«کلینیک‌های حقوقی» راه‌اندازی می‌کنیم/ برنامه‌های دانشکده حقوق و علوم سیاسی در دوره جدید

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه مأموریت اصلی خود را کسب یک تجربه دلچسب و ماندگار برای دانشجویان می‌داند، به تشریح برنامه‌های خود پرداخت و گفت‌: بقا و وجود دانشکده و دانشگاه به وجود دانشجویان متکی است و باید شرایطی را ایجاد کرد تا مثلث دانشجو،‌ استاد‌ و کارمند‌ در کنار یکدیگر فضای ثمربخشی را رقم بزنند.

جواد کاشانی که به‌تازگی ریاست دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی را به عهده گرفته است، در گفت‌و‌گویی با خبرنگار عطنا، با ارائه تاریخچه‌ای از رشته‌های این دانشکده بیان کرد:‌ ۲۱ سال از زمانی که تابلوی دانشکده حقوق و علوم سیاسی بالا رفت و ما و اعضای هیئت‌علمی رشته‌های حقوق و علوم سیاسی از دانشکده اقتصاد به محل جدید دانشکده کوچ کردیم، می‌گذرد. از آن روز تا به امروز ما همواره تلاش کردیم تا بزرگ‌تر و کامل‌تر شویم تا جایی که امروزه فارغ‌التحصیلان دانشکده بعد از اخذ مدرک خود با سرعت مناسب جذب بازار کار می‌شوند.

به بیان او گروه‌های حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه ابتدا در دانشکده اقتصاد این دانشگاه مستقر بودند و هرکدام از درس‌های حقوقی و سیاسی را دانشکده‌های مختلف این دانشگاه ارائه می‌کردند تا اینکه برای اولین بار دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق بین‌الملل راه‌اندازی شد.

وی با بیان اینکه گروه حقوق دانشگاه علامه طباطبائی برای اولین بار در سال ۱۳۷۲ تعدادی دانشجو در مقطع کارشناسی پذیرفت، ادامه داد:‌ افزایش هرساله ظرفیت پذیرش دانشجو، ما را به فکر تأسیس دانشکده‌ای مختص رشته‌های‌ حقوق و علوم سیاسی انداخت و بالاخره در سال ۱۳۷۶ بعد از تلاش‌های فراوان دکتر خلیجی،‌ رئیس وقت دانشگاه علامه، دکتر شرکا، رئیس وقت دانشکده اقتصاد و دکتر ضیائی بیگدلی که مسئولیت گروه حقوق را به عهده داشتند، ‌دانشکده حقوق و علوم سیاسی در محیطی نامناسب برای فعالیت علمی ولی متداول در جمهوری اسلامی تأسیس شد.

وی با اشاره به اینکه دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه شهید بهشتی سپری کرده است، گفت: در آن سال‌ها وزارت علوم برنامه‌ریزی کرده بود تا برای تأمین آینده اعضای هیئت ‌علمی دانشگاه‌ها دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد را بورسیه کند و من هم مثل بسیاری از دانشجویان آن زمان، بورسیه وزارت علوم بودم.

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: بعد از فارغ‌التحصیلی از مقطع کارشناسی ارشد به‌سرعت در وزارت علوم مشغول به کار شدم اما از آنجایی‌که قصد داشتم تا وارد کانون وکلا شوم از سمت خود در وزارت علوم استعفا دادم، فردای آن روز آقای دکتر خلیجی با من تماس گرفتند و بنده را به دانشگاه علامه طباطبائی دعوت کردند و من هم با میل و رغبت پذیرفتم.

وی با بیان اینکه هیچ‌گاه قصد نداشته تا در دانشگاه یا دانشکده مسئولیتی بپذیرد، تأکید کرد: با اینکه خیلی در نظر نداشتم که روزی با یک برنامه جامع مدیریتی سخن بگویم، هیچ‌وقت از سیاست‌گذاری در حوزه آموزش عالی غافل نبوده‌ام و همیشه از طریقی با بحث‌های دانشگاهی در ارتباط بوده‌ام.

