از تحقق قطب جهان اسلام تا زیر سؤال رفتن شاخص‌های لیبرالی و سرمایه‌داری

نشست تحلیلی راهپیمایی عظیم اربعین، با حضور جمعی از استادان و اعضای هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی، روز چهارشنبه ۲۷ بهمن در سالن شهید مطهری دانشکده‌های ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی و الهیات و معارف اسلامی این دانشگاه برگزارشد.

به گزارش عطنا، در این نشست حضور اردشیر انتظاری، مدیر گروه پژوهشگری اجتماعی، ابوالقاسم فاتحی دهاقانی، مدیر گروه علوم اجتماعی پردیس تحصیلات تکمیلی، عباس اشرفی، مدیرگروه علوم قرآن و حدیث، هادی آجیلی، عضو هیئت علمی گروه روابط بین‌الملل، روح‌الله محمدعلی‌نژاد، عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث، عباسعلی‌ وفایی، عضو هیئت علمی گروه ادبیات فارسی، علیرضا امیدبخش، عضو هیئت علمی گروه زبان اسپانیولی، حجه‌الاسلام والمسلمین سید‌ضیاء حسینی، معاون دفتر نهاد رهبری دانشگاه علامه طباطبائی، محسن حبیبی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه و علی خراسانی‌زاده مدرس علوم اجتماعی حضور داشتند.

حبیبی: جلسات تحلیلی درمورد راهپیمایی اربعین حسینی ادامه می‌یابد

محسن حبیبی، از اساتید و اعضای گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی که مجری این همایش نیز بود با اشاره به اینکه در ادامه قدم‌های دانشگاهی که برای اربعین حسینی برداشته شد، این همایش برگزار شده است، گفت: این همایش به دلیل حضور تعدادی از اساتید و کارکنان دانشگاه علامه طباطبائی در این مراسم و زیارت خاص اربعین امسال برگزار شد.

وی افزود: پس از نشست و هماهنگی با همکاران به خصوص آقای اشرفی و علی‌نژاد، برنامه‌ریزی انجام شد که برنامه استادان فقط به انجام راهپیمایی اربعین ختم نشود و بعد از نیز جلساتی را به صورت تحلیلی در این زمینه برگزار کنیم.

حبیبی بیان کرد: همه همکاران و کسانی که در این راهپیمایی حضور داشتند می‌دانند که یک حرکت بی‌بدیل است و چیزی که دراین مراسم (راهپیمایی اربعین) اتفاق افتاده است، سابقه ندارد.

وی در ادامه به بُعد فلسفی راهپیمایی اربعین حسینی اشاره کرد و گفت: احساس می‌کنم این «شدن» و «سیرورت» که دائمی بوده و در عالم انقطاع‌ناپذیر است، در برخی مقاطع تاریخی شدت پیدا می‌کند؛ که عالم طبق گفته علما و حتی آیات قرآن، همواره در حرکت، تغییر و تحول است و چیز ثابتی در این دنیا نداریم و لحظه به لحظه در حال نو شدن است.

عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی خاطرنشان کرد: همانطور که افلاطون از هراکلیتوس می‌گوید که «نمی‌شود دوبار در یک رودخانه پا گذاشت» و ملاصدرا، حکیم بزرگ مسلمانان همه عالم، جوهره و ذات آن را در تغییر و تحول می‌داند، همه چیز تغییر می‌کند اما احساس شده سرعت این تغییر کم و زیاد می‌شود.

حبیبی گفت: من احساس می‌کنم سرعت تغییرات در دنیای جدید زیاد شده است و شدت این سرعت در پدیده راهپیمایی اربعین بیشتر بود؛ هرچند این سنت سابقه‌دار از گذشته بوده اما آنچه که با آن مواجه هستیم این است که تغییر این سرعت در چند سال اندک اخیر، تحول عظیمی صورت داده که غیر‌قابل تصور است.

اشرفی: شبی که در موکب هندی‌ها سپری کردیم، زبانشان برایمان اصلا بیگانه تلقی نشد!

