مازنی: اداره صدا و سیما «هیئت امنایی» می‌شود

اصل 175 قانون اساسی ضمن تأکید بر اینکه «عزل‏ رئیس‏ سازمان‏ صدا و سیمای‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ با مقام‏ رهبری‏ است»‏ تصریح دارد که «خط مشی‏ و ترتیب‏ اداره‏ سازمان‏ و نظارت‏ بر آن‏ را قانون‏ معین‏ می‌کند.» اما از زمان بازنگری در قانون اساسی تا امروز، هنوز قانونی برای «تعیین نحوه اداره سازمان صدا و سیما» وجود ندارد.

به گزارش عطنا به نقل از روزنامه ایران، حالا طرحی در مجلس در دست بررسی است که این نقص برطرف و اداره صدا و سیما هیئت امنایی شود.  این خلأ قانونی درحالی است که صاحبنظران به همراه دولتمردان، تأکید دارند که صدا و سیما اکنون «ملی» عمل نمی‌کند. محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت که «صدا و سیما همانی باید باشد که رهبر معظم انقلاب همواره فرمودند، یعنی صدا و سیما باید ملی فکر کند و متعلق به کلیت نظام باشد»

وی تأکید دارد «بخش سیاسی صدا و سیما که به مسائل کشور نگاه سیاسی دارد، در 4 سال گذشته دولتمردان را آزار داد، هرچند معتقدیم بیش از 90 درصد مدیران و کارکنان صدا و سیما مورد احترامند.» بیش از همه اعضای دولت، این رئیس جمهوری بود  که در جریان انتخابات، انتقاد جدی را متوجه این رسانه کرد و گفت که صدا و سیما «گرفتار یک باند سیاسی شده است.»

محمدباقر نوبخت چندی پیش و پس از آنکه با تذکرات مکرر دولت، رویه صدا و سیما تغییر نکرد، از این رسانه خواست «مباحث نظام را مطرح کند، اما اکنون رسانه ملی در قواره منتقد ظاهر شده و جایگاه ملی ندارد.»

این همه درحالی است که علی عسگری، رئیس این سازمان دی ماه سال گذشته عنوان کرده بود که «انتقادها را روی چشم می‌گذاریم و سعی می‌کنیم نسبت به انتقادها، عملکردمان را اصلاح کنیم.» اما این اتفاق نیفتاد، تا جایی که او در هفته نخست تیرماه امسال از بخش خبری 20:30 به عنوان یکی از برنامه‌های حاشیه‌ساز این رسانه انتقاد کرد و گفت: «پیش‌تر این بخش را با بسته‌های خبری جذاب و البته آمیخته به طنز می‌شناختیم ولی گاهی می‌بینیم این بخش وارد حواشی شده و نگاه منفی به وقایع دارد که باید این رویه تغییر کند.»

ضرورت طرح نحوه اداره صدا و سیما

درباره چرایی ملی نبودن صدا و سیما، دلایل مختلفی مطرح شده است. برخی آن را ناشی از خلأ قانونی در زمینه اداره این سازمان می‌دانند که باعث شده است مدیریت فردی بر این سازمان حاکم باشد. برخی دیگر هم آن را ناظر بر ضعف‌های قانون نظارت بر صدا و سیما می‌دانند که باعث شده است دیدگاه‌های شورای نظارت (متشکل از نمایندگان قوای سه گانه) بر عملکرد این رسانه تأثیری نداشته باشد.

«شیوه فعلی» این تلقی را ایجاد کرد که چون  رئیس صدا و سیما از سوی رهبری منصوب می‌شود، باید فردی اداره شود، اما در طرح نمایندگان هیئت امنا پیش‌بینی شده است که از سوی رهبری منصوب می‌شود

حجت‌الاسلام احمد مازنی، عضو کمیته «فرهنگ، هنر و رسانه» کمیسیون فرهنگی مجلس گفت «29 سال است که صدا و سیما بدون قانون اداره می‌شود، ضمن اینکه نظارت موجود (در شورای نظارت بر صدا و سیما) هم کیفی و اثربخش نیست، صوری و شکلی است.» برای رفع چنین خلأهایی، 20 فروردین امسال طرح «نحوه اداره صدا و سیما» باقید یک فوریت به صحن علنی مجلس ارائه شد، اما با مخالفت نمایندگان با یک فوریت، طرح به کمیسیون فرهنگی ارجاع داده شد.

اکنون کمیته تخصصی «فرهنگ، هنر و رسانه» کمیسیون فرهنگی درحال بررسی طرح است. برخی اخبار حکایت داشت که دولت نیز درحال تهیه لایحه‌ای در این زمینه است. اعضای دولت، این اخبار را نه تأیید می‌کنند، نه تکذیب.

آنان می‌گویند که دولت در حال بررسی طرح پیشنهادی است و نظرات دولت در قالب‌های مقتضی ارائه خواهد شد. درمقابل، احمد مازنی، عضو کمیته فرهنگ، هنر و رسانه کمیسیون فرهنگی، می‌گوید دیدگاه‌های دولت اخذ شده و در تدوین طرح مجلس لحاظ خواهد شد، همچنان که نظرات سایر ذی نفعان، همچون صدا و سیما و نمایندگان مجلس نیز بررسی خواهد شد.

