تجلیل از چراغ راه علم حقوق، سید حسین صفایی

سید حسین صفایی در همایش «دنیای حقوق» گفت: « ناراحتم در طول عمرم، عدم اجرای قانون و احترام جامعه به حقوق و قانون دیده‌ام، امروزه از قانون‌گرایی زیاد صحبت می‌شود هر چند نسبت به اوایل انقلاب اوضاع بهتر شده، ولی قانون‌گرایی در جامعه ما نهادینه نشده است.»

به گزارش عطنا، همایش«دنیای حقوق، قله‌ها و دره‌ها » با حضور اساتید این دانشکده و نورودی‌ها و یک مهمان ویژه، در آمفی‌تئاتر دانشکده حقوق و علوم سیاسی، همراه با اجرای تئاتر گروه لیبرا برگزار شد. در این مراسم از سید حسین صفایی پیشکسوت علم حقوق تقدیر به عمل آمد.

در ابتدای مراسم، دبیر کانون جنبش نرم‌افزاری در توضیح هدف این جنبش گفت: جنبش نرم‌افزاری تولید نرم‌افزار نیست ریشه شکل‌گیری این جنبش به سخنان سال 79 رهبری بر می‌گردد که بر تولید بومی ‌تاکید کرده بود. هدف این جنبش تولید علم بومی‌انسانی با توجه به فرهنگی و دغدغه‌ها اخلاقی و اجتماعی جامعه ایرانی- اسلامی‌است.

جنبش کانون نرم‌افزاری پذیرای همه رشته‌ها

محمدعلی محسنی اضافه کرد: کانون جنبش نرم‌افزاری انجمن علمی‌نیست و سه تفاوت با این انجمن دارد اول اینکه هدفش از ابتدا مشخصا تولید علم بومی ‌براساس فرهنگ جامعه خودمان است. دوم اینکه این کانون یک شورای عالی دارد و این شورای عالی سیاست‌گذاری جنبش نرم‌افزاری را بر عهده خواهد داشت و فرق اصلی آن با انجمن علمی ‌در این است که هر سال به انتخاب اعضای این انجمن یک نفر ریاست آن را بر عهده داشته تا اهداف پیش برود، در حالی که در جنبش نرم‌افزاری ریاست را شورای سیاست‌گذاری برعهده دارد و راهبرد این کانون را تعیین می‌کنند. نکته بعدی این که این جنبش مختص رشته حقوق نیست و همه رشته‌ها می‌تواند از این جنبش برخوردار شوند.

محسنی در ادامه توضحیات خود اظهار کرد: این جنبش در دانشگاه علامه پنج کارگروه دارد؛ مهم‌ترین کارگروه، فلسفه حقوق است، شلوغ‌ترین کارگروه، مقاله‌خوانی است، کارگروه مهارت افزایی، نقد رای و حقوق رسانه دیگر کارگروه‌های این جنبش هستند.

 وی در بخش پایانی سخنانش گفت: جنبش نرم‌افزاری محل مناسبی برای فعالیت‌های علمی‌ دانشجویانی است که دغدغه‌های علمی ‌دارند.

دو رشته از دانشکده اقتصاد به حقوق منتقل شده‌است

در ادامه مدیرگروه حقوق خصوصی در این همایش خطاب به دانشجویان نوورودی گفت: دروس کارشناسی از دروس سه گروه آموزشی حقوق خصوصی، حقوق عمومی ‌و بین الملل و حقوق جزا و جرم‌شناسی تشکیل شده است که از امسال برای نوورودی‌ها واحدهای گروه حقوق خصوصی کمتر شده است .

دکتر رحیمی خاطرنشان کرد: ‌در دوره کارشناسی ارشد پنج دوره در گروه حقوق خصوصی وجود دارد که حقوق خصوصی، حقوق اقتصادی، حقوق تجارت بین‌الملل، حقوق مالکیت فکری و حقوق قراردادهای نفت و گاز در این زیرگروه هستند. همچنین دو دوره دکتری حقوق خصوصی و دکتری مدیریت قراردادهای بین الملل نفت و گاز که از دانشکده اقتصاد به خاطر بالا بودن تعداد واحدهای حقوقی به دانشکده حقوق منتقل شده است در اینجا قرار دارند.

وی در خصوص دانشکده حقوق هم گفت: دانشکده حقوق علامه مثل دانشگاه تهران و بهشتی از سابقه طولانی برخوردار نیست ولی با تلاش و درایت بالا اساتید و دانشجویان به سرعت پیشرفت کرده است و یکی از بهترین دانشکده و مرکز تربیت دانش آموخته در کشور است .

