سفرنامه پکن/ شورای رهبری چین در غرفه ایران در پکن

این هفته کشور چین میزبان انتشارات، نویسندگان و استادان ایرانی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب پکن بود که از دانشگاه علامه طباطبائی هم انتشارات این دانشگاه پرقدرت و با کیفیت در این نمایشگاه ظاهر شد همچنین دکتر حسین پاینده، عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات از مهمانان این رویداد فرهنگی بود.

به گزارش عطنا به نقل از روزنامه ایران، هفته نخست شهریور 96، روزهای مهمی برای دو کشور بود؛ روزهایی که در آن بیست و چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب پکن برگزار شد و ایران این بار به‌عنوان میهمان ویژه، با شعار «ایران، رؤیای رنگین جاده ابریشم» در این نمایشگاه حضور داشت.

سی و یکم مرداد ماه که پرواز شرکت هواپیمایی ماهان در پکن به زمین نشست، چین روزی به یاد ماندنی را تجربه کرد؛ روزی که در آن هیأتی متشکل از 80 نفر از فرهیختگان و اهالی فرهنگ و هنر ایران قدم به سرزمینشان گذارده بودند و قرار بود در طول یک هفته پیش رو، راه‌های همکاری‌های مشترک فرهنگی و هنری را با آنها در میان گذاشته و به معرفی تاریخ و تمدن پرشکوه ایران به چشم بادامی‌ها بپردازند.

اوج این همکاری قرار بود در غرفه ایران رقم بخورد؛ غرفه‌ای که به دلیل میهمان ویژه بودن ایران، بیش از 500 متر مربع بود و با بهره‌گیری از معماری سنتی ایرانی با استفاده از طرح‌های کاشی و آجرکاری قرار بود نقطه جوش این ارتباط دوجانبه باشد.

آغاز کار

همه چیز وقتی رسمیت پیدا کرد که دو نشست خبری یکی در پکن و دیگری در تهران برگزار شد. در پکن کنفرانس خبری بیست و چهارمین دوره نمایشگاه کتاب پکن با حضور محمد رسول الماسیه، رایزن فرهنگی ایران در چین، غلامرضا نوعی، مدیر بخش نمایشگاه‌های خارجی مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و جائو خایون، از مدیران برگزارکننده نمایشگاه بین‌المللی کتاب پکن برگزار شد و در تهران نشست مشابهی با حضور امیرمسعود شهرام‌نیا، مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران و محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران برگزار شد. مخرج مشترک هر دو نشست ابراز امیدواری از دستاوردهای این نمایشگاه برای همکاری‌های دوجانبه و تقویت دیپلماسی فرهنگی در منطقه بود.

نویسندگان میهمان ایرانی چه کسانی بودند؟

در این سفر، 9 نویسنده نامدار ایرانی که برخی برای عموم مردم و برخی برای آنانی که در حوزه چین و مطالعات شرق آسیا دارای مطالعات تخصصی هستند، هیأت ایرانی را همراهی می‌کردند. هوشنگ مرادی کرمانی: نویسنده حوزه کودک و نوجوان و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، حسین پاینده: منتقد ادبی و استاد دانشگاه علامه طباطبایی و برنده جایزه جلال آل احمد، مرضیه سلیمانی: نویسنده و مترجم کتاب «تاریخ اندیشه در چین» و برنده جایزه کتاب سال، طاهره ایبد: نویسنده حوزه کودک و نوجوان، الهام السادات میرزا نیا: دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی و مترجم فرهنگ چینی به فارسی، شیوا مقانلو: نویسنده، محقق و مترجم، علی‌اصغر سیدآبادی: شاعر و نویسنده حوزه ادبیات کودک و نوجوان، جعفر شیرعلی نیا: نویسنده و پژوهشگر تاریخ دفاع مقدس و سحر ترهنده: پژوهشگر، منتقد ادبیات و تصویرگر کتاب کودک که در سال 2012 از ایران به‌عنوان داور جایزه جهانی «هانس کریستین اندرسن» انتخاب شد، 9 نویسنده‌ای بودند که هیأت ایرانی را همراهی می‌کردند.