بقای دانشکده و دانشگاه به وجود دانشجویان متکی است

کاشانی در ادامه اظهار کرد‌: با توجه به مجموعه اطلاعاتی که از قبل داشتم دو مأموریت، برنامه اصلی من را تشکیل می‌دهند و سایر خرده اهداف و برنامه‌ها ذیل آنها تعریف می‌شوند که در جلسه معارفه هم به بیان این دو مأموریت پرداختم اما فرصت کافی برای ارائه توضیح کامل وجود نداشت.

وی اولین مأموریت خود را فراهم کردن فرصتی برای کسب یک تجربه دلچسب و ماندگار برای دانشجویان دانشگاه علامه دانست و اظهار کرد: برای تحقق این امر عوامل بسیار زیادی باید دست‌به‌دست هم دهند، به‌همین دلیل تمامی واحدهای آموزشی، علمی و پژوهشی دانشکده تحت نظر من هستند تا از ظرفیت‌های موجود این واحدها حداکثر استفاده حاصل شود.

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه محور فعالیت‌های دانشگاه دانشجو است، گفت: واقعیت این است که اگر دانشجوها نباشند ما هم دلیلی برای حضور نداریم، بنابراین باید شرایطی را ایجاد کرد که مثلث استاد، دانشجو و کارمند در کنار یکدیگر فضای مناسب و ثمربخشی را رقم بزنند.

لزوم متناسب‌سازی تعداد دانشجویان با امکانات دانشکده حقوق و علوم سیاسی

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های خود را متناسب‌سازی تعداد دانشجویان با امکانات دانشکده برشمرد و بیان کرد: دانشکده ما در حال حاضر نزدیک به ۴۸۵ دانشجوی کارشناسی دارد که بیش از نیمی از آنان دانشجوی رشته حقوق و نیم دیگر دانشجوی رشته علوم سیاسی هستند، همچنین ۱۴۹۲ دانشجوی کارشناسی ارشد و نزدیک به ۵۸۵ دانشجوی دکترا در این دانشکده در حال تحصیل هستند که به ترتیب در ۱۹ رشته کارشناسی ارشد و ۹ رشته دکترا توزیع شده‌اند.

کاشانی افزود: این تعداد دانشجو با تعداد قریب به ۷۸ عضو هیئت‌ علمی و چهل‌وچند کارمند در ساختمانی به وسعت این ساختمان هیچ‌گونه سازگاری ندارد.

وی با بیان اینکه زمانی که ما به این ساختمان آمدیم ارتباطات خیلی راحت‌تر برقرار می‌شد و فضا برای نفس کشیدن وجود داشت،‌ خاطرنشان کرد: اما از آن زمان تاکنون ما هرسال به ظرفیت پذیرش دانشجو افزودیم بدون اینکه هیچ فکری در مورد فضای فیزیکی کرده باشیم و متأسفانه هیچ استانداردی برای فضای آموزشی وجود نداشته است.

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی‌ ضمن تأکید بر متناسب‌سازی ظرفیت پذیرش دانشجو حداقل تا زمان بهبود وضعیت فیزیکی دانشکده، تصریح کرد: امکانات فعلی دانشگاه به‌هیچ‌وجه پاسخگوی جمعیت حال حاضر دانشکده نیست که البته این امر نیازمند یاری و مساعدت اولیای دانشگاه است.

وی افزود: کار دیگری که باید انجام بدهیم این است که از پذیرش دانشجو در دوره‌های دکترا و کارشناسی ارشدی که دانشجوی رسوب شده دارند، جلوگیری کنیم و فقط گروه‌هایی بتوانند دانشجو جذب کنند که دانشجویان سال‌های قبلی آنها در حد قابل قبولی فارغ‌التحصیل شده ‌باشند.

کاشانی کاهش ظرفیت پذیرش دانشجو را امری در راستای نزدیک شدن به استانداردها برشمرد و توضیح داد: سیاست من این است که تا جای ممکن از راه‌اندازی دوره‌های جدید خودداری شود مگر اینکه یک دوره از دوره‌های موجود حذف شود یا به‌صورت مقطعی از پذیرش دانشجو خودداری شود.

