معرفی کتاب "فرهنگ روانشناسی" دکتر ساعتچی

استادی می‌گفت: رسالت اصلی یک استاد، نقش کردن دقیق مفاهیم یک علم، در ذهن دانشجویان است و نه تعلیم گزاره‌های علمی؛ چه، اگر دانشجو مفاهیم را به‌درستی فراگیرد، راهی هموار به سوی «اکتشاف» گزاره‌ها خواهد داشت و به طور طبیعی و بدون زحمت، این اتفاق خواهد افتاد.

«فرهنگ روانشناسی» اگر از این زاویه نگریسته شود، اثری تألیفی و گرانسنگ است از استادی که از پیشکوتان روانشناسی ایران است و از بنیانگذاران یکی از شاخه‌های مدرن آن: روانشناسی صنعتی و سازمانی.

پروفسور محمود ساعتچی، استادتمام بازنشسته دانشگاه علامه طباطبایی، دو دوره عضو هیأت مدیره انجمن روانشناسی ایران، «چهره ماندگار ایران‌زمین» در سومین همایش بین‌المللی کسب و کار، و تدوین کننده و ارائه دهندۀ "مدل نظام مند انتخاب و بکارگیری اثربخش منابع انسانی در سازمان (مُناباماس)، از آن استادانی هستند که در بعضی از زمینه‌های روانشناسی و مدیریت، «فضل تقدمی»دارند که آثار ایشان را خواندنی می‌کند، هر قدر هم که در حوزه تألیف و ترجمه فرهنگهای روانشناسی به زبان فارسی در سالهای اخیر آثار متعددی متولد شده باشد.

از یک طرف، این فرهنگ، برای آموزش و یادگیری واژگان تخصصی روانشناسی برای دانشجویان مفید است، به‌ویژه آنکه تعاریف واژه‌ها در عین دقت، از روانی لازم برخوردارند: «براي افزايش تسلط خود در مطالعه و فهم درست مطالب تخصصي به زبان انگليسي، ابتدا بايد با ترجمه يا معادلهاي فارسي واژه‌هاي آن زمينه تخصصي، و سپس با تعریف یا تعاریف آن واژه خاص، آشنا شد. بهترين شيوه يادگيري معادل‌هاي فارسي اصطلاحات روانشناسي به زبان انگليسي و تعریف یا تعاریف آن واژه، در اختيار داشتن فرهنگ روانشناسي است.»

از طرف دیگر، تألیف فرهنگهای علمی توسط «اهل» آن علم، به پدیدایی و توسعه «زبان» آن علم مساعدت و ارتباط میان متخصصان را تسهیل می‌کند و به غنای بیشتر فرهنگ علمی می‌انجامد. به جای آنکه دانشجویان و استادان از واژه‌های انگلیسی در تفکر و ارتباط استفاده کنند، با معرفی معادلهای دقیق و خوش‌ساخت، واژه‌های فارسی را به کار میبرند و بدین ترتیب، پیوندی میان علم روانشناسی و فرهنگ فارسی به وجود می‌آید، پیوندی که شاید از بایسته‌های اولیه شکل‌گیری «علم بومی» و هماهنگ با سنت‌ها، نیازها، ... و «روان» فرهنگ ما باشد.

اتفاقاً این دغدغه را در آثار دیگر پروفسور ساعتچی نیز می‌توان دید؛ مثلاً در مقدمه کتاب «مبانی رفتار سازمانی، رفتار و بهره‌وری سازمانی با نگرشی بومی» مینویسند: « ... در استفاده از کتاب توجه داشته‌ام که تا حد ممکن از اشاره به اشخاص، شرکتها و سازمانهایی که برای ما در ایران ناآشنا هستند و ضرورتی هم برای آشنایی با آنها وجود ندارد، خودداری کنم و در مواردی که ابهامی ایجاد نمی‌کرد، از نام آشنا استفاده کنم. دوم اینکه ترجمه را با سبک آشنای خودم هماهنگ ساختم و ضمن حفظ معنا و مفهوم نوشته‌های اصلی، آن مفاهیم را با زبانی بیشتر قابل فهم به نگارش درآوردم. سوم این که تلاش کردم تا آنجایی که امکان دارد، به سه جنبه یعنی نظام مند بودن، هدفمند بودن و بومی بودن مطالب و موضوعات فصول مختلف کتاب، توجه داشته باشم.»

با وجود همه این برجستگیها، این اثر ارزشمند می‌تواند در چاپهای بعدی کاملتر شود؛ به‌خصوص جای خالی بعضی مدخلها به چشم میآید، مثلاً mindfulness، یا تعریف بعضی از مدخل‌ها می‌تواند غنی‌تر شود؛ مثلاً مدخل acceptance که در آن اشاره* دانشجوی دکتری روانشناسی سلامت ای به جریانات اخیر روان‌درمانی نشده است.

همچنین، چنانکه در مقدمه کتاب به آن اشاره شده، «بيشتر واژه ها و تعاریف، از كتابهاي روانشناسي و زمينه‌هاي وابسته به آن، به امانت گرفته شده‌اند». شایسته است که این منابع در آخر کتاب ذکر شوند.

انتشار این کتاب را به جناب استاد، تبریک می‌گوییم و منتظر انتشار و گسترش ایده‌های ایشان در عرصه‌های نو و به‌ویژه «روانشناسی بهره‌وری راهبردی» می‌مانیم.

نویسنده: پروفسور محمود ساعتچی
ناشر: معین، چاپ اول ۱۳۹۳
۴۵۲ صفحه، ۲۵۰۰۰ تومان

این کتاب را در تهران فروشگاه اینترنتی شهر کتاب و در شهرستان‌ها پاتوق کتاب فردا تا یک هفته پس از معرفی، با۱۰% تخفیف ویژه عرضه می‌کنند، در صورت تمایل در تهران اینجا و در شهرستان‌ها اینجا کلیک کنید.