کدام ناشران در پکن حاضر بودند؟

در نمایشگاه کتاب پکن 13 ناشر از ایران به‌ صورت مستقل حضور داشتند و کتاب‌های منتخب بیش از 10 ناشر هم بدون حضور مستقیم ناشر، توسط مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران نمایش داده شد. از مهم‌ترین انتشارات حاضر در این دوره از نمایشگاه می‌توان به انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، انتشارات شمع و مه، انتشارات فرهنگ معاصر، انتشارات ثالث، انتشارات بین‌المللی الهدی، انتشارات نگاه، انتشارات حافظ، انتشارات ققنوس، انتشارات ایران‌شناسی، مجمع ناشران دفاع مقدس، انتشارات سمت و انتشارات جامعة المصطفی العالمیه اشاره کرد. همچنین در نمایشگاه امسال آژانس ادبی کیا، آژانس ادبی پل و آژانس ادبی تماس به نمایندگی از آژانس‌های ادبی ایران حضور داشتند.

چه هنرمندانی نماینده هنر ایران در پکن بودند؟

از میان هنرمندان حاضر در بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی پکن می‌توان به کامبیز درمبخش: طراح و کاریکاتوریست، محسن ابراهیمی: خوشنویس معلی، مینا ساداتی: بازیگر سینما، مهدی امیری ماربینی: خاتم‌کار و قلم‌زن، محسن رزاقی: تصویرگر، رامینا سالمی: صنایع‌دستی کار، مریم محمودی مقدم: تصویرگر و فریبا اصلی: تصویرگر اشاره کرد.همچنین در نمایشگاه امسال گروه موسیقی «لیان» از بوشهر به سرپرستی محسن شریفیان، گروه موسیقی «پگاه» با حضور سید نوید افقه و بهداد بابایی، گروه سفیران صلح و دوستی به سرپرستی طیبه محمد و گروه نقالی «پازیریک» به سرپرستی پریسا علم‌دار به‌عنوان گروه‌های هنری، فرهنگ و هنر ایران را نمایندگی می‌کردند.

در غرفه ایران چه خبر بود؟

در نمایشگاه کتاب پکن، در کنار برنامه‌های مختلف از سخنرانی و میزگرد گرفته تا اجرای موسیقی زنده و نقالی، غرفه ایران میزبان کتاب‌های فارسی ترجمه‌شده به زبان چینی بود؛ کتاب‌هایی که یگانه راه شناخت مردمان چین از فرهنگ و فکر ایرانی بود. همچنین نمایش کتاب‌های جدیدالانتشار حوزه کودک و نوجوان، نمایش معرفی کتاب ایران‌شناسان چینی، نمایش معرفی گزیده آثار کتابشناسی ایران و چین، معرفی صنعت نشر ایران در قالب کاتالوگ، تصاویر ایران ما، معرفی میراث ثبت‌شده ایران در فهرست جهانی یونسکو، معرفی پیشکسوتان معاصر اهل‌قلم ایران و نمایش پرتره 24 پیشکسوت اهل‌قلم ایران از دیگر برنامه‌های تدارک دیده شده ایران برای شناخت مخاطبان چینی از میهمان ویژه نمایشگاه کتاب امسال پکن بود.

روز اول؛ مراسم افتتاحیه، کنگره خلق چین

مراسم افتتاح رسمی نمایشگاه کتاب پکن روز سه‌شنبه 31 مردادماه در محل کنگره خلق چین با حضور گسترده میهمانان ایرانی شرکت‌کننده در این دوره از نمایشگاه برگزار شد. ابوذر ابراهیمی ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، امیرمسعود شهرام نیا مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، ابراهیم خاجی سفیر ایران در پکن، محمد رسول الماسیه رایزن فرهنگی ایران، معاون نخست‌وزیر چین، وزیر فیلم رادیوتلویزیون و مطبوعات، معاون وزیر فیلم و رادیوتلویزیون و مطبوعات، معاون وزیر دپارتمان تبلیغات، معاون شهردار پکن و معاون رئیس شورای شهر از مقامات رسمی کشور چین بودند که در مراسم کتاب سال چین که همزمان با مراسم افتتاحیه نمایشگاه کتاب پکن برگزار شد، حضور داشتند. در این مراسم ابوذر ابراهیمی ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی از جاده ابریشم به‌عنوان احیای هویت آسیایی برای مقابله با خشونت یاد کرد. در این مراسم همچنین از برگزیدگان کتاب سال چین نیز قدردانی به عمل آمد.

