مدیر شدن بانوان یک حق نیست بلکه یک ضرورت است

معاون فرهنگی دانشگاه الزهرا(س) با بیان اینکه مدیریت بانوان یک حق نیست بلکه یک ضرورت است گفت: در زمان رضاشاه فقط زنان متجدد غیرمذهبی فعالیت نمی‌کردند بلکه زنان مذهبی هم فعال اجتماعی بودند،همچنین نقش زنان در انقلاب مشروطه، بلوای نان و جنبش تنباکو غیرقابل انکار است.

به گزارش عطنا، نشست علمی«حقوق شهروندی و حق تصدی زنان بر مناصب مدیریتی» به همت دبیرخانه دائمی حقوق شهروندی و معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه‌طباطبائی با سخنرانی جواد نوروزی، رئیس شورای سیاست‌گذاری دبیرخانه دائمی حقوق شهروندی، مونس کشاورز، دبیر دبیرخانه دائمی کنگره حقوق شهروندی، زهرا پارساپور، مدیرکل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی وزارت علوم، آناهیتا سیفی، مدیر نظارت و ارزیابی دانشگاه علامه‌طباطبائی، اکرم قدیمی، مدیرگروه ترویج علم مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، ندا گلیجانی‌مقدم، معاون فرهنگی دانشگاه الزهرا، آرامش شهبازی، عضو هیئت علمی گروه حقوق عمومی و بین‌الملل دانشگاه علامه‌طباطبائی، مرضیه قاسمپور، پژوهشگر ارشد حوزه حقوق زنان و اعضای هسته پژوهشی مطالعات حقوقی زنان به مدیریت هدی غفاری، عضو هیئت علمی گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، چهارشنبه، ۲ اسفندماه در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه‌طباطبائی برگزار شد.

ندا گلیجانی‌مقدم، معاون فرهنگی دانشگاه الزهرا با ابراز خوشحالی از حضور در این نشست گفت: امروز من نه به واسطه تخصص بلکه به واسطه مسئولیتم اینجا هستم. به نظر من باید به بستر­های حضور بانوان توجه کنیم.

وی گفت: درباره اینکه بانوان نقش بی‌بدیل و غیرقابل انکاری در حیات بشری دارند صحبتی نداریم اما در تاریخی که مردان نوشته‌اند نقش زن دیده نشده است بنابراین نیاز است ما از لابه­لای آن چیزی که آقایان مسلط بر جامعه نوشتند مطالبی را استخراج کنیم.

گلیجانی‌مقدم اظهار کرد: ما تاریخی‌­ها معتقد هستیم هر رخدادی یک روندی را پشت سر گذاشته است و علت‌های مختلفی دارد و در بررسی این سیر تحول است که خیلی چیزها روشن می­شود. خداوند خلقت را با یک زن و مرد بدون برتری هیچ کدام آغاز کرد اما در تاریخ بجز برهه‌های حساس اسمی از زنان آورده نشده است، در تاریخ پیش از اسلام یعنی زمان ساسانیان، تنها زمانی که چند زن به مسند قدرت می­رسند نام آنها آورده می‌شود.

معاون فرهنگی دانشگاه الزهرا ضمن اشاره به جایگاه والای حضرت زهرا گفت: حضرت زهرا(س) زمانی یک مدیر موفق بود که عربستان در دوران جاهلیت به سر می‌برد و به زن به عنوان کالا نگاه می‌شد، مدل نگاه ما به زنان باید از بستر تاریخی شکل بگیرد. در طول تاریخ زنان زیادی در کنار پادشاهان مرد موفقیت­های چشمگیر داشته­اند.

وی ضمن اشاره به تاریخ صد ساله کشور خودمان تصریح کرد: در اواخر دوران قاجار به واسطه فرستادن دانشجو به غرب، مسافرت‌های شاهان قاجار و انتقال آنچه در غرب وجود داشت دیدگاه‌ها نسبت به حقوق زنان کمی تغییر کرد و زنان وارد فعالیت‌های اجتماعی شدند.

گلیجانی‌مقدم همچنین به نقش زنان در انقلاب مشروطه اشاره کرد و گفت: نقش زنان در انقلاب مشروطه، بلوای نان و جنبش تنباکو غیرقابل انکار است، نقل است که در زمان به توپ بستن مجلس زنان جسدها را به عقب کشیدند و مردان جرات این کار را نداشتند. مورگان شوستر، مستشار امریکایی دوره قاجار به نقش تاثیرگذار زنان در واقعه مشروطه گفته است زنان در زیر چادر اسلحه حمل می‌کردند تا در مواقع ضروری به مردان تحویل دهند.

وی افزود: دوره پهلوی اول وضع زنان متفاوت شد، مدل نگاه رضاخان متفاوت بود و معتقد بود راه تجدد از راه ورود زنان به جامعه می‌گذرد، همچنین رضاخان در مورد حجاب دیدگاهی داشت که در یک سیر به کشف حجاب رسید بنابراین کشف حجاب اتفاقی عجیب و غیرقابل پیش‌بینی نبود و یک سیر تاریخی داشت. در این دوره  انجمن‌هایی مثل «انجمن زنان وطن‌خواه» و انجمن‌هایی که کارهای خیریه انجام می‌دادند و برای بالا بردن سواد اجتماعی تلاش می‌کردند فعالیت کردند. فقط زنان متجدد غیرمذهبی فعالیت نمی‌کردند بلکه زنان مذهبی هم فعال بودند، به طوری که در مساجد زنان باسواد برای دیگر زنان روزنامه می­خواندند.

