آمریکا به دنبال مذاکره جدی با ایران است/ راهکارهای منطقی حفظ برجام توسط 4+1

استاد روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به تمایل اروپا برای حفظ برجام گفت: تاسیس بانک بازرگانی چندجانبه با محوریت یورو، انتقال ایران از فهرست بالقوه به فهرست کاملاٌ واجد شرایط برای گرفتن تسهیلات بانکی، تاسیس اتاق بازرگانی مشترک میان ایران و اروپا و همکاری ایران و اروپا در مسائل فنی و غیر نظامی از راهکار‌های میان‌مدت ما هستند.

به گزارش خبرنگار عطنا، نشست «خروج آمریکا از برجام و چشم‌اندازها» دوشنبه، ۳۱ اردیبهشت‌ماه به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل و با حضور دکتر حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، استاد دانشگاه علامه طباطبائی و عضو کمسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی و دکتر سیدرضا موسوی‌نیا، دکتر هادی آجیلی و دکتر علیرضا کوهکن، اعضای هیئت علمی دانشگاه برگزار شد.

در بخشی از این نشست، سیدرضا موسوی‌نیا، عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی در سخنانی با اشاره به بررسی سندی که در گروه بین‌المللی بحران با عنوان اروپا و نجات توافق هسته‌ای وجود دارد، گفت: با توجه به سخنان جان بولتون که گفته بود شرایط را برای ایران سخت می‌کنیم و شرکت‌های معامله با ایران را تنبیه خواهیم کرد، شرایط سختی پیش روی ما است.

وی ادامه داد: بولتون معتقد است تمامی شبکه‌های مالی ایران را شناسایی کرده و تحریم خواهند کرد، همانطور که رئیس بانک مرکزی ایران و رئیس بانک بلاد عراق را که در مجلس این کشور هم رای آورده است و متهم به همکاری با حزب‌الله و حشدالشعبی بودند، تحریم کردند.

استادیار روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه شرکت‌های زیمنس، ال جی و توتال دیگر در ایران سرمایه‌گذاری نخواهند کرد، گفت: 90 درصد عملیات بانکی توتال در آمریکا است و 30 درصد از سهام آن متعلق به افراد و شرکت‌های آمریکایی است. همچنین توتال گردش مالی 11 میلیارد یورویی در آمریکا دارد. حتی در بیانیه توتال آمده است که ما 40 میلیون دلار در ایران خرج کردیم که از آن صرف نظر خواهیم کرد.

وی معتقد است: هوشمندی آمریکا این بود که چماق برجام را بالای سر ایران نگه داشت به طوری که عدم بازگشت تحریم‌ها منوط به حضور ایران دارد و اگر ایران از برجام خارج شود تمامی قطعنامه‌های سازمان ملل به روند قبلی خود باز می‌گردند.

موسوی‌نیا با اشاره به اینکه شرایط دیگر مانند سال 1990 نیست که بعضی شرکت‌های اروپایی توانستند نسبت به قانون داماتو معافیت‌هایی بگیرند، افزود: با توجه به سخنان مقامات اروپایی برای شرکت‌ها مسلم است که با بازگشت تحریم‌ها دیگر امکان معامله با ایران را ندارند.

راهکارهای کوتاه‌مدت و میان‌مدت حفظ برجام

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان به اینکه با بررسی هفت مورد نشان خواهم داد که اروپا تمایل خوبی برای همکاری با ایران دارد، گفت: وجود مقالات در فضای علمی آمریکا با تاکید بر تفاوت ترامپ و نظام حاکمه، هراس اروپا از یکجانبه‌گرایی آمریکا، صحبت وزیر دارایی فرانسه مبنی بر اینکه اجازه نخواهیم داد آمریکا پلیس اقتصادی جهان شود، سخنرانی پمپئو که همکاری با شرکت‌های اروپایی را مشروط به آزادی زندانیان آمریکایی در ایران کرد، نبود فضای مناسبی برای ایجاد اجماع علیه ایران، عدم اعمال قطعنامه‌های شورای امنیت و مهاجرت و نقش ایران در منطقه تمایل خوبی برای همکاری با ایران با وجود خروج آمریکا از آن دارد.

وی با تاکید بر اینکه در این سند آمریکا و اروپا دغدغه‌های مختلفی نسبت به ایران دارند، یادآور شد: در این سند آمده است که در صورت تداوم و حضور ایران در برجام‌، اصلاحات بانکی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای، اروپا تسهیلاتی برای تجارت با ایران قائل خواهد شد.

موسوی‌نیا با اشاره به اینکه در این موعد دو راهکار کوتاه‌مدت و میان‌مدت وجود دارد، گفت: بیانیه و مواضع قاطع در حمایت از برجام، ترغیب حضور شرکت‌های کوچک برای سرمایه‌گذاری، تقویت بانک مرکزی اروپایی برای مراوده مستقیم با ایران، ترغیب آژانس‌های سرمایه‌گذاری اروپا برای معامله با بانک مرکزی ایران، محافظت شورای اروپا از شرکت‌های اروپایی با ایجاد نظام تجاری خاص، مذاکره اروپا با آمریکا برای گرفتن معافیت و تحول قانون 1996 موسوم به قوانین مسدود کننده در جهت حمایت از شرکت‌ها در مجامع بین المللی از راهکارهای مورد نیاز در کوتاه مدت است.

استاد دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه این سند، کمک بسیاری به ما می‌کند، ادامه داد: تاسیس بانک بازرگانی چندجانبه با محوریت یورو، انتقال ایران از فهرست بالقوه به فهرست کاملاٌ واجد شرایط برای گرفتن تسهیلات بانکی، تاسیس اتاق بازرگانی مشترک میان ایران و اروپا و همکاری ایران و اروپا در مسائل فنی و غیر نظامی از راهکار‌های میان‌مدت ما هستند.

وی با تاکید بر اینکه باید دید جایگزین منتقدان برجام نسبت به آن چیست، به دو رویکرد در موجود در آمریکا اشاره کرد و توضیح داد: یک رویکرد نظر پمپئو است که به عقیده من با توجه به صحبت‌های وی مبنی بر آزادی زندانیان، می‌توان وارد فاز مذاکره شد و رویکرد دوم نظر بولتون است که تمام تلاش خود را برای بسته شدن منافذ فروش نفت ایران می‌کند تا در این صورت ایران را وادار به مذاکره کند.

موسوی‌نیا در پایان با بیان اینکه با توجه به تاریخ چهل ساله ایران و تصمیم‌گیری در مواردی همچون مک‌فارلین، آزادی زندانیان آمریکایی، قطعنامه و برجام، ایران رویکرد پمپئو را در پیش خواهد گرفت. امیدوارم این رویکرد در ایران که اروپا را همپای آمریکا می‌داند و معتقد است چین و روسیه برای ما کافی است، مناسب نیست و این وضعیت باعث وارد شدن شعار مرگ بر چین در کنار شعارهای دیگر می‌شود.