آغاز رسمی فعالیت‌های غرفه ایران

یک روز پس از مراسم افتتاح رسمی نمایشگاه در کنگره خلق چین، غرفه ایران به‌عنوان میهمان ویژه این نمایشگاه با حضور هوشانگ جه، معاون وزیر صداوسیمای چین، ابراهیمی ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، امیر مسعود شهرام‌نیا، مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، الماسیه رایزن فرهنگی ایران در پکن و شرکت‌کنندگان و میهمانان حاضر در نمایشگاه کتاب پکن افتتاح شد. امیر مسعود شهرام‌نیا، مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در این مراسم ضمن خیرمقدم به حاضران گفت: خوشحالیم که این اتفاق مبارک و حضور ایران به‌عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه کتاب پکن عملی شد و این حضور فرصت مناسبی برای گفت‌وگوهای فرهنگی است. هوشانگ جه، معاون وزیر صداوسیمای چین نیز در این مراسم گفت: حضور ایران به‌عنوان میهمان ویژه در نمایشگاه کتاب پکن باعث آشنایی دو کشور با یکدیگر می‌شود و از اهمیت فراوانی برخوردار است. این مراسم البته حال و هوای ویژه‌ای داشت چرا که پایان بخش آن اجرای زنده موسیقی گروه «لیان» بود که با استقبال گسترده چینی‌ها مواجه شد و آنها با تشویق‌های پی در پی خود از اجرای این گروه نامدار ایرانی استقبال کردند.

هفته فیلم ایران در موزه ملی چین

یکی از برنامه‌های جانبی اما مورد استقبال قرار گرفته از سوی شهروندان ایرانی و چینی، هفته فیلم ایران بود که همزمان با افتتاح غرفه ایران در نمایشگاه کتاب پکن با همکاری سازمان سینمایی و امور سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رایزنی فرهنگی ایران در پکن با حضور مقامات عالی‌رتبه فرهنگی و هنرمندان دو کشور در موزه ملی چین برگزار شد. در این هفته 6 فیلم از سینمای ایران با عنوان‌های فروشنده، شیرین، هاری، من، شیار 143 و جامه‌دران اکران شد و در آیین افتتاحیه نیز مینا ساداتی بازیگر سینمای ایران درباره سینمای ایران و جایگاه آن در منطقه و جهان برای حاضران سخنانی را ایراد کرد.

«ایرنا» و «شینهوا» نمایشگاه عکس مشترک برگزار کردند

یکی از اقدامات جالب توجه ایران در نمایشگاه کتاب پکن، نمایش عکس مشترک سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) و خبرگزاری رسمی چین (شینهوا) بود که در حاشیه نمایشگاه کتاب پکن برگزار شد. این نمایشگاه که با هدف افزایش روابط بین رسانه‌های رسمی دو کشور و همچنین توسعه همکاری‌های دوجانبه و نیز ارتقای سطح روابط دوجانبه برپا شد، با استقبال چند روزه مخاطبان نمایشگاه روبه‌رو بود به‌طوری که از روز اول تا ساعات پایانی این نمایشگاه، می‌شد مخاطبانی را دید که جلوی این عکس‌ها ایستاده‌اند و با دقت تصویر «ایران» را در آنها جست‌و‌جو می‌کنند. در آیین گشایش این نمایشگاه «لیو یون شان» عضو کادر رهبری حزب کمونیست چین، علی اصغر خاجی سفیر جمهوری اسلامی ایران، «سای مینگ ژاو» رئیس خبرگزاری شینهوا و تنی چند از مقامات فرهنگی چین حضور داشتند. توافق برگزاری نمایشگاه مشترک عکس دو خبرگزاری رسمی ایران و چین در پایتخت‌های دو کشور در جریان سفر تیر ماه سال‌جاری محمد خدادی مدیرعامل خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران به چین و دیدار وی با «سای مینگ ژاو» رئیس خبرگزاری شینهوا حاصل شد.

اقبال گسترده به تصویرگران ایرانی

در غرفه ایران بیش از 70 تابلو از تصویرگران ایرانی به نمایش گذاشته شد. تابلوهایی که ضمن معرفی فرهنگ و تمدن ایران به مخاطبان چینی، توانستند هنر تصویرگری ایرانی را بخوبی نمایندگی کنند. مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران با همکاری انجمن تصویرگران ایران به‌منظور معرفی هنر ایران و تصویرگران ایرانی، 70 تابلو از تصویرگران ایرانی را با عنوان نمایشگاه تصویرگری در محل غرفه به نمایش گذاشت.

از رونمایی شاهکارهای ادب فارسی به زبان چینی تا تفاهمنامه همکاری‌های استراتژیک

همزمان با آغاز به کار بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب چین، علاوه بر رونمایی مجموعه 23 جلدی شاهکار ادب فارسی به زبان چینی تفاهمنامه همکاری استراتژیک بین انتشارات دولتی «شان ووی» و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی امضا شد. در خلق مجموعه شاهکارهای ادب فارسی که حاصل تلاش چند ساله ایرانشناسان چینی است و از آن به‌عنوان یک اثر برجسته نام برده می‌شود، سازمان انتشارات «شان ووی» چین، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در چین، مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی همکاری داشته‌اند. در این اثر برجسته ادبی منتخبی از شاهنامه، مثنوی، دیوان حافظ، گلستان و بوستان سعدی، فردوسی، خیام، رودکی، مولوی و دیگر بزرگان ادب ایران‌زمین ترجمه شده است.

شورای رهبری چین در غرفه ایران

در روزهای ابتدایی نمایشگاه امسال، لیو یون شانگ، یکی از اعضای ارشد شورای 7 نفره رهبری چین از غرفه ایران در نمایشگاه کتاب پکن بازدید کرد. امیر مسعود شهرام نیا، مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در این بازدید ضمن توضیحاتی در خصوص نحوه حضور ایران در این دوره از نمایشگاه گفت: ایران و چین دو ملت دارای سابقه و تمدن تاریخی کهن هستند که روابط خوبی باهم دارند. ما با تیم 80 نفره متشکل از نویسندگان، هنرمندان و ناشران ایرانی به همراه برنامه‌های مختلف در این نمایشگاه حضور داریم. گفتنی است در این بازدید یک تابلوی خوشنویسی با شعار صلح و دوستی برگرفته از شعر سعدی به ایشان تقدیم شد.

نشست مشترک آژانس‌های ادبی

در ایام برگزاری نمایشگاه همچنین نشست مشترک آژانس‌های چین با آژانس‌های ادبی کشورهای مختلف به‌‌منظور ایجاد فضایی برای ارتباط‌ گیری آژانس‌های ادبی کشورهای مختلف با یکدیگر برگزار شد. در نشست امسال آژانس‌های ادبی کشورهای اندونزی، اسپانیا، استرالیا، مالزی، ایران، اوکراین و ایتالیا حضور داشتند. در این نشست که با برگزاری ضیافت شام همراه بود، سعی شد تا آژانس‌های ادبی کشورهای مختلف در یک محیط دوستانه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

ضیافت شام هیأت ایرانی در ساختمان سفارت ایران در پکن؛ یک اتفاق، یک حسرت

از زمانی که شنیدم هیأت ایرانی به ضیافت شامی در سفارت ایران دعوت شده‌اند، لحظات را شمارش می‌کردم برای رسیدن این شب؛ نه البته برای شام بلکه برای بازدید از ساختمانی که طراح و معمارش «حسین امانت» طراح و معمار بزرگ ایرانی بود. طراحی که برج آزادی، دانشگاه صنعتی شریف و بسیاری از سازه‌های دیگر در ایران و جهان از یادگارهای اوست. ساختمان سفارت ایران در پکن هم چون میدان آزادی که در تهران می‌درخشد، چون نگینی در پکن می‌درخشید. بیشتر زمان این دیدار به بازدید هیأت ایرانی از این ساختمان گذشت و ضیافت شام بخش کوچکی از آن را در بر گرفت.