راه‌اندازی کلینیک‌های حقوقی در دانشگاه‌ علامه طباطبائی

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه برنامه‌های زیادی برای پیشبرد فعالیت‌های دانشکده در نظر دارد، گفت: یکی از این برنامه‌ها راه‌اندازی کلینیک‌های حقوقی است، ما از همین‌الان دوستانی را مامور کردیم تا مقدمات این طرح را فراهم کنند و انتظار داریم در یک دوره زمانی معین گزارش کار خود را به دانشکده ارائه دهند.

وی ادامه داد: خوشبختانه ریاست دانشگاه با استقبال شایسته‌ خود از طرح کلینیک‌های حقوقی ما را امیدوار کردند که نیازهای سخت‌افزاری این کار را برای ما تأمین کنند، همچنین امیدوارم که از حداکثر تجربیات موجود در سطح کشور استفاده کنیم تا به مرحله راه‌اندازی هرچه زودتر کلینیک‌های حقوقی برسیم.

وی هدف دوم خود را توسعه مرکز شبیه‌سازی دادگاه‌های ملی و بین‌المللی دانشگاه علامه طباطبائی(موت‌کورت) برشمرد و گفت:‌ این کار در چند سال گذشته با پیگیری همکاران و زحمات ایشان بنای مستحکمی را پایه‌گذاری کرده است که اولیای دانشگاه هم در تحقق آن از نظر فکری و مالی همراهی بسیار زیادی کردند.

کاشانی با بیان اینکه مرکز شبیه‌سازی دادگاه‌های بین‌المللی دانشگاه علامه طباطبائی هنوز قوام لازم را نیافته است، خاطرنشان کرد: ما برنامه داریم که برای این مرکز اساسنامه‌ای تهیه کنیم و شورایی را در نظر بگیریم و قواعد آن را با قواعد دانشگاه تطبیق بدهیم تا جایگاه آن را در دانشکده و دانشگاه استحکام ببخشیم که در این زمینه هم ریاست دانشگاه قول مساعدت داده‌اند چرا که این مرکز در بین‌المللی شدن دانشگاه تأثیر زیادی دارد.

وی با بیان اینکه برنامه داریم تا در بخش دادرسی‌های ملی در کنار دادرسی‌های اداری، دادرسی‌های مدنی و کیفری را هم راه‌اندازی کنیم، ادامه داد: قصد داریم تا در سطح بین‌المللی هم به کارها نظم ببخشیم و فعلاً تمرکز خود را روی هفت حوزه مشخص‌شده قرار دهیم تا ساختار این مرکز را روشن کنیم.

 تشکیل انجمن فارغ‌التحصیلان دانشکده

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی در بخش دیگر سخنان خود اظهار کرد: کار دیگری که در همین چند روز گذشته آغاز کردیم برقراری ارتباط برای تشکیل انجمن فارغ‌التحصیلان دانشکده حقوق و علوم سیاسی است، این جمع متشکل از کسانی است که روزی دانشجوی همین دانشکده بوده‌اند و در حال حاضر از استادان و اعضای هیئت ‌علمی دانشگاه هستند.

وی با اشاره به اینکه انجمن فارغ‌التحصیلان یک تشکل غیردولتی و مستقل از دانشگاه است، گفت: این انجمن برکات زیادی دارد از جمله اینکه می‌تواند برای دانشجویان فعلی نوعی مشوق و راهنما باشد. همچنین انجمن فارغ‌التحصیلان می‌تواند از طریق اعضای خود افرادی را که دارای تمکن مالی هستند، دعوت کند تا دارایی‌های خود را به نفع دانشگاه علامه وقف کنند.

تلاش ما حفظ این دانشکده و انتقال آن به نسل بعدی است

کاشانی دانشکده حقوق را دانشکده‌ای جوان دانست و یادآور شد: این دانشکده جوان دارد به ‌آرامی نوعی دگردیسی را در درون خود تجربه می‌کند و نسل اول در حال رفتن از این دانشکده هستند، اصطلاحاً یک شیفت نسلی در این دانشکده در حال وقوع است، به‌ همین دلیل نیاز است تا نسل قبلی با وسواس تجربیات خود را در اختیار نسل جدید قرار دهد و امکان مدیریت دانشکده برای نسل جدید را فراهم آورد.

