فضای مجازی؛ وسیله ارتباطی جامعه مدرن/نگاه اجتماعی- فرهنگی روزنامه‌ها

مطبوعات کشور به طور روزانه مهم‌ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می‌دهند. این در حالی است که بخش زیادی از خبرها، یادداشت‌ها، گزارش‌ها، گفت‌وگو‌ها و... به انعکاس اوضاع اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می‌یابد؛ موضوعی که توجه ویژه به آن از اهمیتی فزاینده برخوردار است.

فضای مجازی نیازمند نگاهی نهاد محور

به گزارش عطنا به نقل از ایرنا، فضای مجازی با وجود اینکه در جوامع مختلف از جمله ایران کاربردهای فراوانی از جمله آموزش، اطلاع رسانی و سرگرمی‌های آموزشی دارد اما برخی از موضوع‌های این فضا به آسیب‌های اجتماعی دامن می‌زند. بنابراین برای قانونمند کردن فضای مجازی و مهار آسیب‌های آن نیاز به نگاه نهاد محور به این عرصه است. این موضوع باعث شد که روزنامه‌های امروز نیز با درج یادداشت‌ها و گزارش‌هایی به این مهم بپردازند.

روزنامه «آرمان» در گزارشی با عنوان «آموختن از راه دور»، آورد: قرن بیست و یکم، عصر ارتباطات یا جامعه اطلاعاتی لقب گرفته است. ارتباطات جدید، تمام عرصه‌ها و ساحت‌های زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی اعم از تربیت، سیاست و تولیدات صنعتی و کشاورزی، خدمات و امور روزمره زندگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در اصل رویکرد محلی محور آموزش و تربیت را به رویکرد جهانی تبدیل می‌کند.

در ادامه این گزارش آمده است: آموزش و یادگیری الکترونیکی یکی از این دستاوردهای بشری است که دنیای ما را متحول کرده است. اگر یادگیری الکترونیکی را به مجموعه فعالیت‌های آموزش اطلاق کنیم باید گفت با بهره مندی از ابزارهایی نظیر دستگاه‌های صوتی، تصویری، رایانه، شبکه‌های مجازی و... چهره آموزش در کشورها تغییر یافته است، آن گاه می‌پذیریم که توجه، تحقیق، سرمایه گذاری، برنامه ریزی و سیاستگذاری در راستای یادگیری الکترونیکی برای تمام دولت‌ها و ملت ها، امری اساسی، مهم و اجتناب ناپذیر است. آموزش از راه دور در قرن نوزدهم مطرح شد، در قرن بیستم گسترش یافت و در قرن بیست و یکم به اوج رسید.

روزنامه «آرمان» با انتشار گفت وگویی با عنوان «لزوم نگاه نهادی به فضای مجازی»، به نقل از اسماعیل قدیمی کارشناس علوم ارتباطات و استاد دانشگاه علامه طباطبایی نوشت: ارتباط جمعی یک پدیده پیشرفته مربوط به جامعه مدرن است و به ابزارها و وسایل ارتباطی‌ای گفته می‌شود که به عنوان واسطی بین مردم و حکومتگران یا گردانندگان جامعه و مخاطبان اصلی در یک کشور قرار می‌گیرند. از این حیث این طرز تلقی ما به ارتباط جمعی از نظر رویکردی، پاردایمی و سیاستگذاری ناقص است. ارتباط جمعی را باید به عنوان یک نظام ببینیم؛ یک نظام یا نهاد در کنار سایر نهادها مانند فرهنگ، خانواده یا اقتصاد، آموزش و.... بنابراین این نگاه ما به ارتباط جمعی ناقص است و باید به این ارتباطات به شکل نهادی مستقل از سایر نهادها توجه کنیم.

در ادامه این گفت‌وگو از قول وی می‌خوانیم: در صورتی که چنین اصلاح رویکردی صورت بگیرد بسیاری از مشکلات ما در بحث فضای مجازی و نحوه استفاده از وسایل ارتباط جمعی بر طرف می‌شود. زمانی که ما به وسایل ارتباط جمعی به عنوان یک نهاد نظام مند و مستقل نگاه می‌کنیم تازه باید در این حوزه سازمان ها، قوانین و مقررات و ساختارهای جدیدی را وضع کنیم و برای مثال در بعد حقوقی باید رفتارهای ناهنجار را تعریف کنیم و باید با افرادی که در این فضا به رفتاری ناهنجار دست می‌زنند قانونی و قضائی برخورد کنیم.

