اعمال سلیقه در نحوه اجرای قانون / رویکرد سیاسی جایگزین رویکرد حقوقی بوده است

معاون دانشجویان داخل سازمان دانشجویان وزارت علوم گفت: در دسته‌بندی تخلفات، بالاترین میزان تخلفات، تخلفات آموزشی از 60 تا 70 درصد و بیش‌تر مباحثی که در شورای انضباطی مطرح می‌شود، مباحث آموزشی است.

به گزارش عطنا، نشست «بررسی چالش‌های ناظر بر رسیدگی به تخلفات دانشجویی با تأکید بر مقررات مربوط» شنبه ۱۵ آبان ماه، با همکاری معاونت پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با حضور معاون دانشجویان داخل سازمان دانشجویان وزارت علوم برگزار شد.

معاون دانشجویان داخل سازمان دانشجویان وزارت علوم اظهار کرد: در دسته‌بندی تخلفات، بالاترین میزان تخلفات، تخلفات آموزشی از 60 تا 70 درصد و بیش‌تر مباحثی که در شورای انضباطی مطرح می‌شود مباحث آموزشی است. بعد از آن ناهنجاری‌های اجتماعی(درگیری‌ها، اختلاف‌های بین دانشجو‌ها)، مسائل اخلاقی و یک جز بسیار کوچکی هم مسائل سیاسی است.

ابوالحسن ریاضی ادامه داد: رویکرد ما در وزارت علوم این است که نوع نگاه سیاسی را در این مسئله مورد توجه کم‌تری قرار دهیم چون موضوع، موضوع حقوقی بوده و فرضا اگر بخواهیم مسئله آموزشی را  با یک نگاه سیاسی مورد توجه قرار دهیم ممکن است کلا نوع مواجهه با مسائل تغییر کند.

بنیاد مواجهه با تخلفات دانشجویی، «رویکرد تربیتی» است

ریاضی گفت: همیشه در دانشگاه‌ها، بحث انضباطی و موضوع تخلف و تنبیه و نه جرم و مجازات مطرح بوده است که در غیر این صورت باید تحویل نظام‌هایی داده شود که با جرم برخورد می‌کنند. بنیاد مواجهه با تخلفاتی که در محیط دانشجویی صورت می‌گیرد از اساس رویکرد تربیتی بوده است.

او تصریح کرد: رویکرد تنبیهی در شرایطی صورت می‌گیرد که مسئله خیلی حاد باشد، مثلا در بحث تقلب علمی، زمانی که حیثیت آموزش عالی به خطر افتد ممکن است رویکرد تنبیهی باشد.

ریاضی اضافه کرد: مسئله اساسی، بازنگری در شیوه اجرای قانون است که مسئولیت و چگونگی اجرای آن برعهده مدیریت آموزش عالی است، اگر رویکرد تنبیهی باشد، شیوه اجرای آئین‌نامه، شیوه تنبیهی و اگر رویکرد، رویکرد مدیریت تخلف‌ها باشد طبیعتا به سمت رویکرد‌های تربیتی می‌رویم.  

او ادامه داد: در طی سال‌های متمادی، مواجهه با تخلف‌ها تابعی از شرایطی بوده که نظام آموزش عالی شکل گرفته است. به همین دلیل است که شیوه‌نامه اجرایی یا آئین‌نامه دستورالعمل اجرایی در طول سال‌های متمادی نسخه‌های متعددی داشته است.

«اعمال سلیقه‌ها»در نحوه اجرای قانون

ابوالحسن ریاضی درباره اعمال سلیقه‌ها در بررسی تخلفات دانشجویی گفت: در نحوه اجرای قانون، سلیقه‌ها به شدت اعمال می‌شود و برای یک تخلف مشخص، تنبیه‌های متعددی به چشم می‌خورد. همچنین،  نحوه تنظیم پرونده‌ها هیچ چارچوب مشخصی ندارد، بنابراین حداقل فایده اتخاذ رویکرد حقوقی در نحوه مواجهه با قانون است که از برخوردهای سلیقه‌ای می‌توانیم دور شویم.

او همچنین بیان کرد: در بحث رویکرد مدیریت تخلف‌ها، توجه به ابعاد مختلفی است که تخلف می‌تواند رخ دهد. مثلا در بحث تقلب، توجه به وضعیت مدیریت آن مجموعه در وقوع یا شکل‌گیری تخلف موثر است.

معاون دانشجویان داخل سازمان دانشجویان وزارت علوم تاکید کرد: مواجهه با مسائل دانشجویی که به نوعی به حوزه شوراهای انضباطی مربوط می‌شود یک سبقه سیاسی پیدا کرده و دشواری‌هایی که نوع نگاه سلبی یا ایجابی به مسائل انضباطی در حوزه سیاسی صورت گرفته یکی از بزرگترین و دشوارترین موانع برای اتخاذ رویکردهای حقوقی بوده، هست و قطعا خواهد بود.

عامل بروز تخلف به «زمینه» برمی‌گردد

ریاضی در ادامه خاطرنشان کرد: توجه به مسائل فضای روانی جامعه، اضطراب‌ها، افسردگی‌ها، تنش‌ها و مواردی که می‌تواند منجر به بروز تخلف شود حائز اهمیت است و مسئله بیش‌تر به «زمینه» بر می‌گردد، برای همین در بسیاری از موارد ما گزارش‌های مربوط به مراکز مشاوره را به عنوان مبنایی برای ارزیابی، قضاوت و صدور رای در نظر گرفته‌ایم.

تلاش در ارائه دستورالعملی با حداکثر وفاق و همگرایی

ابوالحسن ریاضی تاکید کرد: در مجموع، تلاش ما در جهت ارائه دستورالعملی با حداکثر وفاق و همگرایی در ارتباط با مفادش از جانب همه بازیگران، بخش آموزش، دانشجویی، حراست‌ها، سایر دستگاه‌هایی که به نوعی درگیر ماجرا هستند و همین‌طور هماهنگی با وزارت بهداشت بوده است.

معاون دانشجویان داخل سازمان دانشجویان وزارت علوم در پایان گفت: در نهایت رسیدن به نسخه‌ای که همه راجع به آن اتفاق‌نظر داشته باشند، بسیار کار دشواری است. الان متنی هم که به نوعی (در این نشست) ارائه شده متن نهایی نیست و  طبق رویه و عرف محیط واقعی می‌تواند نقد، ارزیابی و بازنگری شود.

گفتنی است نشست «بررسی چالش‌های ناظر بر رسیدگی به تخلفات دانشجویی با تأکید بر مقررات مربوط» در چارچوب سلسله نشست‌های «کمک به حل مشکلات کشور» با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی تشکیل شد.