پژوهش‌ها باید تقاضامحور، گروهی و بین رشته‌ای باشد/ استفاده از ظرفیت تحقیقات دانشجویی

در مراسم تودیع دکتر حبیب هنری و معارفه دکتر حمیدرضا علومی یزدی به عنوان معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی، موضوعاتی از قبیل جلوگیری از آموزش محور شدن دانشگاه، استفاده از حوزه بین‌المللی، خرد جمعی، نقش مهم کتابخانه در دانشگاه و تبدیل اندیشه به مقاله مطرح شد و دکتر سلیمی دانشگاه را نیازمند یک دگرگونی و جهش دانست.

به گزارش خبرنگار عطنا، در این مراسم که  شنبه، ۲۰ آبان ماه در سالن شورای ریاست دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد، حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، عبدالساده نیسی، مدیر امور پژوهشی، محمدرضا ویژه، معاون مالی دانشگاه علامه طباطبائی، محمدرضا ضیایی بیگدلی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق، حبیب الله هنری، معاون پژوهشی سابق دانشگاه علامه طباطبائی و حمیدرضا علومی یزدی معاون پژوهشی جدید این دانشگاه به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند.

دکتر سلیمی در آغاز نشست گفت: جلسات تودیع و معارفه مفید است و دانشگاه علامه طباطبائی از مراحل مختلف برای تبدیل شدن به یک دانشگاه تام و تمام عیار عبور کرده‌ است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی مراحل طی شده را ادغام‌ و استقرار اولیه معرفی کرد و گفت: ما تا چند سال گذشته درگیر تبدیل شدن به نسل اول دانشگاهی و آموز‌ش‌محوری بودیم چون در حیطه آموزش امکانات اولیه را نداشتیم و حتی مکان مناسب نیز وجود نداشت و نسبت استاد به دانشجو نسبت یک به 45 بود.

 او با اشاره به اینکه ایده اصلی دانشگاه نباید آموزش‌محوری باشد، گفت: ایده دانشگاه مدرن در اوایل قرن نوزدهم مطرح شد و در آن ایده را آموزشی-پژوهشی مطرح کردند که طی آن پژوهش هم به رکن اصلی فعالیت‌های دانشگاهی مبدل شود.

وی با تاکید بر اینکه باید به دانشگاه کارآفرین تبدیل شویم، ادامه داد: کارآفرینی یکی از کارکردهای دانشگاه است، ولی اختصاص دادن کل هویت دانشگاه به کارآفرینی محض تا حدودی جفا به اهل معرفت است، یعنی اگر بعضی از اهل معرفت بخواهند گونه خاصی از اندیشه و معرفت بیاموزند بدون اینکه به تجاری شدن ایده‌ها در بازار سرمایه بپردازند، باید این فرصت در اختیار آنها قرار داده شود.

کتابخانه قلب دانشگاه است

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی دلیل بیان این مقدمه را اینگونه مطرح کرد: معاونت پژوهشی در دانشگاه ما جایگاه رفیعی دارد، ما هنوز در نسل اول دانشگاه به سر می‌بریم و حوزه آموزش را به عنوان حوزه اصلی در نظر می‌گیریم و قسمت‌های دیگر در رده‌های بعدی الویت قرار می‌گیرند، در حالی که حوزه پژوهش باید از نسل اول به نسل چهارم دانشگاه جهت‌دهی کند، معاونت پژوهشی در کنار معاونت فرهنگی، باید دانشگاه را به سمت هویت جدید جهش دهد.

وی خاطرنشان کرد: معاونت پژوهشی در دانشگاه نقش محوری دارد و موتور محرک ما برای جهش دانشگاه رو به جلو است، وقتی می‌بینیم قراردادهای پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی با دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی در سه سال 30 برابر شده است، یعنی پیشرفت کرده‌ایم اما انتظار بیشتر است، وقتی تعداد کتاب‌های چاپ اول ما، دو برابر و فروش کتاب سه برابر می‌شود، یعنی جهش رو به جلو صورت گرفته ‌است.