عباس اشرفی، مدیر گروه علوم قرآن و حدیث و معاون پژوهشی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی در این همایش گفت: این سفر، اولین راهپیمایی اربعین من بود که به همراه خانواده و اساتید محترم دانشگاه انجام شد.

وی افزود: اولین چیزی که به ذهنم آمد روایت حضرت امیرالمومنین بود که گفتند؛ «تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا»، یعنی سبک‌بار باشید تا سبک‌بال شوید و راحت برسید. هرچند که کوله‌و‌بار را گذاشتم، برایم تجربه زیبایی بود.

اشرفی با بیان اینکه دومین تجربه من از این سفر یک‌رنگی، یک‌صدایی، رنگ خدایی داشتن و هم‌جنس بودن این خیل عظیم شرکت کننده در راهپیمایی اربعین حسینی بود، بیان کرد: نکته دیگر که برایم خیلی جذاب بود، بحث عدالت‌جویی و عدالت‌گستری است زیرا می‌دانستیم به سمت مظلوم و عدالت‌گستری قدم برمی‌داشتیم.

وی تصریح کرد: از طرف دیگر یکی از وجهه‌های مهم و زیبای این پیاده‌روی در اربعین که امیدوارم باز هم تکرار شود، بحث وحدت غایت بود؛ به این معنا که همه به یک سمت و به یک شکل حرکت می‌کردند و در کنار وحدت در حرکت وقار خاصی را به همراه داشت، «بهجتی» در همه به چشم می‌خورد و همه شاد بودند در حالی که وسایل شادی بخشی به معنای امروزی وجود نداشت.

معاون پژوهشی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: نکته دیگر این بود که برایم نمونه‌ای کوچک و ناقص از روابط انسانی در جامعه‌ آرمانی مهدوی تداعی می‌شد که همه نسبت به هم مهربان هستند. به عنوان مثال در شبی که در موکب هندی‌ها سپری کردیم، زبانشان برایمان اصلا بیگانه تلقی نشد. یا حتی آذری‌هایی که بودند و یا همسفران ما در هواپیما که سه نفرشان، کانادایی بودند و در کل این احساس که زبان، گویا مانع ارتباط، حرف نزدن و حجاب نبود. این برای من تجربه‌ ناقص و کوچک بشری که در نوع خودش کامل‌ترین در بین انسان‌ها است از آن جامعه آرمانی و کامل مهدوی بود.

وی افزود: همیشه این دعا را می‌کردم که آیا ممکن است روزی حضرت ولیعصر بیاید و در این وسط بایستد و نماز بخواند و صف جماعت یک سرش در نجف و سر دیگرش در کربلا باشد.

اشتری خاطرنشان کرد: این موارد از اولین تجربه‌ من بود و امیدوارم آن نماز جماعت را حتی در عصر کنونی با حضور مرجع تقلیدی به صورت مختصرتر و کوچک‌تر برگزار کنیم.

خراسانی‌زاده: راهپیمایی اربعین مثل حرکت در روز محشر به سوی ترازوی عدل الهی است

علی خراسانی‌زاده، مدرس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در ادامه‌ جلسه به بیان نکاتی از سفر خود و همچنین ارائه‌ تحلیلی از پیاده‌روی اربعین پرداخت و گفت: این سفر، دومین سفر من بود. در سفر اول که در سال گذشته اتفاق افتاد، تصمیم به نوشتن خاطرات هر روزه‌‌ خود از سفر گرفتم.

وی ادامه داد: آنقدر مطلب بود که دیدم هر روز بایستی حدود پنجاه الی شصت صفحه بنویسم، در شب اول هم سه ساعت به نوشتن پرداختم و دیدم که قادر به ادامه این روند نیستم.

