ضرورت توجه به امنیت شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نراق اساسی‌ترین انتظارات دانشگاهیان از دولت دوازدهم را ارائه تعریف دقیق از دانشگاه‌های کارآفرین، استفاده از توان دانشگاه‌ها برای رفع نیازهای جامعه، توجه به ارتباط دانشگاه با همه بخش‌های جامعه، استعداد سنجی و برخورداری‌های دانشگاه‌ها و نگاه منصفانه به همه آنها و همچنین توجه به امنیت شغلی اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها برشمرد.

به گزارش عطنا، حجت‌الاسلام حسن خیری در گفت‌وگو با ایسنا با بیان این مطلب اظهار کرد: دانشگاه‌های کشور امروز با آسیب‌ها و مسائل اجتماعی مواجه هستند که بخشی از آن به خود جامعه علمی کشور مربوط می‌شود ولی تاکنون به صورت مشخص و جدی رسالت دانشگاه در خصوص تامین نیازهای جامعه تعریف نشده و در اینباره برنامه‌ریزی نشده است.

وی تصریح کرد: نقشه علمی کشور تدوین شده، اما برای اجرایی شدن این نقشه طبیعتا باید گام‌های موثرتری برداشته شود. هنوز هم شاهد تاسیس رشته‌هایی که نیازی به آنها وجود ندارد هستیم و لازم است که در نگاهی کلان بر مدار نیازسنجی، وضعیت‌سنجی دانشگاه‌های کشور بدون توجه به دولتی و غیر دولتی بودن و برخورداری‌هایشان بررسی شود. باید براساس نیازهای جامعه برای این دانشگاه‌ها اعتبارسنجی صورت گیرد که طبیعتا ممکن است در این راستا پالایش‌هایی نیز انجام شود.

خیری با بیان اینکه امروز از شرکت‌های دانش‌بنیان بسیار صحبت می‌شود، گفت: توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان یکی از پایه‌های اقتصاد مقاومتی از نقش‌های دانشگاه‌هاست و تکلیف و تعهدی که اعضای هیئت علمی و کادر علمی دانشگاه‌ها در این خصوص دارند، باید تعریف شود.

تعهدات کادر علمی از نو بازنگری شود

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق با اشاره به اینکه امروز تعریف شفافی در ارتباط با شرکت‌های دانش بنیان نداریم، بیان کرد: زمانی دانشگاه‌ها تعهد اعضای هیئت علمی را بر مبنای آموزش تعریف می‌کردند، ولی امروز که صحبت از نیازمحور کردن دانشگاه‌هاست، دانشگاه‌های کارآفرین نسل سوم و چهارم باید بیشتر مطرح شوند، همچنین به نیازها و شرکت‌های دانش‌بنیان توجه شود.

خیری ادامه داد: در راستای اهداف مذکور طبیعتا باید تعهدات کادر علمی از نو بازنگری شود. اینکه آنها چه میزان به آموزش یا فعالیت‌های پژوهشی متعهدند و موظفی آنها در این راستا تا چه حد پر می‌شود و نظام تشویقی و تنبیهی در این خصوص چگونه اعمال می‌شود باید مورد بازنگری قرار گیرد.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نراق گفت: نکته اساسی به عنوان یک توقع از دولت دوازدهم استعدادسنجی از دانشگاه‌ها بر مدار انصاف و اعتدال است. در خصوص دانشگاه‌های آزاد اسلامی سخت‌گیری‌های ویژه‌ای وجود دارد، اما گاهی عنوان می‌شود که به دانشگاه‌های غیرانتفاعی با کمترین امکانات مجوز داده می‌شود.

وی افزود: امکانات در دانشگاه‌های آزاد اسلامی با برخی دانشگاه‌های غیرانتفاعی و حتی برخی دانشگاه‌های دولتی قابل مقایسه نیست، بنابراین نگاه اعتدال‌گونه و منصفانه باید در این حوزه وجود داشته باشد و نباید اجازه داده شود که سرمایه‌های هنگفتی همچون استعدادهای علمی و نیروهای انسانی که در دانشگاه‌ها به مرور زمان جمع شده مورد استفاده بهینه قرار نگیرد.

استعدادها و نیروهایی که هدر می‌رود

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق با تاکید بر اینکه امروز ما با هدر دادن استعدادها و نیروها مواجه هستیم، تصریح کرد: این هدردادن‌ها شامل موظفی‌هایی که پر نمی‌شوند و ساعاتی که تعریف نشده و نیروهایی که کار مشخصی ندارند است، لذا با کاهش امنیت شغلی اعضای هیئت علمی و کارکنان بویژه در دانشگاه‌های آزاد اسلامی شهرستان‌ها مواجه هستیم. اگر توازن و اعتدال در این حوزه حاکم بود نمی‌بایست شاهد این اتفاقات می‌بودیم.

خیری اظهار کرد: امروز با کمبود دانشجو مواجه نیستیم بلکه با عدم توازن در توزیع دانشجو که بدون توجه به برخورداری‌ها و امکانات موجود در دانشگاه‌ها صورت می‌گیرد، مواجهیم، لذا اساسی‌ترین مباحثی که می‌شود در دانشگاه‌ها به آنها توجه کرد شامل تعریف دقیق از دانشگاه‌های کارآفرین، ورود دانشگاه‌ها به نیازهای جامعه، توجه به ارتباط دانشگاه با همه بخش‌های جامعه و استعدادسنجی و برخورداری‌های دانشگاه‌هاست که باید نگاه منصفانه به همه دانشگاه‌ها صرفنظر از دولتی یا غیردولتی یا آزاد بودن آنها صورت گیرد. همچنین عدم توجه به کاهش امنیت شغلی اعضای هیئت علمی که نگران‌کننده است باعث هدررفت بیت‌المال و منابع می‌شود.

وی تاکید کرد: دانشگاه‌ها می‌توانند به عنوان یکی از مجاری مهم تولید و اشتغال در کشور مطرح باشند. این مراکز با ساماندهی درست و توجه جدی به نیازمحور کردن رشته‌ها می‌توانند بسیاری از مشکلات را که امروز در جامعه مطرح است همچون مسائل اجتماعی حل کنند.

خیری ادامه داد: دانشگاه یکی از نقاطی است که می‌تواند نسخه حیات‌بخش مسائل اجتماعی باشد؛ دانشگاه را باید به عنوان مهمترین عرصه حیات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و حتی اقتصادی کشور دریافت.

تغییر مدیریت اصل نیست/سرمایه‌های انسانی در جای خود فعالیت کنند

خیری در ادامه در خصوص لزوم یا عدم لزوم تغییر مدیریت‌ها در جهت دستیابی به اهداف مذکور گفت: طبیعی است که تغییر مدیریت خود هدف نیست و ممکن است براساس اهداف و رسالت‌هایی که تعریف می‌شود توانمندی‌ها و ظرفیت‌های انسانی تعریف شود. اصالتا تغییر مدیریت یک اصل تلقی نمی‌شود و مهم این است که از سرمایه‌های انسانی در جای خودش استفاده شود.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق افزود: اگر نیروهایی را برای کادر مدیریت تربیت کردیم آنها باید در حوزه مدیریت فعالیت کنند، اگر نیروها را در حوزه صنعت تعریف کردیم پس باید در حوزه صنعت استفاده شوند. اگر در یک جامعه به چنین حرکتی رسیدیم و نشان داده شد که تربیت نیرو متناسب با نیازهای جامعه است و از نیروهای تربیت شده در جای خودش استفاده شود، نشان می‌دهد که آن جامعه یک جامعه توسعه یافته است.

وی اظهار کرد: مهم نیست مدیر چه کسی است چراکه تغییر مدیریت اصل نیست، بومی و غیربومی بودن او نیز در حوزه نیازها معنا پیدا می‌کند. چه بسا ممکن است در جایی نیروی غیربومی صلاحیت بیشتری داشته باشد و این فرد غیر بومی بهتر بتواند نیازها را رفع کند.

خیری تصریح کرد: همه موارد مذکور بستگی به این دارد که ما بخواهیم جامعه را به سمت پیشرفت سوق دهیم، عدالت اجتماعی ایجاد کنیم و نیازهای جامعه علمی تامین شود. مهم این است که بتوانیم هر چیزی را به تناسب خودش استفاده و براساس نیازهای جامعه تربیت کنیم و از تربیت شدگان خود متناسب با نیاز استفاده کنیم.

وی ادامه داد: اگر معیار ما موارد مذکور باشد طبیعتا وضعیت بهبود خواهد یافت و موضوع مورد بحث این نیست که نیروی انسانی از چه گروهی است، چه تفکر سیاسی دارد و بومی یا غیر بومی است. اگر نگاه متوازنی وجود داشته و تربیت انسانی متناسب باشد، طبیعی است که بومی‌گزینی اتفاق خواهد افتاد، نه به عنوان یک هدف بلکه به عنوان اتفاقی که فرع بر تصمیمات سازنده و درست است.

نشاط علمی در گرو اطمینان به آینده شغلی است

خیری در ادامه گفت: اگر دانشجو بداند رشته‌ای که در آن تحصیل می‌کند در آینده منشاء اشتغال او خواهد شد و بداند که چه فایده‌ای از آن خواهد برد و در یک فضای اعتدالی منصفانه زندگی می‌کند و اجحاف و تبعیضی در حق افراد صورت نمی‌گیرد؛ همچنین بداند که از امکانات به درستی استفاده می‌شود، در بسیاری از مسائل شاهد نشاط خواهیم بود.

وی تصریح کرد: اگر نشاط علمی امروز جامعه کاهش یافته به سبب مشکلات موجود است. وقتی افراد جامعه دارای مشکل اقتصادی هستند و امنیت شغلی به خطر می‌افتد، طبیعتا افسردگی را شاهد می‌شویم نه نشاط. لذا اگر بدانیم برای چه تحصیل می‌کنیم و فواید آن در زندگی و اشتغال چیست با نشاط درس می‌خوانیم و با نشاط زندگی می کنیم و وارد دانشگاه می‌شویم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق در پایان با تاکید بر اینکه به این نیازهای اولیه توجه کنیم و آنها را سامان دهیم، نیازهای اولیه و اساسی شامل حوزه‌های اقتصادی، عدالت اقتصادی و اجتماعی، مسکن و ازدواج است، خاطرنشان کرد: این مسائل پیچیده و شبکه‌ای است و باید به همه آنها با هم نگاه کرد، در این صورت است که جامعه‌ای توسعه یافته را شاهد خواهیم بود. توسعه یافتگی جامعه در گرو توسعه همه جانبه و درون زاست که در این خصوص دانشگاه‌ها مخصوصا در ابعاد مختلف با رویکرد علمی می‌توانند گام‌های موثری بردارند در غیر اینصورت این فعالیت‌ها چیزی جز مدرک گرایی نیست. اخذ مدرک و فاقد شغل بودن یا کار کردن در جایی که متناسب با رشته تحصیلی فرد نباشد، ناامیدی و سرخوردگی وی را به دنبال خواهد داشت.