رحیمی‌در پایان از دانشجویان به خاطر تلاش و کوشش بالای خود قدرانی کرد و گفت افتخار می‌کنم با دانشجویانی سخت‌کوش و با اراده کار می‌کنم.

زمانی اجازه تاسیس دانشکده حقوق نمی‌دادند

دکتر ضیائی بیگدلی استاد برجسته حقوق بین‌الملل دانشگاه علامه طباطبائی دراین همایش درباره با تاریخچه تاسیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی گفت: در سال 1360 که رشته حقوق در دانشگاه علامه بوجود آمد اعضای هیئت علمی‌حقوق فقط پنج نفر بودند.

او در ادامه از سختی‌های تاسیس گفت و این که اجازه تاسیس دانشکده حقوق نمی‌دادند اما خوشبختانه از همان دوره اول دانشجویان بسیار خوب و با استعدادی داشتیم که از بین آن‌ها می‌توان دکتر وکیلیان و دکتر بشیریه را نام برد و توانستم تعداد هیئت علمی‌را افزایش دهیم چون یکی از اشکالات که به ما می‌گرفتن نداشتن اعضای هیئت علمی‌بود.

این استاد پیشکسوت در ادامه به بیان چگونگی تاسیس دانشکده حقوق پرداخت و به تلاش‌های رئیس وقت دانشکده اقتصاد اشاره کرد و گفت: ما توانستیم بعد از دانشگاه تهران و دانشگاه شهید بهشتی اولین دانشکده حقوق را در درون دانشکده اقتصاد تشکیل دهیم و یک ساختمان قدیمی ‌دانشکده اقتصاد به ما اختصاص یافت. همچنین سومین دانشگاه بعد از تهران و بهشتی بودیم که دوره کارشناسی ارشد بین‌الملل را راه انداختیم و همچنین بعد از دانشگاه تهران و بهشتی دوره تخصصی دکتری همین رشته نیز در کشور دانشکده حقوق علامه راه انداخت.

رئیس اولین دانشکده حقوق دانشگاه علامه در بخش پایانی سخنانش اظهار کرد: خوشبختانه در راستای این امر همکاران جدیدی به ما پیوستند که توانستیم با یاری آن‌ها روز به روز در جهت توسعه بکوشیم و رشته‌های مختلف کارشناسی ارشد و دکتری را در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی راه بیندازیم. من به سهم خودم افتخار می‌کنم که دانشجویان دیروز همکاران عزیز و توانای آینده هستند و امیدوارم فردا هم شاهد این امر باشیم که دانشکده حقوق با وجود شما افتخار کند و شما استادان همیت دانشگاه و دانشکده باشید.

براساس یک داستان واقعی

در ادامه گروه تئاتر لیبرا نمایشی بر اساس داستان واقعی اجرا کردند، داستان این نمایش این بود که پدری به اشتباه پسر خود را می‌کشد. ماجرا از این قرار بود که پسر اقدام به خودکشی می‌کند و وقتی پدر او می‌بیند پسر خود را حلق‌آویز کرده، برای اینکه میان مردم نگویند پسرش خودش را کشته است و در واقع احساس بی‌آبروی نکند به تصور اینکه پسرش مرده است به سمت جسد آویزان پسرش تیراندازی می‌کند اما نتایج بررسی پزشک قانونی نشان می‌دهد که زمان تیراندازی پسر نفس می‌کشیده. پدر دچار افسردگی و توهم می‌شود و عقل خود را از دست می‌دهد.

متهم هم حقوقی دارد

بعد از اجرای تئاتر مدیر گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی این دانشکده، نظر خود را درباره این نمایش گفت: ما حدود بیست و چند سال تلاش کردیم که حقوق متهم در کشور ما شکل واقعی به خود بگیرد و حقوق اولیه‌ای که در خور و شایسته‌ی متهم است برای او در قوانین لحاظ شود. خوشبختان این امر در قانون آیین دادرسی در سال 92 تا حد قابل توجهی تجلی پیدا کرد.

حسین علی موذن‌زاگان در ادامه به ضرورت توجه به حقوق بزه‌دیده پرداخت و گفت: همان طور که در این نمایش هم ملاحظه شد زمان زیادی نیز لازم است تلاش کنیم که حقوق بزه‌دیدگان هم احیا شود، چیزی که در این نمایش مطرح نبود حقوق خانواده قربانی بود. از طرف دیگر در قانون اساسی بچه‌کشی قانون تعزیری دارد، در حالی که باید مجازات سنگین‌تری باید در نظر گرفت.