خراسانی‌زاده یادآور شد: «آرتروز» شدید در زانو دارم و «مینیسک» پاهایم پاره است. یک ماه قبل از سفر، دکتر با تزریق آمپول مرا از راه رفتن منع کرد، اما هنگامی که دوستی به من زنگ زد و گفت قرار است از طریق دانشگاه علامه طباطبائی به راهپیمایی اربعین برویم، من قبول کردم و این درحالی بود که در راه رفتن عادی، پاهایم می‌لنگید اما واقعا در چند روز ِ راهپیمایی اربعین، مطلقاً درد نداشتم و تا چندین روز پس از بازگشتن به همان شکل بود، اما الان اندکی آن درد برگشته است.

فاتحی‌دهاقانی با بیان اینکه جامعه‌شناسی وظیفه‌ تحلیل و بررسی واقعیت‌ها و پدیده‌های اجتماعی را دارد، افزود: چه پدیده، واقعیت و ظرفیتی بالاتر از این پیاده‌روی اربعین که هرساله اتفاق می‌افتند اما متاسفانه مورد توجه جامعه‌شناسان ما قرار نمی‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه آنجا زمانی برای گفتن ذکر خدا و به یاد آوردن اعمال گذشته داریم،‌گفت: در این مسیر سه یا چهار روزه، مردم حرکتی به شکل حرکت در روز محشر به سوی ترازوی عدل الهی دارند.

این استاد دانشگاه افزود: ایثار و گذشت در این جاده‌ها بسیار زیاد و تعجب برانگیز است و هرکس در حد خود حتی بیشتر، کمک می‌کند و من تا کنون چنین رفتاری را ندیده بودم. از هم‌اکنون نیز من خود را برای رفتن دوباره در سال آینده آماده می‌کنم.

وی اظهار کرد: حتی دیده‌ایم دوستانی که در سفرهای دیگر عادت به سفرهای هوایی و بی‌دردسر و هتل‌های پنج ستاره دارند ولی در این مسیر با کوله‌باری سبک می‌آیند و دل به سادگی مسیر و یکرنگی جمعیت می‌دهند.

فاتحی‌دهاقانی: متاسفانه پدیده راهپیمایی اربعین مورد توجه جامعه‌شناسان قرار نمی‌گیرد

ابوالقاسم فاتحی‌دهاقانی، مدیر گروه پژوهشگری اجتماعی پردیس تحصیلات تکمیلی دانشگاه علامه طباطبائی نیز گفت: اولین تجربه بنده در سفر به کربلا سال 78 که دوران صدام بود، میسر شد. بعد از برگشت آقای قمی، مسئول وقت دفتر نهاد مقام معظم رهبری، جلسه‌ای برای پرسش درمورد دست‌آورد‌ها تشکیل شد.

وی در همین موضوع بیان کرد: چیزی که درمورد بغداد گفتم، شباهت آن به یک زندان بزرگ یا یک پادگان بود. اما پس از رفتن به کربلا و نجف، این احساس به من دست داد که حکومت تغییر کرده و گویی به دست ائمه است و با خود گفتم که این وضع خیلی طول نمی‌کشید و اینطور نخواهد ماند.

فاتحی‌دهاقانی با بیان اینکه جامعه‌شناسی وظیفه‌ تحلیل و بررسی واقعیت‌ها و پدیده‌های اجتماعی را دارد، افزود: چه پدیده، واقعیت و ظرفیتی بالاتر از این پیاده‌روی اربعین که هرساله اتفاق می‌افتند اما متاسفانه مورد توجه جامعه‌شناسان ما قرار نمی‌گیرد.

وی اظهار کرد: چرا افرادی که با فرهنگ، رنگ، آداب و رسوم مختلف به راهپیمایی اربعین می‌روند، یکرنگ می‌شوند؟ چرا یک نوع همبستگی و از خودگذشتگی را پیدا می‌کنند. به بیان دیگر هویت‌های فرهنگی، زبانی و قومی کنار گذاشته می‌شود به هویتی واحد که من آن را «هویت حسینی» می‌نامم، می‌رسند.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه پیاده‌روی اربعین به گونه‌ای، بازتولید معارف حسینی است، گفت: از آنجا که امام حسین (ع) نوه‌ی پیامبر است، این پیاده‌روی بازتولید معارف پیامبر نیز هست. ضمن‌آنکه این پیاده‌روی هم نمادی از انسجام خانوده است و از سویی موجب تخلیه‌ هیجانات و انرژی جوانان می‌شود که از نگاه دیگر نشاط اجتماعی و نه شادی‌های کاذب ایجاد می‌کند.