سلیمی بیان کرد: مرکز همکاری‌های بین‌المللی در دانشگاه ایجاد شده است اما تشکیلات برای فعالین بین‌المللی وجود ندارد، در یک سال حدود 200 استاد برجسته خارجی بدون کوچک‌ترین حادثه و مشکل و حاشیه در دانشگاه کارگاه برگزار می‌کنند و این افتخارآمیز است، دانشگاه علامه طباطبائی به عنوان لیدر 6 دانشگاه برجسته ایران وارد فضای بین‌المللی شده ‌است.

او افزود: تعداد مقالات، انتشارات و پژوهش‌ها در عرصه بین‌المللی پایین است و دوره‌های مشترک راه‌اندازی نشده است و حضور ارگانیک در عرصه علمی نداریم و این نقص ما را می‌رساند.

سلیمی با اشاره به تولیدات علمی در دوره جدید دانشگاه هم گفت: در عرصه تولیدات علمی رشد داشتیم و در تولیدات مقالات داخلی و بین‌المللی گام‌های بلندی برداشته شده است، ولی همچنان نقطه ضعف اصلی دانشگاه ما در حوزه پژوهش است، در عرصه بین‌الملل کمبود تولیدات بین‌المللی داریم و در اجلاس دانشگاه‌های برتر کشور وقتی تعداد آثار بین‌المللی تولید شده همه دانشگاه‌ها مطرح می‌شود هیچ نامی از علامه طباطبائی نیست.

وی به فعالیت کارآفرینی در دانشگاه اشاره کرد و گفت: فعالیت کارآفرینی با همکاری مرکز کارآفرینی، معاونت پژوهشی و معاونت آموزشی در حال انجام است و بر اساس بازار کار، آموزش‌های مهارتی ارائه می‌شود، اما هنوز تعداد دوره‌های برگزار شده‌ آن راضی‌کننده نیست.

او ادامه داد: در عرصه تهیه منابع اطلاعاتی چند گام بزرگ برداشته‌ایم، اگر چهار سال پیش از دانشجویان پرسیده می‌شد کتابخانه مرکزی دانشگاه کجاست، 80 درصد آنها نمی‌دانستند، چون کتابخانه کارآیی نداشت، در حالی که آنجا قلب دانشگاه است.

وی در ادامه گفت: کتابخانه مرکزی دانشگاه، به لحاظ فضای فیزیکی، منابع موجود و دیجیتالی یکی از بهترین کتابخانه‌های کشور است و نشریات دانشگاه رشد قابل ملاحضه‌ای داشته است، اما با بسیاری از دانشگاه‌های دیگر فاصله داریم.

سلیمی با بیان اینکه ما برای پژوهش محور شدن دانشگاه گام‌های بلندی را برداشته‌ایم، گفت: نیازمند عزم جدی هستیم و جایگاه اصلی پژوهش، قرار دادن دانشگاه در رتبه اول دنیا است.

سلیمی گفت: مرکز رشد باید آن قدر کارآمد باشد که فارق‌التحصیلان به جای استخدام‌های نصف و نیمه‌ی دولتی ایده‌هایشان را به ارائه بین‌المللی تبدیل کنند و از این طریق ثروت‌آفرینی کنند و ما می‌توانیم در زمینه‌های مختلف ارائه بین‌المللی داشته باشیم.

تنش و بی قانونی نداشتیم

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه اظهار کرد: امیدواریم 30 تا 40 درصد درآمد اختصاصی دانشگاه، براساس پژوهش تامین شود ولی در حال حاضر این میزان نزدیک پنج درصد است و پایان‌نامه‌های دکتری مبنای اصلی کسب درآمد پژوهشی برای دانشگاه هستند.

او افزود: در بعضی از فعالیت‌هایی که به هویت ما برمی‌گردد، مثل فعالیت‌های قرآنی فاصله زیادی با وضعیت مطلوب داریم، یکی از مراکز پژوهشی ما که کمتر از همه فعالیت کرده است، مرکز مطالعات قرآن بنیاد است.

