استقلال دانشگاه‌ها ضامن استقلال کشور است

مدیرگروه مددکاری دانشگاه علامه طباطبائی: اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها طرحی شکوهمند محسوب می‌شود، اما تفکیک جنسیتی و برخوردهای غیرقانونی و غیراصولی با دانشجویان، نمی‌تواند اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها را سرعت ببخشد، چراکه هیچ تطابقی با سخنان امام و رهبری ندارد و قشر نخبه را دین‌گریز می‌کند.

به گزارش عطنا، دکتر محمد زاهدی اصل، رئیس مجمع اساتید دانشگاه علامه طباطبائی در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشت:

حسن روحانی در هفته آتی گزینه خود را برای وزارت علوم به مجلس معرفی می‌کند. مقام معظم رهبری در فرمایشات خود، فضای باز علمی، کرسی‌های آزاداندیشی، امنیت شغلی اساتید، واقعی بودن کرسی‌های نظریه‌پردازی و بحث‌های نظری را به‌عنوان کلیدی‌ترین مطالبات خود از وزارت علوم مطرح کردند و درنظرگرفتن این درخواست‌ها از سوی تمام بدنه مدیریت آموزش عالی و به‌خصوص وزیرعلوم بعدی، ضرورت دارد.

مهم‌ترین شاخصه برای تحقق مطالبات مقام معظم رهبری، توجه ویژه به استقلال دانشگاه‌هاست. اکنون یک استقلال صوری تحت عنوان هیات امنا در دانشگاه‌ها وجود دارد، درحالی که در عمل نهادهای دیگر، دانشگاه را اداره می‌کنند. اگر دانشگاه‌ها در زمینه‌های علمی، سازمانی، تحقیقاتی و آموزشی از زیر سلطه نهادهای بیرونی خارج شوند، می‌توانند با تولیدات خود، استقلال کشور را تضمین و در جهت توسعه، نظام را یاری کنند. انتظار دانشگاهیان این است که فردی دلسوخته و معتقد به استقلال دانشگاه، سکان این وزارتخانه را در دست گیرد.

مشارکت دانشگاهیان در امور مربوط به دانشگاه، اصلی‌ترین مصداق جدی‌ترین مطالبه اساتید و دانشجویان محسوب می‌شود. مسئولان کشور از یاد نبرند که نخبگان و سرآمدان جامعه در دانشگاه حضور دارند و زبدگان جامعه برای تعیین سرنوشت خود صالحند.

درصورت انتخاب رئیس دانشگاه از سوی دانشگاهیان، بدنه این نهاد با رئیس منتخب همکاری می‌کنند و دانشگاه، نقش موتور محرکه‌ای را ایفا می‌کند که مسئولان نظام از آن انتظار دارند. از سوی دیگر انتخاب وزیر علوم از میان فارغ‌التحصیلان علوم انسانی و باز شدن عرصه برای رشد و نمو این علوم، دو مطالبه از درخواست‌های دانشگاهیان محسوب می‌شوند. انتظار می‌رود رئیس‌جمهور، پس از سال‌ها، یک نفر از میان فارغ‌التحصیلان رشته‌های علوم انسانی را به عنوان گزینه پیشنهادی خود برای وزارت علوم برگزیند.

با اندکی درنگ در کشورهای توسعه‌یافته، می‌توان دریافت که در همه کشورها فارغ‌التحصیلان چنین رشته‌هایی از جایگاه رفیعی برخوردارند و زیبنده نیست که قشر بزرگی از نخبگان نادیده گرفته شوند. گاهی دیده شده که رشته‌هایی از علوم انسانی تحت فشار قرار داشته است. اکنون هنگام اعتماد کردن به‌ اندیشمندان و روشنفکران علوم انسانی برای دگردیسی نظری و دگرگونی عملی در کشور فرارسیده است.

باید علوم انسانی تقویت شود و جایگاه خود را بازیابد. از سوی دیگر تدبیر لازم برای تغییر قوانین جهت سیالیت نیروی مفید و بهبود فضای آموزشی در دانشگاه‌ها ضرورت دارد. هنگامی که 30 تا 40درصد ازفارغ‌التحصیلان ما بیکارند، یعنی علاوه بر مشکل اشتغال، اشکال جدی به آموزش دانشگاه‌ها نیز وارد است. برگزاری دوره‌های آموزش عملی برای فارغ‌التحصیلان در کنار آموزش تئوریک در دانشگاه، نارسا و آسیب‌زابودن گسترش کمی را نشان می‌دهد. وزیر علوم آینده با چالش‌های بسیاری روبه‌روست که برقراری ارتباط میان صنعت و دانشگاه یکی از آنان محسوب می‌شود.

یکی دیگر از دغدغه‌های جدی زبدگان جامعه، احیای تشکل‌های صنفی دانشجویان و دانشگاهیان است. جامعه‌های صنفی اساتید دانشگاه و شوراهای صنفی دانشجویان به‌عنوان یک بازوی فکری مقتدر به ریاست دانشگاه کمک می‌کنند و با مشارکت خود در عرصه مدیریت، رشد آموزش عالی را به ارمغان می‌آورد. مطالبه دیگر پرهیز از نگاه سختگیرانه است.

اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها طرحی شکوهمند محسوب می‌شود، اما تفکیک جنسیتی و برخوردهای غیرقانونی و غیراصولی با دانشجویان، نمی‌تواند اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها را سرعت ببخشد، چراکه هیچ تطابقی با سخنان امام و رهبری ندارد و قشر نخبه را دین‌گریز می‌کند. با نگاهی دقیق به حوزه‌های علمیه و الگوبرداری از این شیوه مدیریتی می‌توان دریافت که نقدپذیری، آزادی بیان، جسارت علمی، بررسی عالمانه نظرات، احترام به شأن دانشجو و استقلال از نهادهای بیرونی از مصادیق اسلامی‌کردن دانشگاه‌ها هستند.

وزارت علوم در مبارزه با سرقت علمی و جعل عناوین وظیفه دارد. سرقت علمی، کشور را ویران می‌کند و وزیر علوم بعدی وظیفه دارد که مقابله با فساد را سرلوحه کارخود قراردهد. نکته دیگر مدیریت افرادی بر بدنه دانشگاه‌هاست که اعتدال را قبول ندارند و مانعی بر سر راه این دولت محسوب می‌شوند. وزیر علوم، امید را به وزارت علوم برگرداند و با افراط در تساهل و تسامح به جامعه علمی کشور، آسیب نزند.

اگر دانشگاه‌ها فاسد شوند، هیچ امیدی به جامعه نیست. جمیع این موارد بیان می‌کند که اکنون انتخاب شخصیتی از میان شایستگان علوم انسانی ضروری است. نخبگان علوم انسانی طی دوران، شایستگی خود را اثبات کردند و اکنون هنگام آن فرا رسیده که شخصی از میان زبدگان کشور انتخاب شود و باعث رشد آموزش عالی کشور باشد.