وی افزود: سؤال دیگری که در ذهنم شکل گرفت، تغییر حالات پس از بازگشت از اربعین حسینی به شهر خود است. جوابی که در ذهن من شکل گرفت، اهمیت تقوای جمعی نسبت به تقوای فردی است.

فاتحی‌دهاقانی اضافه کرد: نکته‌ی آخر نمایش اقتدار شیعه است که هرسال در این راهپیمایی تکرار می‌شود اما هیچگاه تکراری نشده است.

حجت الاسلام حسینی: حضور استادان علامه در کنار دانشجویان از برکات سفر اربعین بود

حجت الاسلام سیدضیاءحسینی، معاون نهاد رهبری دانشگاه علامه طباطبائی دیگر سخنران این همایش بود و گفت: درمورد حج واجب، یکی از شرایط، امنیت و مطمئن شدن از نبود خطر جانی است اما در مقابل، درباره‌ زیارت امام حسین(ع) روایات به این شکل نیست و گفته شده اگر خطر جانی هم برای زائر امام حسین (ع) است، می تواند برود.

وی افزود: با وجود این شرایط و خطراتی همچون داعش در منطقه، این پیام و رسالتی که اباعبدالله الحسین (ع) برای مسلمانان به ارمغان آورده باید همواره زنده بماند، در هرحال، حتی اگر قبر این بزرگوار را با خاک یکسان کنند و به آب ببندند و یا در اطراف آن بمب بیاندازند. این به معنای احیای تفکر حسینی توسط مسلمانان و بندگان مخلص خدا صورت گیرد، هرچند خدا خود به حفظ آن توانا است.

حسینی بیان کرد: البته خدا دلگرمی‌ای به کسانی که ترس از خطرها دارند، داده است که زیارت امام حسین (ع) موجب طول عمر آن‌ها می‌شود.

وی گفت: نکته‌ی دیگر آن است که با وجود احتمال عدم موفقیت جمع زیادی از زائران در رسیدن به ضریح، داخل بارگاه یا حتی نزدیکی درب ورودی آن، پس از طی مسیرهای طولانی و پیاده روی از نجف تا کربلا، چگونه است که تأثیر معنوی آن نه تنها کمتر از ایام دیگر سال نیست، بلکه بیشتر و عمیق‌تر است. ضمن‌آنکه زائران از همان‌جا که نیت حرکت به سمت کربلا می‌کند گویا از همان‌جا هم وارد حرم اباعبدالله الحسین (ع) شد‌ه‌اند.

حسینی در پایان به حضور استادان در جمع دانشجویان در فضایی صمیمی که بر برکات این سفر می‌افزود، اشاره کرد، و گفت: از طرفی این حرکت عظیم که توسط مسلمانان از جای‌جای دنیا صورت می‌گیرد و در یکجا جمع می‌شوند و به سوی کربلا حرکت می‌کنند، خود نمایشی عظیم و تمرینی است برای زمان ظهور حضرت حجت است آن زمان که ندا می‌دهد در سراسر جهان و مسلمانان را خطاب قرار می‌دهد و مسلمانان باید آماده باشند تا غافلگیر نشوند.

وفایی: راهپیمایی اربعین حسینی قدرت شیعه را افزایش می‌دهد

عباسعلی‌ وفایی، عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی نیز گفت: من هم چندین بار در سالیان گذشته افتخار حضور در راهپیمایی اربعین را داشته‌ام که سال گذشته به همراه همکاران دانشگاه علامه به راهپیمایی پرداختیم.

