پاناما گیت و نواز ناشریف!

سرانجام اسناد پاناما پس از گذشت ماه ها از زمان انتشار، قربانی بزرگی گرفت؛ نواز شریف، نخست وزیر جنجالی پاکستان که در چند سال اخیر بر صندلی قدرت تکیه زد بود، دیروز جمعه با حکم دادگاه عالی پاکستان مجبور شد از سمت خود استعفا کند. حال شاید تنها امید او دخترش باشد تا در آینده ای نزدیک نخست وزیر پاکستان شود!

به گزارش عطنا به نقل از قانون، با پایان يافتن تحقیقات در پی اتهام فساد مالی بر اساس اسناد پاناما، دادگاه عالی پاکستان از نواز شریف نخست وزیر این کشور سلب صلاحیت کرد و رای به برکناری او داد.

اسناد پاناما درباره مشرف چه می گویند؟

بر اساس اسناد پاناما، نواز شریف و خانواده او دارای حساب هایی در خارج از این کشور بوده و در معاملات چند شرکت ثبت شده در خارج از پاکستان مشارکت داشته اند. قاضی ایجاز افضل خان، روز جمعه در زمان قرائت این حکم اعلام کرد که صلاحیت نواز شریف به عنوان نماینده پارلمان رد می شود و به همین دلیل او دیگر نمی تواند به عنوان نخست وزیر به فعالیت بپردازد. بنا بر تصمیم این دادگاه از محمد اسحاق‌دار، وزیر دارایی پاکستان نیز سلب صلاحیت شده است.

نخست وزیرانی با اتهام های مالی و سیاسی

نواز شریف نخستین نخست‌وزیر برکنارشده پاکستان نیست و نخواهد بود؛ پیش از او، پرویز مشرف، دیگر نخست وزیر پاکستانی نیز به‌خاطر برخی مسائل جنجالی از سمت خود برکنار شده بود. پرویز مشرف، چهارمین ژنرال پاکستانی بود که در پی کودتا، به مدت ۹ سال بر دیار پاک‌ها حکومت کرد.

مشرف در تاریخ ۱۲ اکتبر ۱۹۹۹ برابر با ۲۰ مهرماه ۱۳۷۸ با برکنار کردن نواز شریف، نخست‌وزیر منتخب به قدرت رسید و به این وسیله عالی‌ترین مقام اجرایی کشور را تصاحب کرد. پس از آن و در پی انجام یک همه‌پرسی که در تاریخ ۲۰ ژوئن ۲۰۰۱ برابر با ۳۰ خرداد ۱۳۸۰ برگزار شد، خود را رییس‌جمهور پاکستان اعلام کرد. او سرانجام در پی تهدید جناح‌های مخالف خود در پارلمان پاکستان مبنی بر استیضاح و برکناری وی از مقام ریاست جمهوری در ۱۸ اوت ۲۰۰۸ استعفای خود از پست ریاست جمهوری را در یک نطق تلویزیونی اعلام کرد. نواز شریف در انتخابات ماه می ۲۰۱۳ پاکستان دوباره به قدرت بازگشت اما این بار به‌جای پرویز مشرف، اسناد پاناما او را از قدرت کنار زد!

اختیارات دادگاه عالی پاکستان

طابق قوانین پاکستان، دادگاه عالی این کشور می‌تواند به علت فساد مالی یا مخفی کردن اموال، اقدام به برکناری نخست وزیر این کشور کند.

در همین رابطه در اوایل سال جاری میلادی موضوع فساد مالی نواز شریف از سوی دادگاه عالی مورد بررسی قرار گرفت. در آن هنگام اتفاق نظر بین پنج قاضی این دادگاه در مورد ارزیابی نقش نواز شریف در پولشویی و اتهامات مالی دیگر حاصل نشد.

نتایج رای‌گیری چنین بود: دو قاضی رای به برکناری او دادند و سه قاضی دیگر با این حکم مخالفت کردند. پس از آن، قاضیان دادگاه عالی این کشور گروهی را مسئول بررسی اتهامات وارده بر نواز شریف کردند. نتیجه این تحقیقات انتشار گزارشی 100صفحه‌ای بود. در این گزارش به موارد فاحش مبهم بودن اموال و دارایی خانواده نواز شریف اشاره شده بود.

پس از انتشار این گزارش، ناظران بر سر اینکه نتایج این گزارش برای برکناری نواز شریف از مقام نخست‌وزیری کفایت می‌کند یا نه، اختلاف نظر داشتند. اما دست آخر تصمیم بر این شد که آقای نخست وزیر از کار برکنار شود!

چه کسی جانشین نواز شریف می شود؟

اینک، نواز شریف برای بار سوم نمی‌تواند دوره پنج ساله کاری خود را به پایان برساند. نواز شریف دو بار دیگر در دهه ۹۰ میلادی نخست وزیر پاکستان شد اما هر دوبار از مقامش عزل شد. با این حال، حزب نواز شریف یعنی حزب مسلم لیگ، می‌تواند تا انتخابات بعدی که در سال ۲۰۱۸ انجام می شود در قدرت باقی بماند. رای دادگاه عدم صلاحیت شخص شریف را اعلام کرده است و در عمل پارلمان منحل نشده است.

پیشتر و در سال ۲۰۱۲ میلادی نیز اتفاقی مشابه برای دولت وقت حزب مردم رخ داد و آن هنگامی بود که یوسف رضا گیلانی به اهانت به دادگاه متهم و از مقامش کنار گذاشته شد؛ بدون آنکه پارلمان منحل شود و حزب حاکم پرویز اشرف را به جای او معرفی کرد.

هنوز مشخص نیست چه کسی جانشین نواز شریف می‌شود اما در روزها گذشته از افرادی مانند شهباز شریف (برادر نواز شریف و سروزیر پنجاب) یا چودری نثار از اعضای حزب نام برده شده است. تدابیر امنیتی در اسلام‌آباد در آستانه رای این دادگاه تشدید شده بود.

آقای شریف اتهام‌ها علیه خود را به طور مدام رد کرده است. تا کنون در پاکستان هیچ نخست‌وزیر غیرنظامی نتوانسته است دوره پنج ساله نخست‌وزیری را تکمیل کند. این سومین دوره نخست‌وزیری آقای شریف بود و یک سال به پایان دوره پنج‌ساله او باقی مانده بود.