در ایران 30 میلیون گوشی هوشمند داریم/ شبکه‌های اجتماعی می‌توانند دریچه به روی علم باشند

همایش کرسی‌های آزاد‌اندیشی با عنوان «بررسی نگرش کاربران شبکه‌های اجتماعی نسبت به تهدیدها و فرصت‌ها» در سالن شهید همت دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

به گزارش عطنا، دکتر علی‌اصغر کیاء مدیر گروه روزنامه‌نگاری دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی ارائه‌دهنده این کرسی بود.

دکتر حسین پور، دانشیار علوم ارتباطات دانشگاه علوم انتظامی و دکتر عباس اسدی، استادیار علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی به‌عنوان داور در این جلسه حضور داشتند. ضمن آنکه دکتر رحمان سعیدی، عضو هیئت‌علمی دانشکده علوم ارتباطات علامه نیز به‌عنوان منشی حضور داشت.

دکتر کیا در ابتدای سخنان خود از اهمیت فراوان شبکه‌های اجتماعی در عصر امروز گفت و افزود: شبکه‌های اجتماعی بعد از دهه 80 و 90 میلادی اهمیت بسیار یافتند. یکی از دلایل اینکه در جامعه ما بیشتر به تهدید‌های شبکه‌های اجتماعی پرداخته می‌شود تا فرصت‌ها آن به خاطر جوان بودن جمعیت ایران است.

وی اظهار داشت: از دهه 90 میلادی بررسی‌های بسیاری درزمینهٔ روانشناسی اینترنت و تأثیر آن بر سلامت و رفتار انسان انجام‌شده است.

کیا افزود: فناوری‌ها فقط تهدید نیستند. اینکه چرا در جامعه ما بیشتر به تهدید‌ها پرداخته می‌شود، خودش مسئله است که باید مورد برسی قرار گیرد. از آثار منفی فناوری‌های ارتباطی در کشورهای درحال‌توسعه مثل ایران می‌توان به دگرگون کردن مسائل خانوادگی و زناشویی اشاره کرد.

مدیر گروه روزنامه‌نگاری دانشگاه علامه گفت: تأثیر ماهواره‌ها و شبکه‌های اجتماعی بیشتر به دلیل پیامدهای منفی است که ایجاد کرده‌اند. ما (ایران) و کشورهای درحال‌توسعه مصرف‌کننده صرف این فناوری‌ها هستیم. کشورهای پیشرفته چون این فناوری‌ها را با توجه به نیازهای جامعه خود به وجود آورده‌اند در جهت‌های مثبت و لازمه زندگی روزمره خود از آن استفاده می‌کنند.

وی بیان کرد: از پیامدهای مثبت شبکه‌های اجتماعی می‌توان به آموزش به‌عنوان ابزار مهم در یادگیری اشاره کرد که در کشورهای عموماً پیشرفته از آن استفاده می‌شود؛ اما در کشورهای درحال‌توسعه بیشتر به‌عنوان ابزار سرگرمی از آن استفاده می‌کنند.

کیا گفت: کشورهای توسعه‌یافته از این فناوری‌ها برای انتقال و شناساندن فرهنگ خود استفاده می‌کنند. درمجموع می‌توان گفت، اینترنت و فناوری‌های مرتبط با آن شمشیر دو دم است و میزان تحصیلات نقش اساسی در نوع استفاده از این فناوری‌ها را دارد.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه علامه اضافه کرد: پژوهش ما نشان می‌دهد، دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری بیشتر از جنبه‌های مثبت این فناوری‌ها استفاده می‌کنند.

وی افزود: شبکه‌های اجتماعی می‌توانند دریچه به روی علم باشند. می‌توانند برای سرگرمی و صرفه اقتصادی استفاده شوند ولی متأسفانه در ایران بیشتر از سرگرمی استفاده می‌شود، گرچه استفاده اقتصادی هم دارند.

کیا بابیان اینکه نگرانی‌ها در جامعه ما بحث استفاده اعضای خانواده بوده که روابط انسانی را تحت تأثیر قرار داده است، اذعان کرد: در ایران خانواده‌ها کنترل کمتری بر فرزندان خود درزمینهٔ استفاده از اینترنت و فناوری‌های مرتبط با آن دارند.

کیا در ادامه گفت: ما در ایران حدود سی میلیون گوشی هوشمند داریم. این نشان‌دهنده اهمیت بررسی و پژوهش علمی این حوزه در جامعه در حال گذار ما است. همچنین نشان‌دهنده این است که هنوز کل جامعه ما درگیر این شبکه‌ها نشده است.

وی افزود: از کژ کارکردهای اجتماعی این شبکه‌ها می‌توان به متن‌ها و تصاویر شخصیت‌هایی مثل ورزشکاران، هنرمندان و دیگر افراد مشهور اشاره کرد که در شبکه‌های اجتماعی منتشرشده و گاهی باعث مشکلاتی زیاد برای جامعه و خود آن‌ها می‌شود.

کیا خاطرنشان کرد: هرزه‌نگاری در شبکه‌ها‌ی اجتماعی مشکل دیگری است در این زمینه است که در هویت اجتماعی دینی تأثیرگذار بوده است. هویت قبلی و دینی ما باوجود شبکه‌های اجتماعی کم‌رنگ‌تر شده و هویت‌های جدید شکل‌گرفته است.

در ادامه این جلسه کرسی آزاداندیشی، دکتر عباس اسدی به‌عنوان یکی از داورهای این ارائه در مورد ضعف‌های این پژوهش، گفت: باوجود نقاط قوت این پژوهش یک ضعف بزرگ دارد و آن‌هم این است که یک نظریه مستقل نیست و در حد یک مقاله علمی – پژوهشی است که می‌تواند دریک مجله یا فصلنامه علمی- پژوهشی چاپ شود.

دکتر حسین پور دیگر داور حاضر در این همایش نیز سعی کرد با تشریح نظریه مارپیچ سکوت وضعیت جامعه ایران را در قبال شبکه‌های اجتماعی توضیح دهد.

وی گفت: افراد جامعه ما از وجود آثار منفی شبکه‌های اجتماعی آگاهی دارند اما در قبال آن سکوت می‌کنند.

حسین پور پیشنهاد داد که ما از بحث فرصت‌ها و تهدیدها شبکه رد شده و به سمت ارائه راهکارها و نوع استفاده مثبت از این فناوری‌ها حرکت کنیم.