وی افزود: تنها از دو دیدگاه به این موضوع می‌پردازم؛ یکی بحث فردی و دیگر از جنبه اجتماعی یا در ساحت بین‌المللی است. ضمن‌آنکه بنده بر آن هستم که خدا توفیق استفاده از لحظه را به من عنایت کرده درحالی که لحظات همگان با هم یکسان نیستند.

وفایی با بیان اینکه پیاده‌روی اربعین مصداق همین وقت و زمان است، اظهار کرد: گرچه جنبه‌های سیاسی و بین‌المللی آن ده‌ها برابر از جنبه فردی بیشتر است اما خودم بیشتر بهره‌ فردی می‌برم. ما نیازمند آن هستیم که این نفس سرکش و لعین را مهارش کنیم و این پیاده‌روی میدانی است تا به قولی نفس را رام و سرزنش کند.

عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه وجود شرایط سخت در این سفر، بهترین زمان برای تعالی روحی و معنوی انسان است، گفت: پس چرا در یک جمع کثیری که در حال تعظیم به شعائر است، من سهیم نباشم؟

وی با بیان اینکه این سهم فراتر از جنبه‌های فردی است، افزود: اکنون در چه شرایطی هستیم؟ کدام کشورها درگیر جنگ هستند و چرا؟ و عمده‌ این کشورها که درگیر جنگ هستند، به نوعی مرتبط با دعواهای مذهبی است. ضمن‌آنکه این همایش بزرگ می‌تواند این‌ها را خنثی کند و می-تواند قدرت شیعه را که ما هر روزه آن را می‌بینیم، افزایش دهد.

انتظاری تاکید کرد: این فرآیند قطبی، قطب‌هایی را در برابر خود، در آن جا‌هایی که از ذخایر تمدنی لازم برخوردار بوده‌اند و امکان ارائه آلترناتیو‌های جهانی داشته‌اند، به وجود می‌آورد. ضمن‌آنکه اکنون و از این روی، راهپیمایی اربعین را من در چهارچوب شکل‌گیری قطب جهان اسلام می‌بینم.

وفایی خاطرنشان کرد: اکنون بیش از هر زمانی نیاز داریم تا این ویژگی‌ها را تقویت کنیم و در زمینه همین همایش از سیاست‌گذاری‌هایی که در چندسال گذشته در این موضوع انجام شده است، از رئیس و مسئولان دانشگاه دانشگاه علامه طباطبائی قدردانی می‌کنم. همچنین دوستان شاید درجریان نباشند که دانشگاه نیمی از هزینه‌های دانشجویان شرکت کننده در راهپیمایی اربعین حسینی را پرداخت کرده است.

وی با بیان این اینکه این حرکت از جنبه‌های مختلفی قابل بررسی و از بسیاری زمینه‌ها هم دریافت کردنی است، گفت: از جهتی نیز حضور استادان در بین دانشجویان در این راهپیمایی نیز می‌تواند بسیار مفید و انگیزه‌بخش باشد.

آجیلی: زیر سؤال رفتن شاخص‌های لیبرال- سرمایه‌داری در راهپیمایی اربعین حسینی

عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی نیز دیگر سخنران این همایش بود که همراه با خانواده خود در راهپیمایی اربعین حسینی امسال شرکت کرده بود.

آجیلی با بیان اینکه راهپیمایی اربعین حرکتی برخلاف ارزش‌های لیبرالی و سرمایه‌داری است، دلایلی را از جمله موارد ذیل برای زیر سؤال رفتن شاخص‌های لیبرال- سرمایه‌داری در راهپیمایی اربعین برشمرد.

1) وجود مرز‌های بین‌الملل، بر اساس نگاه‌های ناسیونالیستی در جهان مدرن که ملیت‌ها را از هم متمایز می‌کند در راهپیمایی اربعین به هیچ وجه احساس نمی‌شوند.