روزنامه «ایران» با انتشار گزارشی با عنوان «کوچ گداها به شبکه‌های اجتماعی»، نوشت: گدایی فیس بوکی، یکی از انواع گدایی مجازی است که عمر چندانی از آن نگذشته و خدا را شکر فعلاً تعداد زیادی از سودجویان از آن بهره نمی‌برند و خارجی‌ها در این رشته پیشتازند. همین چند روز پیش یکی از همکاران صفحه شخصی اش را در فیس بوک نشانم داد که زنی اهل کشور هند درخواستی با این مضمون برایش ارسال کرده بود: «دوست عزیز من برای سفر به کشور استرالیا آمده ام و متأسفانه کیف پولم از سوی جیب برها به سرقت رفته و تنها وسیله‌ای که برایم مانده همین گوشی است. اگر امکان دارد مبلغ 500 دلار به این شماره حساب واریز کنید. ظرف چند روز و پس از بازگشت به کشورم این پول را همراه با هدیه‌ای برایتان ارسال خواهم کرد. چند عکس هم از خودم برای تان ارسال می‌کنم که اگر خوشتان آمد، می‌توانیم باهم دوست شویم.

در ادامه این گزارش می‌خوانیم: با توسعه برنامه تلگرام و افزایش استفاده دارندگان موبایل‌های هوشمند از این برنامه و کوچ کاربران از شبکه‌های اجتماعی دیگر به تلگرام، گدایان هم وارد کوچه و خیابان‌های این شبکه شده و با روش‌های بدیع دنبال گرم کردن بازار خود هستند. حالا دیگر نیازی به تشکیل گروهی فعال از بچه‌های فال فروش و تجهیز آنها با کوله‌های پر از فال و رساندن‌شان با ون به ایستگاه‌های مترو نیست. در تلگرام می‌توانید فال بفروشید، اطلاعات من درآوردی پزشکی تان را نقد کنید و هزار و یک روش دیگر که تحلیلگران دانشگاهی هم سر از چم و خم آن در نمی‌آورند. در این شهر میلیونی همسایه، همسایه خود را نمی‌شناسد.

روزنامه «ایران» در یادداشتی با عنوان ««لایک» در مقابل «لایک»»، می‌نویسد: «لطفاً به صفحه من هم سر بزنید. خوشحال می‌شوم اگر لایک کنید. فالو در صورت فالوبک!» این جملات برای شما آشنا نیست؟ به احتمال زیاد، چرا. اگر اهل استفاده از شبکه‌های اجتماعی باشید، بعید است به چنین عبارات یا عباراتی مشابه اینها برنخورده باشید. افرادی که در دنیای مجازی شما را فالو می‌کنند و پای عکس و مطالب تان لایک می‌زنند و انتظار دارند شما هم همین کار را بکنید. بعضی‌هایشان را می‌شناسید و برخی دیگر را نه. بعضی از آنها خواسته‌شان را بی رودربایستی عنوان می‌کنند و برخی دیگر نه. می‌گذارند خودتان به این نتیجه برسید یا خیلی غیرمستقیم و زیرپوستی حالی می‌کنند که بله اگر لایک می‌خواهی باید لایک کنی. در مورد آنهایی که می‌شناسید، کار سخت تر است.

در ادامه این یادداشت آمده است: گاهی مجبور می‌شوید هر استاتوس یا عکس بی ربط را که احیاناً باب میل تان هم نیست، لایک کنید تا خدای نکرده به آشنای عزیز برنخورد. پیش خودتان هم می‌گویید،‌ای بابا یک لایک است دیگر. اما کار به همین جا ختم نمی‌شود. گاهی از دل همین لایک زدن ساده اختلاف و سوء تفاهم‌هایی پیش می‌آید که بیا و ببین. به هرحال همیشه کسانی هستند که خیلی چراغ خاموش، فعالیت‌های شما را در فضای مجازی زیر نظر دارند. معمولاً سر بزنگاه مچ تان را می‌گیرند. «چرا عکس فلانی را لایک کردی و عکس من را نه؟! یعنی واقعاً طرفدار حرف فلانی بودی که زیرش لایک زدی؟! درکت از هنر همین بود که عکس بی معنی فلانی را لایک کنی؟!» و جملاتی از این دست که تا بیایید از خودتان دفاع کنید، سیل اتهامات به سمت تان روانه شده است.

انقلاب اینترنتی فصلی نوین در عرصه سینما

سینما، این نهاد فرهنگی و هنری با تولیدات جذاب، بسیاری از مردم جامعه را به طرف خود جذب می‌کند. این بخش مهم برای همگامی با نیازهای جامعه نیازمند تغییر و تحول است. ایجاد تغییر و تحول در نظام سینمایی کشور به منظور دسترسی راحت‌تر به تولیدات این حوزه موجب شد که روزنامه‌های امروز این موضوع را برجسته کنند.

