کردار و گفتار خود را وارسی کنیم

افلاطون به نقل از سقراط می‌گوید: «زندگی بررسی نشده، ارزش زیستن ندارد». هر چند با این نقل قول، کاملاً همراه نیستم. چرا که به نظرم خود زندگی هم، فی نفسه دارای ارزش است اما در پس آن سخن، حکمتی دیرینه و سترگی نهفته است. بازاندیشی، بازبینی و بررسی مدامِ کردار و رفتار، شاخص اغلب بزرگانی است که یا در محضرشان نشسته‌ام یا در زندگی سرشار از شادی و شادکامی‌شان، باریک‌اندیشی کرده‌ام.

«کنش همراه تأمل» که غربی‌ها به آن "deliberate action/practice" و عرفا به آن «نظر به قدم» می‌گویند، حاوی اثرات شگفت انگیزی در زندگی است. اینکه آدمی در انتهای هر روز یا پایان هر کار، کاغذی بردارد و کردار و گفتار خویش را وارسی کند یا نقاط ضعف و قدرت خویش را در کاری با یاری دیگری یا خود بسنجد، بر اساس پژوهش‌های جدید و تجربیات‌ی زیستۀ نگارنده، ثمره‌ای شگفت و معجزه‌ آسایی در زندگی و کار و البته ورزش دارد. در این زمینه کتاب و مقالات بسیاری نوشته شده که ذکر آن‌ها از حوصلۀ این نوشتار خارج است.

در سال نو، سفارشم نخست به خودم و سپس به دانشجویان عزیزم این است که بیاییم این کنش یا تمرین را در زندگی و در کار خویش عملی کنیم: «نحوه پای دلفینم در شنای پروانه تا چه اندازه با معیار‌های شنای امروز هماهنگ است»، « آیا رفتار با امین؛ کارمند زحمت کش و مهربان خدمات دانشگاه، جوانمردانه بود»، «آیا نمی بایست در نثر و محتوای مقاله‌ای که برای مجلۀ حکمت و فلسفه نوشته‌ام، تأمل بیشتری می‌کردم»، «آخرین بار در تمرین کونگ‌فو، توانستم تا ارتفاع یک و نیم متری پریده و پشتک بزنم، باید هدفم این باشد که این ارتفاع را به اندازه قد خودم برسانم، بایستی از استاد در این زمینه راهنمائی بگیرم»، «چکار کنم که حضورم برای «آرزو»، «سپنتا» و «مریم» شادی بخش و آرامش بخش باشد.»، «آیا واقعاً اندازۀ دستمزدی که برای راهنمایی پایان نامه می‌گیرم، با دانشجو کار کرده‌ام» و... . همۀ اینها نمونه‌هایی از سخنانی است که در دفترم نوشته‌ام و اندیشیدم که شاید، چنین ایده‌‌ای، برای شما دانشجوی عزیز و همکار بزرگوارم به دردبخور و سودمند باشد. با آرزوی سلامتی و بهروزی در سال نو برای همه عزیزان ارجمندم.