جزئیات طرح مجلس

کلیدی‌ترین نکته طرح نمایندگان برای اداره صدا و سیما، اداره هیئت امنایی آن است. احمد مازنی، دلیل این تأکید را این طور تشریح کرد که پس از ریاست علی لاریجانی بر سازمان صدا و سیما، ایشان از رهبر معظم انقلاب اذن گرفت که درغیاب قانون اداره این سازمان، رئیس سازمان عهده دار همه مسئولیت‌ها شود. اکنون 29 سال است که صدا و سیما با همین اذن اداره می‌شود. به دلیل این خلأ قانونی بود که نحوه مدیریت فردی فعلی حاکم بر صدا و سیما مورد بحث قرار گرفت.

به گفته مازنی، «شیوه فعلی» این تلقی را ایجاد کرد که چون طبق قانون اساسی، رئیس صدا و سیما از سوی رهبری منصوب می‌شود، باید فردی اداره شود، اما در طرح نمایندگان هیئت امنا پیش‌بینی شده است که از سوی رهبری منصوب می‌شود و رئیس صدا و سیما رئیس این هیئت امنا خواهد بود و رئیس هیئت نظارت بر صدا و سیما هم در این هیئت امنا حضور خواهد داشت.»

این هیئت امناست که آیین نامه مربوط به نیروی انسانی سازمان، رادیو و تلویزیون خصوصی، مسائل مالی و قرارداهای کلان و ساختار و تشکیلات سازمان را تعیین می‌کند که با اذن رهبری ابلاغ خواهد شد

نماینده تهران در مجلس، جزئیات مسئولیت‌های هیئت امنای پیشنهادی را اینطور تشریح کرد: «از تمرکز قدرت فردی در این سازمان جلوگیری شده و قدرت جمعی می‌شود و این هیئت امناست که آیین نامه مربوط به نیروی انسانی سازمان، رادیو و تلویزیون خصوصی، مسائل مالی و قراردادهای کلان و ساختار و تشکیلات سازمان را تعیین می‌کند که با اذن رهبری ابلاغ خواهد شد.» اکنون در غیاب این هیئت امنا، همه این امور در اختیار یک فرد یعنی رئیس سازمان قرار دارد که به باور مازنی، انجام آنها وظیفه سنگینی است.

مازنی اضافه کرد که «هیئت امنا به‌عنوان خرد جمعی و قوه عاقله صدا و سیما، این سازمان را اداره می‌کند، ضمن اینکه برای حفظ جایگاه رهبری، هیئت امنا نیز از سوی رهبری تعیین خواهند شد، این هیئت امنا از جایی پیشنهاد نمی‌شود و از سوی رهبری انتخاب می‌شوند.»

از دیگر بخش‌های کلیدی این طرح، کیفی و جدی شدن نظارت بر صدا و سیماست. مازنی، دلیل این رویکرد را اینگونه عنوان کرد که «رهبری نیز در دیدارهای قبلی با هیئت‌های نظارت، تأکید داشتند که نظارت بر صدا و سیما باید کیفی، عمیق و شبیه سایر نظارت‌های مجلس باشد.» اما اکنون مازنی عقیده دارد که نظارت فعلی بر سازمان که از سوی شورای نظارت اعمال می‌شود، صوری و شکلی است.

دیدگاه دولت درباره طرح مجلس

تاکنون دولت دیدگاه صریح خود را درباره طرح مجلس ارائه نکرده است. حسینعلی امیری، معاون امور مجلس رئیس جمهوری گفت که طرح نمایندگان درباره اداره صدا و سیما «از سوی معاونت امور مجلس به بخش‌های مختلف دولت ارائه شد، نظر بخش‌های مختلف اخذ و جمع‌بندی و در نهایت در دولت مطرح شد. دولت نیز این مسأله را به کمیسیون فرهنگی ارجاع داده و اکنون این کمیسیون درحال کار کارشناسی روی این طرح است.»

وی درپاسخ به اینکه جمع‌بندی دولت درباره این طرح چه بود؟ تنها به بیان این نکته اکتفا کرد که «براساس نظر کارشناسی، طرح نیاز به تکمیل هم دارد.‌»

امیری در پاسخ به اینکه شنیده شده که خود دولت هم در حال تهیه لایحه‌ای درباره نحوه اداره صدا و سیماست؟ اظهارکرد: «همین بحث‌های کارشناسی در خصوص طرح مجلس، ممکن است تبدیل به لایحه هم بشود.»

مازنی هم تأیید کرد که بخشی از دیدگاه‌های دولت در این باره به کمیته «فرهنگ، هنر و رسانه» کمیسیون فرهنگی مجلس منتقل شده است، اما اضافه کرد که علاوه بر دولت، دیدگاه‌های سایر ذی نفعان، همچون صدا و سیما نیز اخذ شده است.