ایران‌شناسان جهان قربانی فرمان ترامپ

هشتمین کنفرانس دوسالانه انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان (ASPS) که قرار بود در روزهای ۱۹ تا ۲۳ اسفندماه ۱۳۹۵ با حضور ایران‌شناسان ۲۲ کشور جهان در شیراز برگزار شود، به دلیل دستور نابخردانه ترامپ، لغو شد.

به گزارش عطنا به نقل از ایسنا، دکتر سعید امیرارجمند، رئیس این انجمن، با اعلام این مطلب گفت: انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان همگام با موسسات علمی - فرهنگی دیگر، با قاطعیت تمام، فرمان لازم‌الاجرای ترامپ، مبنی بر محدودیت ورود مهاجرین و پناه‌جویان از خاورمیانه و آفریقای شمالی را به آمریکا محکوم می‌کند. این فرمان تأثیر مخربی بر روند فعالیت‌های فرهنگی بسیاری از اعضای این انجمن داشته و در صورت تداوم، فعالیت جامعه محققان این انجمن و نیز آینده مطالعات فارسی‌زبانان و مطالعات میان‌رشته‌ای جهانی را تهدید خواهد کرد.

او در ادامه اظهار کرد: به منظور مقابله به مثل در برابر فرمان صادرشده در تاریخ ۲۷ ژانویه ۲۰۱۷ (۸ بهمن‌ماه ۱۳۹۵) از سوی ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در تاریخ ۲۸ ژانویه ۲۰۱۷ اعلامیه‌ای صادر کرد که به موجب آن، در صورت اجرای فرمان ممنوعیت ورود ایرانیان به کشور آمریکا، از این تاریخ، حداقل به مدت ۹۰ روز برای شهروندان آمریکایی هیچ‌گونه ویزایی صادر نخواهد کرد.

امیرارجمند گفت: در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۷، نمایندگان انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان به منظور تهیه مستندات لازم برای صدور ویزای ۴۵ نفر از محققان آمریکایی این انجمن، برای شرکت در هشتمین همایش دوسالانه انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان در شیراز، از نهم تا سیزدهم مارس ۲۰۱۷ با مقامات مسئول در وزارت امور خارجه دیدار کردند که علی‌رغم موافقت‌های پیشین در این خصوص، مسئولان وزارت امور خارجه ایران به دلیل شرایط جدید، از رسیدگی به درخواست‌های صدور ویزا خودداری کردند.

او افزود: بر اساس مسائل پیش‌آمده و از آن‌جا که محققان آمریکایی بخش اعظم شرکت‌کنندگان غیرایرانی را دراین همایش بین‌المللی تشکیل می‌دادند، ناگزیر به لغو همایش شدیم؛ این امر در حالی روی داد که بسیاری از محققان بین‌المللی برای شرکت در این همایش برنامه‌ریزی کرده بودند.

رئیس انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان گفت: انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان، انجمن پژوهشی بین‌المللی است که به مطالعات میان‌رشته‌ای جوامع فارسی‌زبان از قفقاز تا ایران و هندوستان و آسیای مرکزی اختصاص دارد و مجله «مطالعات فارسی‌زبانان» را منتشر می‌کند.

او همچنین اظهار کرد: این لغو دیرهنگام، موجب نارضایتی و ناخرسندی بیش از ۱۵۰ محقق از ۲۲ کشور دیگر غیر از ایران و ایالات متحده آمریکا، همچون محققان ژاپن، استرالیا، چین، هندوستان، افغانستان، تاجیکستان، ارمنستان، گرجستان، ترکیه، امارات متحده عربی، مصر، روسیه، بوسنی، مجارستان، ایتالیا، سوئیس، فرانسه، بلژیک، هلند، آلمان و بریتانیا شده است. بدین وسیله انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان نهایت تأسف خود را از این اقدام بداندیشانه، غیرانسانی و نابهنگام دولت ترامپ اعلام می‌کند و آن را نقض آشکار قوانین حقوق انسانی قلمداد می‌کند.

همچنین کوروش کمالی سروستانی، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، که دبیری برگزاری این همایش را در شیراز به عهده داشت، به ایسنا گفت: انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان در سال ۱۳۷۱ به پیشنهاد دکتر سعید امیرارجمند در تهران شکل گرفت و سپس برای فعالیت‌های جهانی در ۴ مارس ۱۹۹۶ در ایالت نیویورک به ثبت رسید و از همان زمان به عنوان یک موسسه غیردولتی و غیرانتفاعی و غیرسیاسی اجازه فعالیت گرفت و نخستین کنفرانس خود را در سال ۲۰۰۲ در شهر دوشنبه تاجیکستان برگزار کرد. کنفرانس‌های بعدی به صورت دوسالانه در شهرهای ایروان (ارمنستان)، تفلیس (گرجستان)، لاهور (پاکستان)، حیدرآباد (هندوستان)، سارایوو (بوسنی و هرزگوین) و استانبول (ترکیه) برگزار شد.

