رانت در همه جا حرف اول را می زند/ فیزیک اقتصاد را به هم ریخته‌ایم

‌رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه با بیان مسائل کلیدی اقتصاد کشور برای پژوهشگران، تاکید کرد: برای حرکت صحیح در مسیر اصلی رشد اقتصاد، باید از شعار و احساس پرهیز شود و بحث هایی انجام گیرد که منتج به نتیجه شده و بتواند عملیاتی شود.

به گزارش عطنا، دکتر عباس شاکری، رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی در افتتاحیه «همایش ملی اقتصاد مقاومتی با رویکرد اقتصاد اسلامی»، یکشنبه، 8 اسفند‌ماه در در این دانشکده ضمن تشکر از گروه اقتصاد اسلامی دانشکده اقتصاد، اظهار کرد: امسال از آنجایی که سال اقتصاد مقاومتی بود، انجمن‌های علمی چندین جلسه برگزار کردند و برنامه‌هایی نیز اجرا کرده است و در واقع این دومین همایش از این دست است.

شاکری افزود: اقتصاد ما دچار مشکلات و موانعی است که جدی و در عین حال قابل رفع است. مقام معظم رهبری نیز در سیاست‌های کلی 24 ماده‌ای، دست روی مسائل محوری اقتصاد کشور گذاشته است، از تولید و نوآوری و به ویژه «تولید دانش‌بنیان» گرفته تا نظام بانکی، فساد، سرمایه اجتماعی، اقتصاد غیر نفتی و غیره. چرا که همه این موضوع‌های مطرح شده مواردی هستند که کشور برای توسعه خود باید مورد تاکید قرار دهد.

وی با اشاره به اهمیت برگزاری چنین همایش‌هایی ادامه داد: باید در نشست‌ها، جلسه‌ها و همایش‌های از این دست، گفته شود که تولید دانش‌بنیان نیازمند چه مقتضیاتی است که باید عملی شود، همچنین اکنون تولید چگونه است و چه کیفیتی دارد.

وی تاکید کرد: اگر بخواهیم رشد مناسب و با کیفیتی داشته باشیم، موانع و مقتضیات آن چیست، ترکیب اشتغال و بیکاری ما چگونه است و چه مشکلاتی را در زمینه اشتغال و کسب و کار داریم؟ نکته حائر اهمیت در این بین، توجه به موانع و مقتضیات این موارد به طور همزمان است.

شاکری با بیان اهمیت شفاف‌سازی در زمینه‌های مختلف اقتصاد کشور، گفت: در مواردی از جمله فساد، ما باید ابتدا بسنجیم که چه مقدار از زمینه بروز فساد در بین مردم، حکومت و دولت است، اگر مشکل ما عدم شفافیت در این مورد است به شفاف سازی آن بپردازیم و اگر حکمرانی خوب مطرح است باید مواردی همچون پاسخگویی و شفافیت در حساب‌ها مورد تاکید قرار گیرد.

این استاد اقتصاد خاطرنشان کرد: اگر بحث قاچاق مسئله ما است و تولید داخلی را تحت تاثیر خود قرار داده، ما باید در مورد آن نیز فکری بکنیم. باید به شناخت قاچاق بپردازیم، مثلاً اینکه بپرسیم آیا این قاچاق سازمان‌یافته است یا خیر، و برای رفع آن باید چه کار هایی انجام شود.

شاکری با بیان وضعیت نظام بانکی کشور تصریح کرد: سهم درآمد سود سپرده‌ای ما در تولید ناخالص داخلی بالای 10 درصد است، در حالی که این مهم، در کشور ژاپن یک درصد است.

وی با اشاره ه اینکه فساد، سوداگری، قاچاق و ساخت‌وساز‌های بی‌رویه، تامین مالی می خواهند، گفت: در کشور ما، صنعت 60 درصد مالیات کل تولید را می‌دهد، در حالی که بخش ساخت‌وساز‌ها کمتر از 5 یا 6 درصد را به خود اختصاص می‌دهد. این در حالی است که بخش ساخت‌وساز در کره جنوبی 16 درصد مالیات را پرداخت می‌کند و نکته مهم، این است که نسبت سود به تولید ناخالص داخلی «اسمی» است و ربطی به نسبت سود حقیقی ندارد.

رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی یادآور شد: نظام بانکی ما باید مواظب سود و صرفه خود باشد و به اقتضائات محوری اقتصاد جامعه پاسخ دهد.

وی افزود: اگر عدالت مطرح می شود، از گذشته از عدالت تعریف‌های متفاوتی ارائه می شد، به عنوان مثال، در دوره‌ای مارکسیست‌ها عدالت را به نحوی متفاوت تعریف می‌کردند. البته، عدالت به معنای قرار دادن هر چیز در جای خود، هم دارای بار ارزشی و هنجاری و هم دارای جنبه‌های مثبت است. خیلی‌ها معتقدند قرار ندادن خیلی از چیزها در جای خود به اقتصاد لطمه می‌زند و فیزیک اقتصاد را به هم می‌ریزد.

وی همچنین از دلایل عدم رشد اقتصاد کشور گفت و در ادامه بیان کرد: زمانی که بخش اعظم تولید ناخالص ملی به افرادی تعلق بگیرد که نه کارفرما و نه کارگر بوده و دارای سابقه‌ای نیز نباشند، نمی‌توان شاهد تقویت اقتصاد بود و به رشد مستمر و کیفی تولید دست یافت.

شاکری افزود: به نظر من، نمی‌شود جنبه‌های ارزشی و اثباتی موضوع را از هم جدا کرد. اگر بخشی در اوج رکود، درآمدی بالا عاید خود کنند، این ظلم است و برای فیزیک اقتصاد نیز مشکل آفرین است، زیرا تقاضا را دچار مشکل می‌کند. بنابراین، همه این موارد پیوسته هستند و مسئله ما محسوب می‌شوند، به همین دلیل باید مورد تاکید قرار بگیرند.

 وی ادامه داد: طبیعتاً، این قبیل مسائل بلندمدت هستند، در حالی که بسیاری از سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌های ما جنبه کوتاه‌مدت و میان‌مدت دارند که تصحیح آن جزء مهمترین مسائلی است که باید به آن پرداخته شود.

رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اهمیت تحقیق در این حوزه اظهار کرد: اگر با کارهای پژوهشی و خوب، نیازها و الزامات این محور‌ها را استخراج کنیم، باید روی آنها اجماع کنیم.

وی ادامه داد: یک مورد از مسائلی که به صورت کوتاه‌مدت انجام می‌شود، این است که مسائل مهم و حیاتی جامعه تحت شعاع مسائل سیاسی هستند که افراد به واسطه آن سعی در نفی صحبت‌های دیگران دارند ولی این امر، می‌توانست نقطه اتکایی برای اجماع باشد و افراد به الزامات آن در جهت حل مسائل اصلی کشور تن بدهند.

شاکری تاکید کرد: برای حرکت صحیح در مسیر اصلی رشد اقتصاد، باید از شعار و احساس پرهیز شود و بحث‌هایی انجام گیرد که منتج به نتیجه شده و بتواند عملیاتی شود.

 شاکری افزود: ما عمده مسائل‌مان این موارد است و خوب است که روی آنها وحدت نظر وجود داشته باشد و به اقتضائات آن توجه شود، در این صورت است که اگر ما مطابق نظام بانکی، اقتصائات تولید و ضروریات جامعه کار کنیم، می‌توانیم شاهد اتفاق‌های خوبی باشیم.

وی در پایان با اشاره به فراگیری رانت در اقتصاد کشور اعلام کرد: متاسفانه باید بگویم یکی از مشکلات ما این است که رانت در همه جا حرف اول را می‌زند و اگر اقتصاد بخواهد مسیر بهتری را در پیش بگیرد، افراد باید از اینکه رانتی را به خود اختصاص دهند پرهیز کنند، امیدوارم در همایش‌های موجود از نظرات استادان و اندیشمندان استفاده شود تا در نهایت این همایش به اندوخته‌های ما اضافه کند.