استاد دانشگاه علامه طباطبائی گفت: اگر فضای جامعه طوری شد که مردم به عدم مشارکت در احزاب افتخار کرند، دچار اشتباه فاحشی شده‌اند.
به گزارش عطنا، هادی خانیکی در همایش «بررسی علل و عوامل گسترش تروریسم در هزاره سوم» با محوریت «تاثیر رسانه و فضای مجازی در گسترش تروریسم» که در دفتر حزب کارگزاران سازندگی خراسان رضوی برگزار شد، اظهار کرد: اگر فضای جامعه طوری شد که مردم به عدم تحزب خود افتخار کردند دچار اشتباه فاحشی شده‌اند، چرا که اگر در جامعه تحزب شکل نگیرد نهادهای مدنی ضعیف می‌شود و سیاستگذاری‌ها به دلیل عدم تحزب ناقص صورت می‌گیرد.
وی ادامه داد: تروریسم در جامعه‌ای به وجود می‌آید که انسدادگرا باشد و کسی نتواند حرف خودش را بزند و افراد آن جامعه نتوانند همدیگر را تحمل کنند.خانیکی افزود: احزاب و گروه‌های سیاسی دچار تصلب می‌شوند که خودشان را انحصارا تولید کننده فکر، اخلاق، حقوق بشر و محیط زیست بدانند، بر همین اساس آن نهاد و حزب سیاسی دچار اختلال می‌شود.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه «زمانی که به مسائل اجتماعی به عنوان مسائل انتزاعی نگریسته شود، تصلب زمینه ظهور پیدا می‌کند»، عنوان کرد: ما می‌توانیم در جامعه‌ای تصلب ببینیم و آن طور نیست که در یک محیط آکادمیک فردی علیه حوزه دیگری اسلحه بدست بگیرد، بلکه تصلب در افکار انسان‌ها ریشه می‌دواند.
وی خاطر نشان کرد: تروریسم جهان رو بروی ما است، بنابراین تروریسم یک مبحث نظری و فلسفی نیست، زیرا در زندگی یکایک شهروندان مسلمان رخنه کرده و اختصاص به یک مذهب خاص ندارد، بلکه بیشتر محصول ساختارهای سیاسی و فرهنگی بیمار است.
خانیکی با اشاره به اینکه «پدیده‌هایی مثل القاعده، طالبان و داعش صرفا نوعی تحجر سنتی محسوب نمی‌شوند»، عنوان کرد: اگر به سطح سواد و تحصیلات گروه‌های تروریستی و استفاده آنان از تکنولوژی‌ها نگاه شود، متوجه خواهیم شد که آنان در محیط‌های جدید زندگی می‌کنند اما سطح تفکر آنان پایین است.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی افزود: در حال حاضر تنها به برخی زمینه‌های ظهور و بروز تروریسم اشاره می‌شود این در حالی است که زمینه‌های تروریسم بسیار پیچیده‌تر از آن است.
وی ادامه داد: زمانی که هابرماس در انفجار برج های دوقلو به تروریست اشاره کرد اذعان نمود که تروریست جدید را نمی توان در قالب مبانی سنتی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، چرا که تروریست محصول دنیای مدرن است.
خانیکی افزود: تروریسم را نمی‌توان با تحجر مورد تجزیه و تحلیل قرار داد، زیرا دسترسی آنان به دستاوردهای تمدنی جدید بالاست و این در حالی است که سطح تفکر آنان پایین و متحجرانه است.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی با طرح این سوال که «کدام گروه سیاسی بیشترین استفاده را از رسانه‌ها دارد»، افزود: شاید این حرف عجیب باشد اما داعش بیشترین استفاده را از رسانه می‌برد.
وی یادآور شد: تروریست‌ها با در نظر گرفتن تکنولوژی جدید می‌خواهند تا هویت‌شان برجسته شود به همین دلیل از رسانه‌ها به طور تمام و کمال در راستای اهدافشان استفاده می‌کنند.
خانیکی یادآور شد: بی تردید اگر خواسته باشیم به دور از واکنش‌های سیاسی، سوء مدیریت‌ها، کاستی‌ها و مشکلات، قضاوتی از انقلاب ایران کنیم می‌توان گفت انقلاب ایران جز کم خشونت‌ترین انقلاب‌های جهان است.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به سخنان سیدمحمد خاتمی مبنی بر اینکه «انقلاب اسلامی ایران انقلاب کلام است»، عنوان کرد: واقعه 8 شهرویور ماه در حوزه مدیریت اجرایی تاثیر بسیاری داشته است و از شهید رجائی می‌توان به عنوان کسی یاد کرد که هیچ گاه از موضع تعادل خارج نشد و حتی در اوج منازعاتی که موسوم به خط امام و نهضت آزادی و دولت موقت بود هیچ‌گاه روابط خود را با دوستان قدیمی خویش از جمله بازرگان قطع نکرد.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: ریشه تروریسم صرفا در فقر و تبعیض نیست بلکه باید به عوامل جدید هم توجه شود و مهم‌ترین عاملی که تروریسم را به خطر تبدیل کرده، عامل هویتی است که از دل آن هویت‌های خشن به بار می‌آید.
وی با بیان اینکه «ساده‌ترین شکل تحلیل پدیده تروریسم تحلیل اقتصادی بود»، افزود: زمانی تمایل و گرایش مردم به تروریسم را عامل مادی و اقتصادی تعریف می‌کردند و بر این باور بودند که برخی به ازای دریافت پول حاضر به انجام عملیات انتحاری می‌شوند، حال آن که عامل فرهنگی از عامل اقتصادی مهم‌تر است.
خانیکی با اشاره به تقسیم‌بندی‌های هویت‌های رسانه‌ای توسط کاستلز به 3 هویت، برنامه‌ریزی شده، مشروعیت‌بخش و مقاومت عنوان کرد: اگر هویت‌ها، گفت‌وگویی و دموکراتیک نباشند در برابر آن هویت مقاومت شکل می‌گیرد که این هویت نیز خود موجب هویت مرگبار می‌شود.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اثر کاستلز تحت عنوان «عصر اطلاعات و جامعه شبکه‌ای» عنوان کرد: اگر ما هویت را تنگ و محدود تعریف کنیم به طور مثال مسلمان بودن و ایرانیت را بسته معرفی کنیم طبیعتا در مقابل آن هویت مقاومت شکل می گیرد.
وی با بیان اینکه «جلوگیری از به وجود آمدن هویت مقاومت باید بیرون افتادگان از نظام سیاسی را دریابیم»، افزود: اگر بخواهیم هویت‌های مرگبار و خشن به وجود نیایند باید هویت‌های برنامه‌دار را تعریف کنیم، چرا که اگر در جامعه‌ای نهادهای مدنی زیاد شود تشکیل هویت مقاومت سخت‌تر خواهد بود.
خانیکی با اشاره به اینکه «کسانی که اسلحه برمی‌دارند کلام و فکرشان را از دست داده‌اند»، خاطر نشان کرد: وقتی کسی نتواند از اسلحه استفاده کند از زور استفاده می‌کند، چرا که اگر در جامعه‌ای گفت و گو و تنوع مورد پذیرش نباشد، زمینه‌های بروز تروریسم به وجود می‌آید.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه «وقتی نهادهای مدنی ضعیف هستند کار رسانه‌ها برجسته‌تر می‌شود»، افزود: رسانه‌ها با وجود نقش مثبت‌شان ابزار خشونت هستند، چرا که آنان به ازای نهادی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی قوی هستند.
وی ادامه داد: همچنین واحدهای خرد و کوچک در رسانه ها برجسته تر می‌شود که همین امر زمینه بروز خشونت را فراهم می‌کند.
خانیکی با تاکید بر اینکه «خاستگاه‌های مدرن را در زمینه بروز تروریسم نباید نادیده گرفت»، افزود: اگر اقلیت‌های قومی، فرهنگی و مذهبی به رسمیت نشاخته نشوند و به حاشیه رانده شوند، زمینه خشونت فراهم می‌شود.
این استاد دانشگاه علامه طباطبائی ناامیدی، عدم عقلانیت و فقدان عدالت را از زمینه‌های بروز تروریسم دانست و عنوان کرد: انقلاب ایران انقلاب کلام بود زیرا در این انقلاب برداشت‌های حاشیه‌ای به متن وارد نشد.