وی افزود: من به جوان‌ها امید و علاقه فراوانی دارم و معتقدم که آینده متعلق به آنها است. باید شرایطی را فراهم آورد تا جوانان با کمترین آسیب بتوانند بیشترین لذت و ثمره را از آینده ببرند، به‌ همین دلیل خودم و دوستانم که نسل قدیم این دانشکده تلقی می‌شویم، تلاش داریم تا نهال دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی را که امروز به یک درخت تناور تبدیل شده به‌خوبی حفظ کنیم و بهتر از امروز به نسل بعدی خود تحویل دهیم.

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه هنوز زود است که بخواهم در مورد مسائل پژوهشی دانشکده قضاوت کنم، خاطرنشان کرد: بیش از پنج نشریه علمی و پژوهشی در دانشکده ما منتشر می‌شود که تقریباً هر پنج نشریه دارای وضعیت بسیار خوبی هستند، همچنین در چارت نشریات علمی و ‌پژوهشی وزارت علوم هم دانشکده ما در زمینه نشریات در یک وضعیت ممتاز قرار دارد.

وی انجمن‌های علمی-‌دانشجویی دانشکده حقوق و علوم سیاسی را‌ هم در حوزه پژوهش فعال برشمرد و گفت: تقریباً تمامی شاخه‌های اصلی دوره‌های کارشناسی ارشد رشته‌های علوم سیاسی و حقوق، انجمن‌های علمی-دانشجویی فعال دارند البته باید برای دوره‌هایی که تشکیل شده ولی هنوز‌ انجمن علمی-‌دانشجویی ندارند، انجمن تشکیل دهیم تا آنها هم دست به کارهای پژوهشی بیشتری بزنند و شوق پژوهش و کسب علم بیش از گذشته در دانشکده دیده شود.

ایجاد کتابخانه دیجیتال و برگزاری دوره‌های افزایش مهارت تدریس برای استادان

کاشانی با اشاره به اینکه برنامه‌هایی از قبیل همایش‌های سالانه ادامه خواهند داشت، تصریح کرد: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه در سطح ملی در حوزه پژوهشی از وضعیت خوبی برخوردار است، در سطح بین‌المللی هم در سال‌های گذشته فعالیت‌هایی را شاهد بودیم که افزایش آن جزء مأموریت‌های من است.

وی گسترش کتابخانه دیجیتال را یکی از برنامه‌های خود برشمرد و خاطرنشان کرد: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه می‌تواند با همکاری سایر دانشکده‌های حقوق و علوم سیاسی شهر تهران به تبادل کتاب‌های خارجی و کپی‌برداری از آنها بپردازد.

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تأکید کرد: نظارت بیشتر بر کار اساتید مهمان و بررسی علل کسب ارزشیابی ناموفق برخی اساتید از مسائلی است که به آن توجه داریم، همچنین قصد داریم تا دوره‌هایی جهت افزایش مهارت‌های تدریس برای تمام استادانی که سابقه تدریس آن‌ها زیر بیست سال است، برگزار کنیم.

وظیفه ما حذف موانع پیش روی دانشجویان جهت رشد و تعالی آنان است

رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه امیدوار است تا دانشجویان تجربه خوبی در این دانشکده و دانشگاه کسب کنند، ادامه داد: من در این چند روز جلسات متعددی با دانشجویان داشتم تا متوجه شوم که دانشگاه چقدر با تصور قبلی آنها از این فضا متفاوت بوده است، همچنین به دنبال آن هستم که چه چیزهایی در دانشکده و دانشگاه استعدادهای دانشجویان را متوقف می‌کنند و بالتبع منجر به شکوفا نشدن توانایی‌های آن‌ها می‌شود.

کاشانی در پایان خطاب به دانشجویان گفت: امیدواریم که دانشجویان در برابر سختی‌ها دلیرانه بکوشند و بر مشکلاتی که کم‌وبیش گریبان همه ما را گرفته چیره شوند که از این دوره چندساله نهایت استفاده را ببرند و فرصت حضور در دانشگاه علامه را غنیمت بشمارند؛ چراکه انسان‌های بزرگ در شرایط دشوار، بزرگی خودشان را نشان می‌دهند. من وظیفه دارم که موانع جلوی راه دانشجویان را بردارم ولی آنها هم باید بدانند که چگونه باوجود موانع، خود را به قله‌های دانایی و توانایی برسانند.