استقبال از خوشنویسی در غرفه ایران

یکی از اتفاق‌های بدیع نمایشگاه پکن، حضور محسن ابراهیمی خوشنویس خط معلی و حسین شیرکوند خوشنویس نستعلیق در غرفه ایران بود. رویدادی کم سابقه که تعجب مخاطبان چینی را ظرافت این دو خط به‌دنبال داشت و آنها خوشنویسی نام خود را به زبان فارسی از این خوشنویسان درخواست می‌کردند. قدمت خوشنویسی در چین و جایگاه ویژه‌ای که خوشنویسی در فرهنگ چینی دارد، علت اصلی توجه آنها به این دو خط بود. دو شاخص مهم در خط چینی رعایت تناسب و امساک درحرکت قلم است. چینی‌ها خط را مانند انسان می‌بینند که در اوج تناسب خلق‌شده و در قلم‌رانی معتقدند از حرکت‌های اضافه قلم باید پرهیز شود و از رنگ قرمز و مشکی در خوشنویسی خود استفاده بسیار دارند.

امضای یک قرارداد مهم

در حاشیه برگزاری نمایشگاه پکن، انتشارات «وجو» و انتشارات دانشگاهی «شی فن» چین تفاهمنامه چاپ کتاب‌های ایرانی به زبان چینی را با مرکزساماندهی ترجمه و نشر انتشارات الهدی و انتشارات بین‌المللی حافظ امضا کردند. این تفاهمنامه در محل غرفه ایران امضا شد. بر اساس این تفاهمنامه طرف چینی انتشار کتاب‌های ایرانی طرح تاپ را در دستور کار قرارداد و متقابلاً در نظر دارد تعدادی کتاب چینی را در ایران به زبان فارسی منتشر کند. تعدادی از عناوین کتاب‌های چینی موردنظر طرف قرارداد نیز برای چاپ و انتشار به ناشران ایرانی معرفی‌شده است. انتشارات بین‌المللی حافظ نیز در این تفاهم با طرف چینی برای ایجاد مرکز تبادل فرهنگی بین دو کشور مذاکره کرد.

دیدار نویسندگان ایرانی با انجمن نویسندگان چین

در حاشیه برنامه‌های حضور ایران به‌عنوان میهمان ویژه نمایشگاه کتاب پکن، هیأت نویسندگان ایران با انجمن نویسندگان چین دیدار کرد. این نشست در انجمن نویسندگان چین با حضور هوشنگ مرادی کرمانی، طاهره ایبد، مرضیه سلیمانی، جعفر شیرعلی نیا، حسین پاینده و علی‌اصغر سیدآبادی و رئیس انجمن نویسندگان چین، معاون بخش روابط بین‌الملل انجمن نویسندگان چین، رئیس بخش آفریقای انجمن نویسندگان چین و بخش آسیا و آفریقای انجمن نویسندگان چین برگزار شد. چین درزمینه ادبیات و کتاب دوران طلایی خود را سیر می‌کند. چین مبدأ جاده ابریشم است و کشور چین و ایران از آن زمان با یکدیگر رابطه داشته‌اند و به این واسطه زمینه همکاری بیشتری بین دو کشور وجود دارد. علی‌اصغر سیدآبادی نویسنده کتاب کودک در این نشست ضمن معرفی هر یک از نویسندگان ایرانی حاضر در جلسه به معرفی صنعت نشر و شمارگان کتاب در ایران و علاقه‌مندی به چاپ کتاب‌های چینی نکاتی را بیان کرد. در ادامه این نشست هر یک از نویسندگان به‌صورت دوطرفه با هیأت چینی به بحث و تبادل‌نظر و گفت‌وگو پرداختند. حضور پژوهشگران چینی در ایران با حمایت‌های دولتی، انجام کارگاه‌های آموزشی و علمی، انعقاد تفاهمنامه با انجمن نویسندگان و تفاهمنامه بین ایران و چین برای گسترش ارتباطات فرهنگی و تألیف ازجمله پیشنهادهایی بود که در این جلسه مطرح شد.