او ضمن محکوم کردن تصمیم غیراخلاقی، غیرانسانی و ضدفرهنگی ترامپ افزود: با توجه به هماهنگی‌های انجام‌شده و مصوبه انجمن در کنفرانس استانبول توافق شد که در روزهای ۱۹ تا ۲۳ اسفندماه ۱۳۹۵ هشتمین کنفرانس انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان با حضور بیش از ۲۵۰ نفر از پژوهشگران و محققان ایرانی و ۲۲ کشور دیگر در شیراز برگزار شود. در طول بیش از دو سال هماهنگی‌های لازم با نهادهای فرهنگی چون فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت فرهنگی شهر کتاب، دانشگاه تهران، انجمن جامعه‌شناسان ایران، انجمن ایرانی تاریخ، وزارت امور خارجه و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی انجام شد و شیراز خود را برای برگزاری کنفرانس آماده و هیئت علمی انجمن نیز بیش از ۲۵۰ مقاله را در شش سالن همزمان و ۷۰ پنل برنامه‌ریزی کرده بود.

کمالی همچنین گفت که علاوه بر نشست‌های علمی پیش‌بینی‌شده، مراسم گشایش این همایش در حافظیه برنامه‌ریزی شده بود و بازدید از مکان‌های تاریخی و فرهنگی و مذهبی شهر شیراز در روزهای کنفرانس، برگزاری اختتامیه در تخت جمشید و برنامه‌های فرهنگی و هنری و موسیقی سنتی و فولکلور و نیز انتشار گزیده مقالات و خلاصه مقالات از دیگر برنامه‌های همایش بود.

او اضافه کرد: با توجه به تصمیم هیئت اجرایی انجمن، در روز ۲۳ اسفندماه همایش یک‌روزه‌ای همزمان با افتتاح دفتر انجمن در دانشکده علوم اجتماعی تهران با حضور محققان ایرانی، آلمانی و ژاپنی برگزار خواهد شد.

کمالی ضمن عذرخواهی از کلیه پژوهشگران علاقه‌مند به شرکت در کنفرانس و نیز با سپاسگزاری از همه افراد و نهادهایی که در این مدت در سامان‌دهی کنفرانس همراه و همدل بودند، با اشاره به راهبردهای انجمن مطالعات جوامع فارسی‌زبان گفت: قلمرو مطالعاتی انجمن جوامع فارسی‌زبان، حوزه تمدن زبان و ادب فارسی است و به پیوند ایران و کشورهای آسیای میانه، شبه قاره، ترکیه و کلیه کشورهایی که در تاریخ خود به گونه‌ای در ارتباط با زبان فارسی و فرهنگ ایرانی بوده‌اند، می‌پردازد. کوشش انجمن در شناخت فرهنگی است که بر زبان و ادب فارسی استوار است و چنان‌که می‌دانیم حیطه جغرافیایی این فرهنگ فراخ‌دامن، از مرزهای کنونی ایران بسی فراتر می‌رود و سرزمین‌های فارسی‌زبان و فارسی‌دانی را درمی‌نوردد که تا زمانی نه چندان دور، زیر پوشش این فرهنگ زاینده و پویا، فصلی از تاریخ تمدن را رقم می‌زدند. عبارت «Persiante» که در عنوان انگلیسی انجمن می‌بینیم، ناظر بر جلوه‌های وحدت‌آفرین همین فرهنگ است که مطالعه آن نه تنها زبان و ادب فارسی و زبان‌های همبسته، بلکه رشته‌های تاریخ، جامعه‌شناسی، فولکلور و هنر را نیز شامل می‌شود.

او در پایان گفت: انجمن می‌کوشد در این راستا، مشوّق گفت‌وگو میان محققان مغرب‌زمین و همکاران ایشان در حوزه تمدن زبان و ادب فارسی باشد. علاوه بر این، انجمن بر این باور است که حوزه تمدن ایران با پیوند فرهنگی در روزگار ما و با تبادل خلاق افکار و اندیشه‌ها، به بازسازی حافظه جمعی پاره پاره‌شده جوامع فارسی‌زبان یاری می‌رساند؛ فرهنگ باروری که به واسطه ادب فارسی، مبلغ آشتی و دوستی در بین جوامع فارسی‌زبانی شده است که بیشتر ساکنان آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند.