مصدق و راه های نرفته اش

برای رسیدن به جامعه ای سالم و سامان گرفته نیاز به کسب هویت داریم؛ هویتی که باعث می شود افراد دارای شخصیت باشند و این انباشت شخصیت باعث انباشت تجربه ملی می شود. این انباشت سبب می شود که کشور به سوی ترقی و پیشرفت حرکت کند اگر هویت یک جامعه قوی و پرتوان باشد از زیست های مبتذل که از آن سوی مرزها می آید مقابله می کند و باعث آگاهی ملی در کشور می گردد هویت ملی است که باعث می شود یک مای جمعی شکل گیرد. مایی که باعث می شود مفهوم شدن و بودن در جامعه شکل گیری گیدا کند. فرهنگ ایرانی که قدمتی به عمر تاریخ دارد و همیشه فرهنگی خلاق و مولد بوده است بویژه پس از ورود اسلام به ایران و آشنایی ایرانیان با اهل بیت این دستگاه فکری هویت ساز تجلی فراوانی کرده است اما از همان دیرباز بسیاری از افراد خواهان زدودن قسمتی از این فرهنگ و نادیده انگاشتن آن بوده اند. به عنوان مثال افرادی مانند آخوندزاده سعی در تحقیر دین اسلام داشتند تا با نگاهی به ایران قبل اسلام بتوانند هویت جدید بر پایه باستان گرایی برای این کشور پی ریزی کنند. می توان به جرئت گفت این اندیشه به پهلوی اول و دوم نیز سرایت کرد تا هویت سازی نوین بر پایه اندیشه ایران قبل اسلام شکل بگیرد. اما این راهی نبود که تمام افراد در این مسیر گام بردارند مصدق یکی از افرادی بود که با نقد این جریان سعی در هویت بخشی بر مبنای عنصر ایرانیت و اسلامیت داشت. مصدق با تاسی به شاعر بزرگ ایران زمین و فرزند راستین خراسان بزرگ، فردوسی با ترکیب خرد اسلامی و اسطوره ایرانی هویت مذهبی خلاقی به جنبش ملی شدن نفت ایران داد. نگاهی به کارنامه دوران نخست وزیری دکتر مصدق به ویژه دفاعیات او در بیدادگاه پهلوی این موضوع را به خوبی نشان می دهد راهی که مصدق طی می کند ایرانیت و اسلامیت است. مصدق این دو بال را به پرواز در می آورد تا بتواند به سوی قله های آزادی پرواز کند. اما متاسفانه به علت کودتای 28 مرداد این هویت سازی فراموش می شود و هویت سازی لاییک بر مبنای فرهنگ باستان گرایی که آن هم شالوده ای مبتنی بر استبداد است جایگزین آن می شود. عدم توجه به هویت ملی یا هویت مذهبی باعث صدمات جبران ناپذیری برای کشور می شود بویژه در شرایط فعلی کشور که دشمن در پشت دروازه به قصد هجوم ایستاده است تا قسمتی از این خطه اهورایی را از دامان این مرز پرگهر جدا سازد. تاکید توامان بر هویت ملی و مذهبی باعث می شود بزرگ مردی مانند سهروردی با نگاهی به فلسفه ایران باستان و ترکیب آن با دستگاه فکری خلاق اسلام فلسفه اشراق را به دید چهانیان نمایان کند. بی توجهی به هر یک از این دو جنبه هویت بخش باعث صدمات جبران ناپذیری به فرهنگ ایران زمین می شود و این مسئله ای بود که مصدق با درک فراوان خود به این مسئله پی برد و سعی کرد تا با نزدیکی با روحانیان از این پتانسیل استفاده نماید و این پتانسیل در تظاهرات 30 تیر به خوبی خود را نشان داد. حال در شرایط فعلی کشور و پس از گذشت بیش از نیم قرن از نهضت ملی شدن نفت ایران و 40 سال از انقلاب اسلامی بر ما جوانان این خاک و بوم است که با استفاده از تجربه تاریخی خود به هویت سازی و هویت بخشی پرداخته تا ایرانی آباد و سرافراز برای آیندگان به ارمغان بگذاریم.