موسیقی و نقالی ایرانی؛ مورد توجه مخاطب چینی

اجرای برنامه گروه‌های هنری پازیریک و گروه لیان درغرفه ایران در نمایشگاه کتاب پکن مورد توجه و استقبال گسترده چینی‌ها قرار گرفت. گروه هنری پازیریک مجموعه‌ای از نمایش‌های سنتی ایران ازجمله خیمه‌شب‌بازی، نقالی و شاهنامه‌خوانی را به روی صحنه برد. این اجرا بر اساس ادبیات تطبیقی بین ایران و چین و برداشتی از داستان‌های اسطوره‌ای دو کشور آماده اجرا شده است. همراهی ساز کمانچه در کنار این نمایش مورد توجه مخاطبان نمایشگاه قرار گرفت. در بخش دیگری از اجراهای هنری گروه لیان با اجرای قطعاتی از موسیقی بوشهر مخاطبان را به وجد آورد.

رونمایی دو اثر هوشنگ مرادی کرمانی به زبان چینی

در این دوره، یکی دیگر از رویدادهای جذاب و مهم، مراسم رونمایی از دو اثر هوشنگ مرادی کرمانی با عنوان‌های «مربای شیرین» و «خمره» به زبان چینی بود که در محل غرفه ایران در نمایشگاه کتاب پکن برگزار شد. هوشنگ مرادی کرمانی در بخشی از این مراسم با لهجه شیرین کرمانی‌اش گفت: امروز روز بزرگی برای من است و خیلی احساس خوشبختی می‌کنم که 2 جلد از آثارم به زبان چینی چاپ‌ شده است رونمایی می‌شود. قبلاً کتاب داستان کوتاهی از من در چین با عنوان «شیر» چاپ‌ شده است که در این داستان به زندگی دوران کودکی من اشاره‌ شده است. ماجرای این دو کتاب هم که اکنون به زبان چینی چاپ‌ شده یکی در روستا و دیگری در شهر اتفاق افتاده است. بخش جالب این مراسم خوانش بخشی از این دو کتاب و ترجمه همزمان آن به زبان چینی بود که مورد استقبال چینی‌ها قرار گرفت.

آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان

در یکی از رویدادهای جالب توجه این دوره از نمایشگاه کتاب پکن، نشست آموزشی زبان فارسی به غیرفارسی‌ زبانان با حضور نادر نعمت اللهی، معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی در محل غرفه ایران برگزار شد. آنچه زبان فارسی را به‌عنوان یکی از زبان‌های مورد استقبال مردمان سایر کشورها مورد توجه قرار داده و متمایزساخته است ادبیات غنی آن است. این زبان که از شاخه زبان‌های هندی - اروپایی است به‌ واسطه وجود ادبیات غنی و شاعران و نویسندگانی همچون حافظ، سعدی، فردوسی، عطار، خیام و بسیاری دیگر مورد توجه زبان آموزان فراوانی از سراسر دنیا قرارگرفته است. وجود ادبیات غنی در زبان فارسی درواقع نشان‌دهنده بعد فرهنگی بالای این زبان است.

روز ایران در پکن

شاید مهم‌ترین برنامه این دوره، مراسم روز ایران در بیست و چهارمین دوره نمایشگاه کتاب پکن بود که با حضور علی‌اصغر خاجی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در چین، محمد رسول الماسیه رایزن فرهنگی ایران در پکن، امیر مسعود شهرام‌نیا مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، لی جام مینگ، معاون انجمن نویسندگان چین و میهمانان خارجی حاضر در نمایشگاه عصر روز شنبه (4 شهریور) در محل غرفه ایران برگزار شد. در این برنامه، سخنرانی‌ها و برنامه‌های متنوعی برای شناخت هرچه بیشتر مخاطبان چینی با ادبیات و تاریخ ایران برگزار شد و هر یک از سخنرانان تلاش کردند تا چشم بادامی‌ها را با وجهی از هویت و تمدن ایرانی آشنا کنند. همچنین در بخشی از این مراسم گروه هنری پازیریک و سفیران صلح و دوستی برنامه‌های هنری خود را به اجرا گذاشتند. گروه سفیران صلح و دوستی قطعاتی از شاهنامه را با 5 زبان رایج دنیا اجرا کردند که با استقبال گسترده مواجه شد.

