نقش مادری منفک از زن و جنسیت است

دانشیار پژوهشگری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه زنان عملا آن نقش اصلی را که می‌توانستند ایفا کنند تحقیر کردند، گفت: زنان به سمتی رفتند که خودشان را اثبات کنند و این باعث شد که مرد و زن از نقش مادری فرار کنند.

به گزارش عطنا، «اولین همایش ملی مسائل اجتماعی زنان» به همت دانشگاه علامه طباطبائی با همکاری دیگر دانشگاه‌های علوم انسانی کشور و مراکز تخصصی مطالعات زنان با حضور جمعی از استادان و دانشجویان متخصص حوزه مطالعات زنان دوشنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه و سه‌شنبه، 11 اردیبهشت‌ماه در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

اردشیر انتظاری، دانشیار پژوهشگری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در پنل هشتم این همایش که موضوع آن «مسائل خانواده» بود، مقاله خود را با عنوان «منزلت مادری مسائل اجتماعی» ارائه داد.

انتظاری در ابتدا گفت: اینکه می‌گویند بهشت زیر پای مادران است تعبیر درستی نیست از لحاظ تعبیر فردی یعنی زمانی شما بهشتی می‌شوید که در برابر مقام مادر خضوع داشته باشید تنها در این صورت است که مسیر بهشت مشخص می‌شود، جامعه‌ای بهشتی است که در آن منزلت مادری بالاترین منزلت‌ها باشد.

وی با تاکید بر منزلت مادری بیان کرد: نقش مادری بالاترین نقش‌ها در جامعه به حساب می‌آید اما متاسفانه در برخی جوامع این نقش نادیده گرفته می‌شود مثلا برای نقش مادری مانند سایر مشاغل برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و اقتصادی انجام نمی‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی اضافه کرد: دلیل افزایش آمار طلاق این است که مردان به همسرشان به عنوان مادر نگاه نمی‌کنند بیشتر به دنبال حور و پری می‌گردند در واقع می‌خواهند تنها لذت خودشان را تامین کنند.

انتظاری در خصوص حملات متعددی که از سوی دیدگاه‌های غالب به نقش مادری شده است، گفت: دیدگاه‌های غالب در فمنیست که دیدگاه‌های لیبرال است گرایش‌های برابری‌طلب را ترویج کردند این گرایش برابری‌طلبانه این احساس را در زنان به وجود آورد که ما هم باید تلاش کنیم تا همانند مردان در سازندگی کشور نقش داشته باشیم.

وی درخصوص دیدگاه‌های غالب اضافه کرد: دیدگاه‌های فمنیسیت رادیکال که معتقدند ریشه تمام مشکلات ما مردسالاری است یعنی سلطه نظام‌مند مردان بر زنان مثلا سیمون دوبوار فمنیسیت رادیکال می‌گوید «نقش مادری حامل فرودستی زنان است» اما بعضی از فمنیست‌ها مانند فمنیست‌های پست مدرن به نقش مادری توجه کردند و آن را مهمتر از تکنولوژی دانستند؛ دیدگاه‌های بسیاری وجود دارد مثلا چادارا اختصاص مادری به زنان را قابل پذیرش نمی‌داند و غریزه مادری را نفی می‌کند؛ معتقد است مادری حسی است که در جامعه شکل می‌گیرد و عامل سلطه مردان می‌شود یا فایست می‌گوید: مادری دستاویزی است برای فرودست نگه داشتن زنان و برون رفت از فرودستی جز با رهایی از مادری ممکن نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی در ادامه افزود: ما از جهت اینگونه تئوری‌ها در ارتباط با نقش مادری تحت تهاجم هستیم و به همین سبب گرایش به نقش مادری در جامعه تضعیف شده و فرزندآوری تقلیل پیدا کرده است.

انتظاری با بیان اینکه جهانی‌سازی یکی دیگر از موارد تهاجم به نقش مادری است، گفت: گرایش‌های جسمانی و لذت‌طلبانه بر گرایش‌های روحانی و اخلاقی در جامعه غلبه پیدا کردند به همین سبب عملا ارتباط دو جنس بیشتر از اینکه جهت‌گیری فرزندآوری و مادری داشته باشد در جهت رفع نیازهای جنسی است و این باعث شد که در جامعه گرایش‌های متعدد و گوناگون هجومی نسبت به نقش مادری به وجود آید.

وی افزود: بعضا ما مواجه‌های سنتی بدون توجه به فرآیند جهانی‌سازی داریم که فعال و مقاوم هستند به این معنا که بعضی از اقشار و گروه‌های اجتماعی نسبت به تعابیر جهانی نقش مادری مقاومت می‌کنند و گرایش برگشت به خانواده و ایفای نقش مادری در جامعه خیلی پررنگ دیده می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی با تاکید براینکه ما باید به نقش مادری توجه کنیم اظهار کرد: من در بین نقش مادری و زن تفکیک قائل هستم و معتقدم که مشکلات جامعه ما بیشتر به دلیل تلفیق نقش زن و مادری است در صورتیکه نقش مادری منفک از زن و جنسیت است به این ترتیب باید شرایطی فراهم شود تا نقش مادری در جامعه ارتقا پیدا کند یعنی نقش مادری اختصاص به زنان ندارد، مردان هم می‌توانند مادری کنند اما زمانی که این نقش در جامعه تحریف شده باشد، زن و مرد هر دو از آن فراری هستند و اگر تکریم شود زن و مرد به دنبال نقش مادری هستند تا بتوانند آن را ایفا کنند.

انتظاری درباره تحقیر نقش زنان گفت: زنان در تحقیر نقش مادری نقش داشتند یعنی رفتند به سمتی که خودشان را اثبات کنند و عملا آن نقش اصلی را که می‌توانستند ایفا کنند تحقیر کردند و این باعث شد که مرد و زن از نقش مادری فرار کنند.

وی در ادامه افزود: مادر و پدری که برای نقش مادری احترام قائل نباشند قاعدتا موقعیتی برای جامعه‌پذیر شدن بچه‌ها فراهم نمی‌شود تا بتوانند آن روند تعامل مناسب با نظام ارزشی و نظام هنجاری جامعه را طی کنند به همین خاطر تمامی اینها زمینه‌های آسیب‌های اجتماعی را در مراتب بعدی زندگی ایجاد می‌کنند.

اردشیر انتظاری، دانشیار پژوهشگری اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در پایان اظهار کرد: باید فرصت‌هایی فراهم شود که زنان و مردان به نقش مادری بپردازند و یکدیگر را از این نقش محروم نکنند.