روزنامه «افکار» در مطلبی با انتخاب عنوان «مردم را از کنار ماهواره‌ها بیرون کشیدیم و به سینما بردیم»، می‌نویسد: حجت الله ایوبی در نشست تهیه کنندگان گفت: همه ما و شما که vod و شرکت‌های امروز اینجا هستید بخشی از مقطع تاریخی کشور هستیم. امروز ما و شما پرچمدار مقابله با نفوذ هستیم و شرایطی را فراهم می‌کنیم تا مردما یران کالای فرهنگی کشور خود را مصرف کنند.

در ادامه این مطلب از قول رئیس سازمان سینمایی می‌خوانیم: امروز مردم را از کنار ماهواره‌ها بیرون کشیدیم و به صف‌های طولانی سینما بردیم بدون اینکه شعار بدهیم. نهضت تولید در ایران آرزو نیست بلکه واقعیت است و باید بسترهای لازم برای آن فراهم شود.

روزنامه «ابتکار» در مطلبی با عنوان «انقلاب اینترنتی در سینما»، نوشت: چند ماهی است که سیستم یکپارچه شدن نمایش فیلمهای سینمایی و ارائهی اینترنتی این آثار در سامانه ی سند مطرح شده است. صرف نظر از موانع و کمبودهایی که در راه اندازی این سامانه وجود داشت، بالاخره این سیستم به بهره برداری رسید. به زودی سیستم پخش محصولات شبکه نمایش خانگی که اصطلاح شانه تخم مرغی تعبیر می‌شود از سوپرمارکت‌ها برچیده شده و می‌توانیم فیلم‌ها را از فروشگاه‌های ثابت سینمایی یا از طریق فضاهای مجازی و اینترانت و مشخصاً «وی او دی» تهیه کنیم. حتی در شهرستان‌هایی که سینما ندارد افرادی هستند که به هر طریق فیلم‌های روز را دنبال می‌کنند؛ در نتیجه با همه گیر شدن سیستم «وی او دی» می‌توان شرایط را برای تماشای آثار سینمایی فراهم تر کرد. در این شرایط می‌توان امیدوار بود به ریشه کن شدن قاچاق فیلم و دانلودهای غیرمجاز.

در ادامه این مطلب از قول مصطفی ابطحی مدیرعامل موسسه رسانه‌های تصویری آمده است: امروز خوشحالم که بعد از 6 ماه با پیمودن راه‌ها و گشودن گره‌ها در آستانه یک تصمیم گیری بزرگ برای سینمای ایران قرار داریم. امروز تهیه کنندگان و شرکت‌های تجمیع کننده به یک گفتمان مشترک رسیده‌اند و vod مجموعه خدماتی را به کاربر می‌دهد که پیش از این وجود نداشته است .وی ادامه داد: در گذشته vod نیاز به یک شبکه مدیریت شده داشت اما با گسترش پهنای باند این مشکل مرتفع شده و امروز می‌توان به راحتی ویدیوها را با کیفیت خوب نمایش داد.

روزنامه «دنیای اقتصاد» با بازتاب عنوان «صدورمجوزاولین سامانه ویدئویی«سند»»، نوشت: محمد صراف مدیرعامل فیلم نت با اعلام صدور مجوز سامانه فیلم نت بیان کرد: فیلم نت به عنوان اولین سامانه ویدئو درخواستی «سند» از سال ١٣٩٣ در کشور فعالیت می‌کرد و هم اکنون بیش از 3 میلیون کاربر فعال دارد. وی با تاکید بر اینکه فیلم نت تمامی فیلم‌ها را بعد از خرید حقوق قانونی عرضه می‌کند، افزود: بعد از جدی شدن راه اندازی سامانه ویدئو درخواستی و اهتمام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای گسترش این سامانه، ما درخواست خود را برای کسب مجوز ارائه کردیم و از سوی موسسه رسانه‌های تصویری مجوز رسمی برای فعالیت صادر شد.

در ادامه این مطلب آمده است: صراف افزود: هم اکنون آثاری شامل فیلم سینمایی، سریال، مستند، تئاتر روی این سامانه قرار دارد و فیلم‌های روز سینمایی نیز بعد از اکران با کمترین فاصله روی سامانه فیلم نت قرار می‌گیرد. وی گفت: علاوه بر عرضه فیلم‌های سینمایی برنامه‌های دیگر همچون «سی و پنج» نیز عرضه می‌شود که شامل گفتگو‌های جنجالی با هنرمندان سینما است.