دیدار 11 ناشر ایرانی با یکی از مهم‌ترین بنگاه‌های انتشاراتی چین

دیدار از یکی از مهم‌ترین بنگاه‌های انتشاراتی چین، «شانگوو» که امسال 120 امین سال فعالیت خود را طی می‌کند، از دیدارهای مهمِ حاشیه‌ای تیم ایرانی در این دوره از نمایشگاه بود. ازجمله برنامه‌ریزی‌هایی که به‌ واسطه این نشست مشترک زمینه آغاز اجرای آن فراهم‌ شده است، تجدید چاپ و ویرایش جدید دیکشنری قدیمی چینی به فارسی، ترجمه و انتشار داستان‌های معاصر فارسی مثل غلامحسین ساعدی، صادق هدایت و... برای شناخت دقیق‌تر مردم چین از ملت ایران، حضور جدی ناشران چینی در نمایشگاه کتاب سال آینده برای مقدمه‌سازی میهمان ویژه بودن این کشور در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در سال 2019 است. چاپ کتاب‌های هنری و گردشگری و... به چینی و برعکس و انتشار کتاب‌های کائو نویسنده چینی برگزیده جایزه آسترید لیندرگر از دیگرِ این برنامه هاست. این مؤسسه انتشاراتی که جزو چهار مؤسسه بزرگ انتشاراتی چین محسوب می‌شود از سال 1920 چاپ کلیشه‌ای گراور با تکنولوژی آلمان را مورد استفاده قرار می‌دهد. شانگوو تا پیش از تأسیس جمهوری خلق چین انتشارات خصوصی بوده ولی با آغاز دوره جمهوری خلق چین مدیرعامل وقت ضمن گفت‌وگو با مائو انتشارات را زیرمجموعه دولت قرارداد. از جمله آثاری که این انتشارات به چاپ رسانده می‌توان به مجموعه 23 جلدی آثار ایرانی عمدتاً کلاسیک اشاره کرد که با همکاری رایزن فرهنگی ایران در چین و مؤسسه ارتباطات اسلامی ظرف سه سال محقق شده است.

بازدید از «شهر ممنوعه» پکن

امکان ندارد که به پکن رفت و «شهر ممنوعه» را ندید؛ مجموعه‌ای از معماری باستانی درخشان و سحرآمیز چین که در مرکز این کشور قرار دارد. یونسکو در سال 1987 شهر ممنوعه را در فهرست میراث جهانی به ثبت رساند. این اثر تاریخی در سال 1406 میلادی به دستور جو دی؛ دومین امپراتور سلسله مینگ به مدت 14 سال ساخته شد. شاید فقط قدم زدن از این سوی این مجموعه تا آن سوی آن بدون کوچکترین توقف و بازدید از مجموعه کاخ‌ها یک ساعت و نیم به طول انجامید زیرا مساحت شهر ممنوعه 720 هزار متر مربع، طول آن از جنوب تا شمال یک هزار متر و عرض آن از شرق تا غر ب 800 متر است.طراحی شهر ممنوعه از نمای کلی تا ریزترین جزئیاتش طوری انجام شده که بازتابی از مقاصد فلسفی و مذهبی و نمادی از عظمت و قدرت امپراتور باشد. در مسیر شهر ممنوعه البته از میدان «تیانمن» هم بازدید کردیم، میدانی که گفته می‌شود بزرگترین میدان جهان است.

حضور در نمایش تئاتر بزرگ پکن

یکی دیگر از برنامه‌هایی که در این سفر مورد استقبال هیأت ایرانی قرار گرفت، بازدید از نمایش بزرگ تئاتر باستانی و تاریخی پکن بود که در مرکز بزرگ نمایشِ پکن به روی صحنه رفته بود. فارغ از محتوا، صحنه فوق‌العاده و دکوراسیون عجیب و تأمل برانگیزِ این تئاتر بود که تعجب هیأت ایرانی را به دنبال داشت و با استقبال آنها روبه‌رو شد.