2) اصالت سود در نظام لیبرال- سرمایه‌داری که همراه با عقلانیت ابزاری می‌شود و در پی اقدامات هزینه-فایده در پی فایده‌ی بیشتر است، در رفتار مردم در راهپیمایی اربعین وجود ندارد؛ رفتاری همچون التماس به راهپیمایان برای رفتن به خانه‌یشان یا خوردن غذا و نذری که فراهم کرده‌اند و این خلاف منطق اصالت سود است.

3) رفاه‌طلبی نیز یکی دیگر از شاخص‌های نظام لیبرال-سرمایه‌داری است که همواره در چیدمان آرایش سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برای بیشینه کردن رفاه انسان در جامعه ورود پیدا می‌کند و در کل با خدمت‌رسانان راهپیمایی و هم با زائران و اصل این رفتار در تناقض است.

4) وجه رسانه‌ای نظام لیبرال - سرمایه‌داری که اصالتش بین «بود» و «نمود» به «نمود» است، در راهپیمایی تا حد بسیار زیادی نادیده گرفته می‌شود و حتی عکس آن انجام می‌شود. در کل حرکت برای رفتن و به تصویر کشیده شدن و دیده شدن در دنیا انجام نمی‌گیرد و این «بود» است که اهمیت دارد.

5) برقراری امنیت که مردم در نظام لیبرال-سرمایه‌داری در پی آن هستند در راهپیمایی به آن صورت که هر خطری را دفع کند، دیده نمی‌شود در حالی که هر نفر هم انتظار می‌کشد که هر لحظه با انفجاری رو‌برو شود.

6) فرد‌گرایی که منطق لیبرالیسم است، به معنای در نظر گرفتن بیشتر سود و منفعت برای خود در راهپیمایی مطرح نیست و آنچه مهم است دیگرخواهی و زائرخواهی است. در این جا اصالت فرد نیست که موضوعیت دارد، اصالت خدمت‌رسانی به دیگری است.

7) مدیریت، تدبیر و برنامه‌ریزی از بالا به پایین از دیگر شاخص‌های سیستم‌های مدرن و امروزی تحت نظارت دولت است. درحالی‌که به عنوان مثال در مورد تعداد مورد نیاز موکب‌ها، نوع خدمت‌رسانی، میزان نیاز مردم به خوراک در وعده‌های مختلف و حتی مقدار مواد اولیه مورد نیاز در فراهم کردن آن هیچ برنامه‌ریزی‌ای نیست.

انتظاری: راهپیمایی اربعین پدیده‌ای برای تحقق قطب جهان اسلام است

اردشیر انتظاری، مدیر گروه پژوهشگری اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی نیز گفت: حرف‌های بسیاری می‌توان درمورد راهپیمایی اربعین بیان کرد اما تا تجربه نشود، نمی‌توان به طور کامل آنها را بیان کنیم.

وی افزود: جهانی شدن بحثی است که شاید بیشترین کتاب‌های را در علوم اجتماعی به خود اختصاص داده است و این به معنای حاکم شدن واقعیت‌هایی است که از صورت جهانی به صورت‌های ملی غلبه پیدا می‌کند.

انتظاری بیان کرد: مفهومی که بنده در سال 87 در مقاله‌ای به جای جهانی شدن پیشنهاد کردم، تحت عنوان «قطبی شدن» بود. جهانی شدن در اثر تشریک مساعی و تعامل بین جوامع و مسائل مشترک شکل می‌گیرد اما آنچه امروزه به عنوان جهانی شدن اتفاق می‌افتد، یک قدرت است که خود را به عنوان قدرت جهانی معرفی می‌کند درحالی‌که محصول نوعی تعامل نبوده است. این همان قطبی است که خود را قدرت، اقتصاد یا فرهنگ و سیاست جهانی می‌نامد.