موذن‌زادگان با ذکر مثالی به تبین مسلئه عدم توجه به بزه‌دیدگاه پرداخت و اظهار کرد: متاسفانه خود بنده شاهد دزدی‌هایی هستیم که بزه‌دیده نمی‌تواند کاری انجام دهد علتش این است که شکنجه کردن غیر قانونی برای دزدها است و قبلا به واسطه شکنجه می‌توانستند از متهم اقرار بگیرند ولی با توجه به تاکیدات مکرری که هم در بحث‌های آکادمیک و هم قانون آیین دادرسی شده است حالا این سلاح از دست پلیس گرفته شده، چون پلیس ما به فنون کشف جزایم وارد نیست، از آن طرف هم نمی‌تواند کاری انجام دهد و خانواده‌ها همچنان بی پناه باید شاهد به یغما رفتن دارایی‌هایشان باشند. در شرایط فعلی وقت آن رسیده برای بزه‌دیده، فکری اساسی انجام دهیم و از این جهت باید تحول اساسی رخ دهد.

وی در بخش دیگر سخنانش به رشته‌های بین رشته‌ای خیلی مهم است در اوایل دولت یک اهتمام برای توسعه بین رشته ای تلاشهایی انجام شد. ولی بعدا تلقی بدی شد و ما شاهد تصویب تعداد کمی‌به عنوان رشته‌های جدید بودیم. جامعه علمی‌ما نیازمند رشته‌های بین رشته‌ای هستیم.

استاد صفایی: نظم بهترین ویژگی دانشجو است

استاد برجسته حقوق سید حسین صفایی در پایان به گفت‌وگو با مجری مراسم (مژده لواسانی) نشست.

استاد صفایی در ابتدای سخنانش اظهار داشت: حقوق مجموعه قواعد اجتماعی را تنظیم می‌کند، جامعه بدون حقوق یعنی جامعه بی نظم و بدون قوانین و قواعد حقوقی جامعه بشریت توسعه پیدا نمی‌کند. باید فرهنگی سازی شود از کودکی و دبستان تا به حقوق در جامعه ما احترام گذاشته شود.

صفایی درباره صفات یک دانشجوی خوب گفت: دانشجو اول باید مرتب منظم باشد در نهج البلاغه هم آمده است، نظم بهترین ویژگی یک دانشجوی خوب است. دوم، پرسشگری و روحیه انتقادی داشته باشد و نباید منفعل عمل کند. استادان هم باید به این امر کمک کنند. استاد هم لازم نیست همه چیز را بلد باشد، اما استاد خوب کسی است که استدلال کند.

وی افزود: همیشه به دانشجویانم گفتم اگر چیزی می‌نویسید باید بلد و با مطالعه باشید وگرنه ننویسید چون بی فایده است؛ دانشجو باید مطالعه منظم و تدریجی داشته باشد، بدون مطالعه تدریجی قدرت استدلال در دانشجو به وجود نمی‌آید و نمی‌یدنمهرگز نباید هم صرفا به منابع درسی استاد اکتفا کرد، لذا در زندگی، باید به منابع دیگر هم رجوع شود.

آیا شما استاد سخت‌گیری بودید؟

سید حسین صفایی ادامه داد: باید بین استاد و دانشجو رابطه صمیمی‌ وجود داشته باشد. احترام به استاد فقط سلام کردن نیست باید درس استاد را خوب خواند. نکته بعدی توکل به خدا و در همه حال به یاد او بودن بهترین راه سلامت روانی و رفع نگرانی است.

وی درباره این سوال که «آیا شما استاد سخت‌گیری بودید؟»، گفت: باید از دیگران بپرسید. ولی همیشه در کارم جدی بودم. همچنین در جوانی کمی سخت‌گیرتر بودم. با این حال همیشه جدی بودم و معتقد به این که دانشجو باید تلاش کند و معمولا هم بیش از 18 به کسی نمی‌دادم.

این پیشکسوت علم حقوق در پایان مهمترین دغدغه خود در علم حقوق را این‌گونه بیان کرد: ناراحتی من در طول عمرم عدم اجرا قانون و احترام جامعه به حقوق و قانون بوده است، قانون در جامعه رعایت نمی‌شود. البته امروزه از قانون‌گرایی زیاد صحبت می‌شود. هر چند که از اوایل انقلاب اوضاع بهتر شده، ولی قانون‌گرایی در جامعه ما نهادینه نشده است. قانون‌گرایی یکی از مهترین مولفه‌های توسعه و پیشرفت یک جامعه است.

استاد صفایی افزود: اکنون ناراحتی دیگرم بی‌انگیزگی دانشجویان است، قبلا این طور نبود، وقت دانشجو بسیار محدود شده است. افت دانشجویان نگران‌کننده است. اما یک نکته خوب هم این است که استادان امروز بهتر از استادان قدیمی ‌هستند و البته باید هم این طور باشد.