به تماشای پکن از فراز برج‌های طبل و برج ناقوس

برای بازدید از دو برج گولو و ژانگلو به‌عنوان برج طبل و برج ناقوس، شیب زیاد و پله‌های پرشماری را بالا رفتیم تا به قول چینی‌ها با نمایش بزرگی از چین پاداش بگیریم. این دو برج که برای کارمندان ثبت اوقات رسمی در پکن در طول سلسله یوان و مینگ استفاده شده است، امروزه از جاذبه‌های توریستی هستند که بینشی به معماری سنتی چینی را ارائه می‌کنند. در یکی طبل‌هایی بزرگ و در دیگری ناقوسی عظیم قرار دارد که هر بازدید‌کننده‌ای را به حیرت وا می‌دارد.

منطقه هنر ۷۹۸

یکی از برنامه‌های جذابِ سفرِ چین، بازدید گروهی هیأت ایرانی از «خیابان هنر» پکن بود که به «منطقه هنر 798» شهرت دارد. این منطقه هنری در خرابه‌ها و بازمانده‌های کارخانه‌ها و نیروگاه‌های قدیمی پکن واقع شده و حتی افرادی که هنر را دوست ندارند پس از بازدید از منطقه آوانگارد هنر ۷۹۸، آن را ستایش خواهند کرد.
در این مجموعه کارخانه‌های مخروبه، در همان لوکیشنِ اصلی، هنرمندانی مشغول خلق اثر هنری هستند و در بعضی از فضا‌ها هم هنرِ آوانگارد هنرمندان چینی به نمایش گذاشته شده است. بخشی از این منطقه هم برای فروش آثار هنری در نظر گرفته شده است و مخاطبان می‌توانند آثار هنری مورد علاقه خود را از آنجا خریداری کنند.

بازدید از دیوار چین

بازدید از دیوار چین هم پایان بخش برنامه‌های حاشیه‌ای تور ایرانی شرکت‌کننده در نمایشگاه کتاب پکن بود. دیواری که به قول مائو هر فردی روی آن پا بگذارد، می‌تواند به خود لقب قهرمان بدهد. دیوار بزرگ چین یکی از قدیمی‌ترین، بزرگ‌ترین و مشهور‌ترین دستاوردهای نبوغ انسان است، اما چیزهای ناشناخته و بسیار جالبی درباره این دیوار وجود دارد که ممکن است تا به‌حال آنها را نشنیده باشید. در واقع دیوار چین در مجموع حدود ۵۰هزار کیلومتر طول داشت اما امروزه فقط در حدود ۷۰۰۰کیلومتر که در زمان امپراتوری مینگ ساخته شده باقی مانده است.

به پایان آمد این دفتر...

سفر یک هفته‌ای هیأت ایرانی روز ششم شهریور 96 به پایان رسید؛ سفری که خاطرات و تأملات زیادی برای هر یک از اعضای حاضر به دنبال داشت و هر یک توشه خود را از این سفر برداشتند. برخی بیشتر نمایشگاه گردی کردند و به‌دنبال همکاری‌های مشترک با نویسندگان و ناشران چینی رفتند؛ برخی بیشتر وقت خود را به بازدید از جاذبه‌های گردشگری چین اختصاص دادند و برخی هم در این سفر به دنبال کشف ناشناخته‌هایی رفتند که فرصت یک هفته‌ای این سفر بهترین زمان برای تحقق آن بود. مهم اما، تقویت دیپلماسی فرهنگی ای بود که در پس این نمایشگاه به دست آمد و آشنایی دو طرفه اهالی فرهنگ و هنر ایران و چین از دستاوردها و تجارب یکدیگر. نمی‌توان این سفرنامه را به پایان برد و قدردان تلاش‌های امیر مسعود شهرام نیا، غلامرضا نوعی، مراد خزایی، حسین خلیفی، حسین سبزه، مهدی تیرانی، عادل خانی و فائزه آخوندی نبود...