایی در سوچی روسیه دانشجویان و استادان یک نظرسنجی کردند و گفتند این اطلاعات را که دانشجویان می گیرند از طریق آموزش مجازی هم می توان منتقل کرد، چه میزان موافق هستید که دانشگاه همچنان محل حضور باشد؟ جالب است بیش از 85درصد استادان و بالای 90درصد از دانشجویان گفتند خیر! زیرا ما تنها به دانشگاه نمی آییم که اطلاعات بگیریم، بلکه در دانشگاه شخصیت، فرهنگ و ارتباطمان ساخته می شود.

سلیمی خاطرنشان کرد: به همین دلیل من اصرار داشتم که معاونت فرهنگی و اجتماعی از معاونت دانشجویی جدا شود. در نتیجه در پی آن بودیم که یک شبکۀ نمادین ایجاد کنیم که «فرهنگ دانشگاه علامه طباطبائی» درون آن ساخته شود. بعضی از دانشگاه ها در ایران موفق بودند. در دانشگاه شریف این فرهنگ ساخته شده است که انسان خلاق، علمی و مشکل گشا از داخل آن بیرون بیاید. حال سئوال من این است از دانشگاه علامه طباطبائی چگونه انسانی انتظار می رود بیرون بیاید؟ انسان پرخاشگر یا منتقد به همه چیز یا یک انسان مطیع همه چیز و بدون ایده؟

این عضو هیئت علمی دانشگاه در ادامه تاکید کرد: ما به یک انسان اندیشه ورز، خلاق و انسانی که جامعه اش را بشناسد و دوگانه های جامعۀ خودشان را به درستی بشناسند، هم جامعه پذیر باشد و هم جامعه اش را بسازد نیازمندیم و این مهمتر از نمره های دانشگاه است. ما در جامعه ای درس می خوانیم و زندگی می کنیم که پر از دوگانه ها است. دوگانه هایی که برخی اوقات ناهمساز به نظر می آیند و امیدوارم ما ایرانیان بتوانیم اینها را با هم همساز کنیم. دانشگاه و کانون ها هم باید با یکدیگر تعامل کنند تا بتوانند بر این دوگانه های متفاوت غلبه کنیم، لازم به ذکر است این دوگانه ها در تمام جوامع هم هستند.

وی اظهار کرد: دوگانه هایی وجود دارند که چگونه مسائل خودمان را حل کنیم و چگونه انسان هایی را تربیت کنیم تا از خشونت پرهیز کنند؟ خشونت فقط خشونت فیزیکی نیست، خشونت کلامی و رفتار است. چگونه ما می توانیم فرهنگ تاثیرگذار بسازیم که قاطعیت و اثرگذاری در سخن را در کنش خودمان با پرهیز از خشونت  داشته باشیم و فرهنگی بسازیم که برای تاثیرگذاری در سخن حتماً روی خطوط قرمز پا نگذاریم. خواهش من از معاونت فرهنگی، دکتر شالچی و شما این است که کمک کنیم این فرهنگ سازنده و تاثیرگذار ایجاد شود.

سلیمی در پایان گفت: من از کانون ها و انجمن های علمی دعوت می کنم که در برخی حوزه ها که می توانند به ما کمک کنند و در دوره های مهارت افزایی از انجمن ها و کانون ها استفاده شود، به طورمثال کانون هایی مثل کانون خیریه با بنیاد خیرین دانشگاه مشارکت داشته باشد.