وی در ادامه با اشاره به شخصیت اخلاقی دکتر احمدوند و دکتر هنری در دوره‌های قبلی معاونت پژوهشی با بیان اینکه دکتر علومی یزدی منتقد کمی‌گرایی و موافق توسعه علمی است، گفت: تیزهوشی و توانایی‌های اجرایی متفاوت و روحیه اعتقادی به جهش علمی و گرایش به فعالیت‌های بین المللی و روابط حسنه با دانشگاه‌های معتبر از ویژگی‌های دکتر علومی یزدی است.

استادان، کاربران اصلی معاونت پژوهشی

در ادامه دکتر نیسی، مدیر امور پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: بیشترین تعامل معاونت پژوهشی با معاونت آموزشی بوده‎‌ است و بهتر است وظیفه هر کدام از قسمت‌های معاونت پژوهشی مطرح شود.

وی با اشاره به اینکه کاربران اصلی این معاونت استادان هستند، گفت: باید تمام خواسته‌های پژوهشی استادان با استاندارهایی که داریم به مرحله عمل برسد و همایش و کرسی‌ها باید طبق خواسته آنها پیش برود.

سپس دکتر ضیایی بیگدلی عضو هیئت علمی دانشکده حقوق ضمن تشکر از دکتر هنری گفت: در یک سال گذشته تعامل زیادی بین معاونت پژوهشی و آموزشی وجود ‌داشت.

وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر دعواهای بین آموزش و پژوهش کنار گذاشته شد، دکتر علومی یزدی برای در سمت‌ جدید آرزوی موفقیت کردند.

پشتیبان معاونت پژوهشی هستیم

دکتر ویژه، معاون مالی دانشگاه علامه طباطبائی هم در سخنانی گفت: در دوران معاونت دکتر هنری آرامش زیادی وجود داشت، در ادامه هم وظیفه ما پشتیبانی از آموزش و پژوهش در دانشگاه است.

وی ضمن تشکر از هنری و تبریک به علومی یزدی گفت: در دوران معاونت دکتر هنری، در حوزه معاونت پژوهشی نسبت به سال‌های گذشته تنش و بی‌قانونی کمتری وجود داشت و سعی می‌کنیم در دوره جدید معاونت پژوهشی هم پشتیبانی لازم را انجام دهیم و منابع محدود خود را مدیریت کنیم.

معاون مالی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: در معاونت پژوهشی برنامه نقش تعیین کننده دارد و اجرای برنامه بسیار مهم است.

وی افزود: مدیران ما در سطح مملکت تمایلی به خرد جمعی ندارند و گاهی آن را تنها در چارچوب خرد فردی می‌بینند.

ویژه ضمن آرزوی موفقیت برای علومی یزدی خاطرنشان کرد: با توجه به امکانات دانشگاه، با برنامه‌ریزی خوب نباید در اجرا به مشکل بخوریم و باید برنامه‌ها را مدیریت کنیم.

انتظارات رئیس دانشگاه محور اصلی ماموریت

در ادامه، دکتر حبیب هنری ضمن تشکر از ریاست دانشگاه گفت: در سال‌های اخیر دانشگاهی موفق داشتیم.

وی تصریح کرد: شعار اول در حوزه پژوهش، جلب اعتماد اساتید است. حوزه آموزش یک حوزه وظیفه‌ای است اما حوزه پژوهش این چنین نیست و بیشترین سهم دانشگاه در برندها به خاطر حوزه پژوهش است.

معاون پژوهشی سابق دانشگاه علامه طباطبائی اظهار کرد: برنامه‌ریزی مد نظر من بود و با مدیران پژوهش جلسات متفاوتی داشتیم، انتظارات دکتر سلیمی و ماموریت‌ها را محور اصلی قرار دادیم و به صورت کمی و کیفی جلو رفتیم.

هنری تاکید کرد: بحث کیفی‌سازی پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی، بین‌المللی کردن دانشگاه، ماموریت‌گرایی دانشگاه به لحاظ پژوهشی و ترویج علم از جمله برنامه‌های اصلی من بود.

وی گفت: سعی کردیم شورای پژوهش را به یک شورای سیاست‌گذار تبدیل کنیم. همچنین تقویت هسته‌های پژوهشی در دستور کار قرار داشت.