معاون فرهنگی دانشگاه الزهرا ضمن بررسی تاثیر سفر رضاشاه به ترکیه و تاثیرپذیری وی از این سفر تصریح کرد: رضاشاه با نگاه اقتدار‌گرایانه به دنبال اجرای قانون کشف حجاب بود، از حدود سال1290 که مدارسی برای آموزش زنان تاسیس شد تا بعد از 1310، تعداد بانوان دانش‌آموخته به چندین هزار نفر رسید.

گلیجانی‌مقدم به تاریخچه کشف حجاب اشاره کرد و گفت: سال 1313 در زمان افتتاح دانشگاه تهران، رضاخان خواستار حضور دختران بدون حجاب شد، همچنین در سال 1314 در دانشسرای مقدماتی خانواده شاه بدون حجاب حضور پیدا کردند، این اتفاق آغاز اعلان رسمی کشف حجاب بود.

وی گفت: کشف حجاب جریان جدیدی را در جامعه به وجود آورد به طوری که عده‌ای آن را در راستای پیشرفت و عده‌ای در مسیر افول تعریف می‌­کردنند، این فضا باعث گوشه‌گیری جریان مذهبی و پیشرفت جریان تجدد شد.

معاون فرهنگی دانشگاه الزهرا با اعلام این موضوع که در زمان مصدق فضای نسبتا بازتری برای زنان بود تصریح کرد: از سال‌های 1320 تا 1322 دوره آزادتری بود و سختگیری‌های رضاخانی کمتر شده بود، در این سال‌ها انجمن‌های متعددی از جمله جمعیت‌های چپ وابسته به حزب توده یا گروهی که وابسته به روسیه شوروی بودند در جامعه فعالیت می‌کردند، طوری که کودتای 28مرداد جریانی برای خاموشی این انجمن‌ها و جمعیت‌­ها به راه انداخت.

گلیجانی‌مقدم افزود: هنگامی که نگاه اقتدارگرایی محمدرضا شاه حاکم شد، این انجمن‌ها در قالب سازمان به فعالیت پرداختند، سال 1342 تا 1344 سازمان زنان به شکل یکپارچه فعالیت کرد و انجمنی با نام شیر و خورشید داشتیم.

وی با بیان اینکه ورود دختران به بازار کار در این دوره افزایش پیدا کرد و تا سال 57 ادامه داشت گفت: اشتغال بانوان هم به نفع حکومت و هم به ضرر آن است زیرا وقتی آگاهی افزایش می­یابد، مردم، کمبودها را حس کرده و اتفاقی مانند انقلاب اسلامی رخ می­دهد. از سال 1340 با ورود بانوان به مجلس و انتخاب یک وزیر زن، جریان اجتماعی زنان در موقعیت خاصی قرار گرفت.

معاون فرهنگی دانشگاه الزهرا تصریح کرد: بعد از انقلاب، زمان برد که قسمتی از جامعه که تا آن زمان در حاشیه بودند به جامعه بوروکراتیک وارد شوند هر چند در این زمان مشکلاتی باعث کاهش کارمندی زنان شد اما مجدد روند رو به رشد خود را طی کرد، بعد از انقلاب تسهیلات برای بانوان از سوی مدیران به صورت برنامه‌ریزی نشده و کاملا ناخواسته افزایش یافت.

گلیجانی‌مقدم به عدم تناسب دانش‌آموخته‌ها و فرصت‌های شغلی در کشور اشاره کرد و گفت: امروزه در جامعه ما تعداد زیادی دختر تحصیل‌کرده بیکار وجود دارد که با شوق تحصیلات خود را تمام کرده­اند و در پی کسب شغل به شهر خود بازگشته‌اند اما شغلی پیدا نکرده‌اند، چون جامعه ظرفیت پذیرش این تعداد بالا را ندارد و به همین دلیل جامعه به سمت یک ناهماهنگی فرهنگی پیش می­رود، این معضل هر چه سریع‌تر باید حل شود چرا که اینها تبدیل به مادران این سرزمین می­شوند و تمام ویژگی‌های شخصیتی خود را به فرزندانشان منتقل خواهد کرد.

وی ضمن اشاره به این مطلب که مدیریت بانوان مثل ورزش قهرمانی است افزود: ما هم ورزش همگانی هم ورزش قهرمانی داریم، کدام یک مهمتر است؟ ورزش همگانی جامعه را جامعه سالمی نگه می­دارد ورزش قهرمانی بولد می‌کند، افتخار کسب می­کند، پرچم کشور را بالا نگه می­دارد اما قهرمانان ما برای اینکه فقط جامعه دیده شود خود را فدا می­کنند، حضور بانونان در جامعه مانند ورزش همگانی است، بستر جامعه برای حضور زنان باید فراهم شود تا بتوانند در جامعه موثر باشند.

معاون فرهنگی دانشگاه الزهرا در پایان گفت: به نظر من مدیریت بانوان یک حق نیست بلکه یک ضرورت است، حق را می­توان نداد اما نمی‌توان منکر ضرورت شد، من به مدیریت زنان به عنوان یک ضرورت نگاه می­کنم، مهمتر از نوشتن قوانین مختلف ایجاد فضایی برای اعمال این قوانین است.