دومین «همایش قرآن و معرفت‌شناسی» در دانشگاه علامه برگزار شد

دومین همایش قرآن و معرفت‌شناسی توسط پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و با همکاری دانشگاه علامه طباطبائی و با حضور اساتید، صاحب‌نظران و دانش‌پژوهان این حوزه، دوشنبه 25 بهمن‌‌ماه در سالن شهید مطهری دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه برگزار شد. 

به گزارش عطنا، این همایش با حضور حجت‌الاسلام علی‌اکبر رشاد، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت‌الاسلام محمود محمدی‌عراقی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در سالن شهید مطهری دانشکده دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه و پخش پیام تصویری آیت‌الله جوادی‌آملی برگزار شد.

وی گفت: بحث معرفت‌شناسی و قرآن یکی از مباحث مهم است، چون خود حوزه معرفت‌شناسی از شاخه‌های مهم فلسفه در قرن بیستم است و بررسی کردن ارتباط این دو حوزه یعنی حوزه مطالعات قرآنی و معرفت‌شناسی طبیعی است که جزء مهم‌ترین مباحث فکری امروز است.

قائمی‌نیا افزود: در گذشته کمتر به این بحث‌ها پرداخته شده و اگر هم پرداخته شده یا صرفا در حوزه فلسفه به صورت خاص بوده و یا در واقع به صورت مباحث فلسفه‌ای خاص در خود فلسفه اسلامی بوده است.

وی در همین رابطه تصریح کرد: اما مقایسه حوزه مطالعات قرآنی با معرفت‌شناسی کمتر صورت گرفته است. ضمن‌آنکه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی شاید تنها جایی باشد که یک گروه معرفت‌شناسی را در ایران دارد و این گروه از سال‌ها پیش فعال شده و برای خودش آثار و نتایجی را داشته و کارهای زیادی در حوزه خود معرفت‌شناسی تطبیقی و مباحث بین فلسفه اسلامی و فلسفه غرب مطرح کرده است.

قائمی‌نیا با بیان اینکه بسیاری از مباحث معرفت‌شناختی از سنت فلسفه اسلامی نشأت گرفته است، گفت: با همکاری که با مراکز مختلف پژوهشگاه در این زمینه داشته‌ام نتایج خوبی را به دست آورده و از جمله خود این همایش هم می‌تواند جزء این دست‌آوردها به حساب بیاید.

دبیر علمی همایش قرآن و معرف‌شناسی اذعان کرد: تصمیم گرفته‌ایم که در حوزه معرفت‌شناسی و مطالعات قرآنی هم رشته‌ای را طراحی کنیم تا به آن مطلوب خودش که گسترده کردن این بحث‌ها ابتدا به صورت ملی و بعدا فراملی است، برسیم. در واقع این دو همایشی هم که برگزار می‌شود گام‌هایی برای رسیدن به آن مرحله فراملی است.

وی در همین موضوع اضافه کرد: چون خود این همایش ظرفیت دارد که به صورت همایش فراملی مطرح شود و حتی از کشورهای خارجی هم در این زمینه مشارکت داشته باشند. ضمن‌آنکه حتی در مراحل قبلی هم مقالاتی از کشورهای خارج به دست ما رسیده بود ولی چون فعلاً بنا بر این بوده که در سطح ملی برگزار شود هنوز از مقالات خارج از کشور استفاد نکردیم.

قائمی‌نیا با اشاره به پیام تصویری آیت‌الله جوادی‌آملی برای این نشست، گفت: در این زمینه تأکید داشتند که چون جء چالش‌های مهم فکری است حتماً یک همایش فراملی برای آن در نظر گرفته شود.

به گزارش خبرنگار عطنا، در بخش دیگری از برنامه برخی استادان و پژوهشگران به ارائه مقاله خود پرداختند. محمد عرب صالحی با موضوع «دخالت اجتناب‌ناپذیر پیش‌فرض‌ها در فهم آیات قرآن»، قاسم پورحسن، با موضوع «نظریه عقلی اعتدال‌گرایانه در معرفت»، غلامرضا ذکیانی رئیس دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجه دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع «رابطه معرفت و ایمان در قرآن» و شعبان نصرتی با موضوع «استعاره‌های مفهومی قلب در قرآن؛ هستی‌شناسی قلب» به ارائه مقالات خود پرداختند.

گفتنی است، مبانی و روش‌شناسی استنباط مفاهیم و مباحث معرفت‌شناسی از قرآن، حقیقت معرفت (هستی شناسی معرفت)، معرفت حقیقی، برهان، امکان معرفت، شک‌گرایی(نقد)، نسبی‌گرایی(نقد)،‌ ظن و یقین،‌ مباحث زبان‌شناختی در قرآن، ذهن، زبان و معرفت،‌ اعجاز زبانی قرآن، اقسام معرفت، منابع معرفت، ابزار معرفت(حس)،‌ ابزار معرفت (خیال)، ابزار معرفت(عقل)، ابزار معرفت(فواد و قلب)،‌ اعجاز و معرفت، فطرت و معرفت از موضوعات دومین همایش قرآن و معرفت‌شناسی است که به زودی طی مجموعه مقالات همایش به چاپ رسیده و در دسترس علاقمندان و مشتاقان قرار خواهد گرفت.