او برنامه‌های اجرا شده را اینگونه عنوان کرد: تفویض اختیار در بحث طرح‌های پژوهشی، تقویت نیروی انسانی در پژوهش، ایجاد دوره‌های آموزشی بین‌المللی در شهرهای مختلف از مورادی بود که در اولویت ما قرار داشت.

هنری با اشاره به  بین‌المللی سازی دانشگاه گفت: پژوهشکده مطالعات ترجمه را نسبت به گذشته فعال‌ترکردیم و آیین‌نامه‌اش در اختیارهیئت رئیسه است.

او در پایان ضمن آرزوی سلامتی و موفقیت گفت: به موفقیت‌های مد نظر به طور کامل نرسیدیم و حضور دکتر علومی یزدی به حوزه پژوهش کمک خواهد کرد.

کتابخانه باید مرفه‌ترین جای دانشگاه باشد

در آخر دکتر علومی یزدی، معاون جدید پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی ضمن تشکر از رئیس دانشگاه گفت: سعی می‌کنم از تمام توان خود برای انجام وظیفه استفاده کنم.

وی همچنین از حضور مهمان ویژه مراسم، دکتر نجفی که استاد ممتاز دانشگاه شهید بهشتی است، قدردانی کرد.

وی با بیان اینکه پژوهش کارکرد اولیه ذهن هر اندیشمند است، گفت: پژوهش‌کردن نیروی عامل بیرونی نمی‌خواهد و پژوهش خود به خود تولید می‌شود و ما باید این پژوهش‌ها را به طور مناسب ارائه کنیم.

او نقش عمده معاونت پژوهشی را تسهیل روند تولید علم و ارائه نتایج پژوهش‌های علمی معرفی کرد و گفت: من معتقد به پژوهش‌های تقاضامحور، گروهی و بین رشته‌ای هستم.

وی افزود: پژوهش‌ها را باید در خدمت تقاضاهای کشور در بیاوریم و پتانسیل‌های دانشگاه علامه را به سیاست‌گذاران کشور بشناسانیم چرا که در این دانشگاه عالی‌ترین سطح خدمات مشاوره‌ای برای تصمیم‌گیری‌های کلان ملی قابل ارائه است.

علومی ‌یزدی با اشاره به بین‌المللی‌شدن پژوهش هم گفت: می‌توانیم نقش بین‌المللی شدن پژوهش را در قبال سازمان‌های بین‌المللی تخصصی ایفا کنیم و کارهای پژوهشی با سازمان‌های بین‌المللی داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: کتابخانه دانشگاه باید خانه اول دانشجویان و هیئت علمی باشد و از لحاظ ارائه مطالب، شیوه‌ی ارائه، چیدمان و مبلمان حاضر باید مرفه‌ترین مکان دانشگاه باشد.

معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی ادامه داد: کتاب‌های منتشر شده و مقالات باید در سطح بالایی باشند. همچنین باید نشریات را چندزبانه کنیم، کیفیت نباید فدای کمیت شود، اما کمیت هم نباید کنار گذاشته شود و آمار را باید بالا نگه داشت.

 وی با اشاره به اینکه مشکل در تولید نیست، گفت: مشکل در تبدیل اندیشه به مقاله است، شاید تسهیل کردن این مسیر استفاده مناسب از کار دانشجویی باشد و باید به کارهای دانشجویی بها داد.

او در ادامه اظهار کرد: با وجود عقلانیت تنش وجود نخواهد داشت و با ضابطه‌گذاری باید تنش‌ها را از بین ببریم.

علومی یزدی در پایان ضمن تشکر از اعضای هیئت علمی و نیروهای شاغل در دانشگاه گفت: در حال حاضر گروه‌های آموزشی و پژوهشی باید تقویت شود و با یکدیگر مشارکت کنند.

در پایان مراسم، دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی از سند تصویب شده در دانشگاه برای تبدیل شدن دانشگاه به تراز بین‌المللی سخن گفت و با آرزوی موفقیت سخنان خود را پایان داد.