وی اضافه کرد: این فرآیند قطبی، قطب‌هایی را در برابر خود، در آن جا‌هایی که از ذخایر تمدنی لازم برخوردار بوده‌اند و امکان ارائه آلترناتیو‌های جهانی داشته‌اند، به وجود می‌آورد. ضمن‌آنکه اکنون و از این روی، راهپیمایی اربعین را من در چهارچوب شکل‌گیری قطب جهان اسلام می‌بینم.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی افزود:‌ راهپیمایی اربعین پدیده‌ای است برای تحقق قطب جهان اسلام و به همیت دلیل است که می‌بینیم تمامی رسانه‌ها این حرکت را بایکوت کرده‌اند زیرا این رسانه، رسانه‌ قطب جدیدی است درحالی‌که راهپیمایی خود رسانه‌ای است و هر فرد شرکت‌کننده بلندگوی تبلیغاتی این مراسم می‌شود.

امیدبخش: می‌توان از منظر الگوهای آرمان‌شهری به زیارت اربعین نگاه کرد

علیرضا امیدبخش، عضو هیئت علمی گروه زبان اسپانیولی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در این همایش که از منظر الگوهای آرمان‌شهری به زیارت اربعین نگاه کرده بود، گفت: پیاده‌روی اربعین تجربه‌ای متفاوت است. چیزی که نظر من را جلب می‌کرد این بود که با دیدن و بررسی پیاد‌روی اربعین و رفتار مردم، من الگویی آرمان‌شهری خودم رو تکمیل می‌کردم، این درحالی بود که صبر و شکیبایی مردم در آن سیل عظیم جمعیت بسیار عجیب و ستودنی است.

وی با بیان اینکه اصولاً ما می‌توانیم زیارت اربعین را به عنوان یک کنش جهانی و آرمان‌شهری معرفی کنیم، افزود: یکی دیگر از نکات تناقضات رفتاری مردم عراق، متناسب با وضعیت سخت و نابسامان این کشور بود.

امیدبخش در همین رابطه اذعان کرد: به تناقض‌هایی در این کشور جنگ‌زده همچون عدم ترس از تروریسم که آن کشور را تهدید می‌کند، می‌رسیم که تنها جواب آن می‌تواند عشق یا جنون باشد. در زلزله‌ی هائیتی، آمریکایی‌ها چهار میلیون غذا برای کمک دادند و فکر می‌کنند که رکورد دنیا است، درحالی‌که در اربعین حداقل 200 میلیون وعده غذایی داده می‌شود،‌این‌ها با هیچ محاسبه‌ای نتیجه نمی‌دهد و تنها بوی عشق حسین می‌دهد.

وی افزود: اگر مسلمانان قادر هستند در یک هفته یک الگوی آرمان‌شهری درست کنند، چرا این الگوی آرمان‌شهری بازه‌ زمانی‌اش بیشتر نشده و نهایتاً مدلی برای جهان نشود؟

امیدبخش در پایان سخنانش به برنامه بین‌المللی خود در موضوع راهپیمایی اربعین اشاره کرد و گفت: تصمیم ما بر تعریف پنل «الگوی آرمان‌شهری اسلامی» در کنفرانس مطالعات آرمان‌شهری اروپا است.

محمدعلی‌نژاد: زیارت کربلا به سه قسم کربلا رفتن، کربلایی شدن و کربلایی ماندن است

روح‌الله محمدعلی‌نژاد، عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات اسلامی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در این همایش به بیان خاطرات خود از راهپیمایی اربعین پرداخت و افزود: در مقابل بارگاه امام حسین(ع) این حس به من دست داد که انگار عیار وجودی و نامه‌ اعمالم در دستانم داده شده بود.

او به مسئله طلبیده شدن برای چینین زیارتی اشاره کرد و گفت: در رفتن به زیارت اربعین اصلاً مسئله‌ لیاقت نیست، بلکه اصل بر دعوت است و عنایت امام حسین (ع) را می‌خواهد.

محمدعلی‌نژادمعتقد است، زیارت کربلا به سه قسم کربلا رفتن، کربلایی شدن و کربلایی ماندن است. یعنی رفتن با دل و جان، بعد از آن به دست آوردن ثمره‌ای از این زیارت و سپس متخلق شدن به اخلاق حسینی و تبدیل حال به دست آمده به مقام در خود است.