طلاق ریشه آسیب‌های اجتماعی حوزه خانواده

طلاق به عنوان آسیب اجتماعی که موجب آسیب‌های جبران ناپذیر به نهاد خانواده می‌شود، با گذشت زمان به امری عادی تبدیل شده است. موضوعی که روند افزایشی آن نگرانی بسیاری از مسوولان را برانگیخته است، اهمیت رسیدگی به این امر سبب شد که شماری از روزنامه‌های امروز در گزارش‌هایی آن را مورد بررسی قرار دهند.

روزنامه «فرهیختگان» در گزارشی با عنوان «طلاق توافقی،خوب یا بد؟»، نوشت: زمانی بود که طلاق لرزه بر اندام خانواده‌ها می‌انداخت، زن و مرد به خاطر حرف خانواده‌ها و مردم هم که شده، به زندگی‌ای که به نقطه پایانش رسیده بود، ادامه می‌دادند و در این میان اگر فرزندی در بین بود، او را تنها دلیل ادامه زندگی مشترک خود می‌دانستند. این درحالی است که به واسطه ادامه همین زندگی سرد و به دور از عواطف، این فرزند بود که بیش از والدینش بسیاری از آسیب‌ها را تجربه می‌کرد.

در ادامه این گزارش می‌خوانیم: ما امروز با تغییر شرایط جامعه و گرایش به زندگی مدرن و افزایش فردگرایی، ذهنیت افراد هم نسبت به طلاق عوض شده و دیگر جدایی به مذمومی گذشته نیست و حتی شروعی برای زندگی دوباره است. همین امر باعث شده است آمار طلاق‌های توافقی نیز افزایش یابد و زن و مرد به دور از تنش‌ها و دعواهایی که به داستان طبیعی طلاق تبدیل شده بود، با رضایت از هم جدا شوند.

روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «اشک‌های دختران دانشجو برای جلوگیری از طلاق»، نوشت: صدای شیون و زاری از اتاق دادگاه می‌آمد. مرسوم نیست که در مجتمع قضایی خانواده پرونده‌ای درباره قتل و مرگ مطرح باشد، اما برای آنها که داخل محکمه بودند مرگ یک زندگی مشترک داشت رقم می‌خورد. خانواده‌ای در حال متلاشی شدن بود و دو دختر جوان تلاش می‌کردند رشته پوسیده این زندگی را از پاره شدن نجات دهند.

در ادامه این گزارش آمده است: دو دختر جوان روبه روی قاضی شعبه 268 ایستاده بودند و زن و مردی میانسال که مشخص بود پدر و مادرشان هستند با فاصله نشسته بودند. دخترها یکی 20 و دیگری 22 ساله بودند، محجبه و دانشجو. صدای آنها بود که در اتاق می‌پیچید، هر دو بغض شان ترکیده و اشک صورتشان را خیس کرده بود. قاضی حسن عموزادی که معمولاً در رسیدگی به پرونده‌ها بدون لبخند دیده نشده، این بار جدی تر بود و حتی نم اشکی هم روی چشمانش دیده می‌شد. او از پدر دخترها خواست در خواسته‌اش تجدیدنظر کند و دست از لجاجت بردارد. مرد را به صلح و آشتی دعوت کرد و از او خواست به خواسته دخترانش توجه کند. از ارزش‌های خانواده و زندگی مشترک، از فرزند صالح و از خوشبختی‌های کوچک گفت. اما مرد گوشش بدهکار این حرف‌ها نبود و پا در یک کفش کرده بود که می‌خواهد همسرش را طلاق دهد.

روزنامه «اعتماد» با درج عنوان «برای اعلام آمار طلاق منعی ایجاد نکردیم»، نوشت: عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور و دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر در نشست خبری روز گذشته در پاسخ به علت ممنوعیت ارایه آمار طلاق گفت: «ما منعی ایجاد نکردیم. این موضوع را یکی از کارشناسان سازمان ثبت احوال مطرح کرد که رئیس سازمان هم آن را اصلاح کرد چرا که باید آمارها بیان شود تا اصلاحات لازم صورت گیرد.»

در ادامه این مطلب به نقل از وی آمده است: وی همچنین از افزایش مدت زمان نگهداری معتادان متجاهر از سه ماه به شش ماه با دستور رئیس جمهوری خبر داد و گفت: «در جلسه اخیر با حضور رئیس جمهوری اختیاراتی به ستاد مواد مخدر واگذار شد و اعتبارات نگهداری معتادان متجاهر افزایش یافت.»