ما باید سرمایه زیرزمینی را به ثروت روی زمین تبدیل کنیم

عطنا- نخستین پیش‌نشست همایش بین‌المللی سرمایه‌گذاری و تامین مالی صنعت نفت و گاز و پتروشیمی با عنوان «واکاوی شیوه‌نامه تامین مالی پروژه‌های بالادستی نفت و گاز» به همت دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

امیر مقیسه، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ایران در این پیش‌نشست با بیان اینکه دانشگاه علامه طباطبائی در حوزه نفت و گاز توجه ویژه‌ای به موضوعات مرتبط نشان داده است، گفت: نکته‌سنجی این دانشگاه و شناخت اولویت‌های کشور در این حوزه برای من بسیار جالب و قابل تقدیر است. وقتی پوستر رویداد و کنفرانس را دیدم، شگفت‌زده شدم، زیرا تصور نمی‌کردم که یک نشست تخصصی در بخش بالادست نفت و گاز برگزار شود، در حالی که ارتباط ما به دانشگاه‌های صنعت نفت و بخش‌های نفت و گاز دانشگاه‌های دیگر محدود است و کمتر همکاری در حوزه‌هایی مانند تامین مالی و سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد. این رویداد در دانشگاه علامه طباطبائی را باید فرصت خوبی دانست و از توجه این دانشگاه سپاسگزارم.

وی با اشاره به اهمیت برگزاری این رویداد برای کشور، اظهار کرد: بر اساس چشم‌انداز‌های جهانی، دوره هیدروکربن‌های مایع یا نفت در حال پایان است و دیگر نمی‌توان تصور کرد که با بستن چاه‌های نفت، ضرری به آینده نسل‌های بعد وارد نکرده‌ایم؛ ما باید سرمایه و ثروت زیرزمینی را به ثروت روی زمین تبدیل کنیم. سیاست‌گذاران کشور نیز به این نتیجه رسیده‌اند که باید با بالاترین سرعت، تولید نفت خام را ادامه دهند و ثروت‌های زیرزمینی را به دارایی‌های ملموس تبدیل کنند. اصل بر این است که دیگر نباید منتظر بمانیم تا به فناوری بیرون از کشور دست پیدا کنیم؛ بلکه باید توسعه میادین نفتی هر چه زودتر انجام شود.

مدیر سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ایران به مصوبات هیئت وزیران برای اصلاح و بهبود ساختار‌های بالادستی نفت اشاره کرد و افزود: اعلام نرخ بازده داخلی قرارداد‌ها و تعیین زمان‌بندی مشخص برای انعقاد آن‌ها، از جمله اقدامات به منظور افزایش بهره‌وری و جلب سرمایه‌گذاری است.

وی ادامه داد: البته در کنار این اصلاحات، نیازمند فرهنگ‌سازی در لایه‌های پایین‌تر هستیم، چراکه هنوز درک مشترکی درباره منافع ملی و اولویت‌های توسعه وجود ندارد. برخی معتقدند کاهش هزینه‌ها در پروژه‌ها، به نفع کشور است، در حالی که باید نگاه ما به حداکثر سودآوری و بهره‌وری باشد. در این راستا، دولت در حال پیگیری اصلاحاتی در قانون تامین مالی و تصویب صندوق‌های پروژه است تا بتواند ظرفیت بازار سرمایه را در حوزه نفت و گاز توسعه دهد و از ابزار‌های نوین مالی مانند اوراق سلف و اوراق منفعت بهره ببرد.

مقیسه گفت: دو مشکل عمده در مسیر توسعه وجود دارد؛ نخست اینکه منابع مالی بخش دولتی و بنگاه‌های مالی کشور به تنهایی پاسخگو نیست و باید از منابع مردمی و سرمایه‌های خارجی بهره‌مند شد. مشکل دوم نیز اعتماد عمومی است؛ چراکه نهاد‌های مالی و بازار سرمایه به دلیل سابقه‌های منفی و بی‌اعتمادی، تمایل چندانی به خرید اوراق و سرمایه‌گذاری در طرح‌های نفتی ندارند. در نتیجه، با وجود افزایش نرخ بازده داخلی قرارداد‌ها تا ۲۳ درصد ارزی، هنوز چالش‌های اعتماد و فرهنگ‌سازی باقی است و باید تلاش کنیم تا این موانع برطرف شود.

وی تاکید کرد: در مجموع، اصلاحات ساختاری و سیاست‌گذاری‌های جدید، فرصت‌هایی ارزشمند برای توسعه صنعت نفت و گاز کشور فراهم کرده است، اما نیازمند همراهی و همفکری در سطوح مختلف دولت و بخش خصوصی هستیم تا بتوانیم بهره‌برداری حداکثری و مؤثر از منابع طبیعی خود داشته باشیم.

مدیر سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ایران بر اهمیت برگرداندن اعتماد عمومی و جلب مشارکت مردم در اقتصاد نفت و گاز تأکید و عنوان کرد: رویداد‌های علمی و دانشگاهی، مانند کنفرانس‌های بی‌طرف، می‌تواند نقش مهمی در نشان دادن سازوکار‌های شفاف و منصفانه برای بهره‌برداری از منابع طبیعی ایفا کند. همچنین، شفاف‌سازی قرارداد‌ها و مشخص کردن جزئیات آن‌ها در قالب کتابچه‌های منتشر شده، گام مهمی در ایجاد اعتماد است؛ چراکه مردم باید بدانند منابع و نحوه خرج کردن آن‌ها چه بوده است.

وی با اشاره به مشکلات مالی و تحریم‌ها، گفت: رفع تحریم‌ها در حوزه فناوری، منابع مالی و اجرای پروژه‌ها، از دیگر چالش‌های اساسی است که باید هر چه سریع‌تر برطرف شود تا ایران بتواند از منابع خود بهره‌برداری مؤثر و سریع داشته باشد و در مقابل محدودیت‌های زمانی و بازار جهانی، رقابت‌پذیر باقی بماند. رفع تحریم‌ها، یکی از کلید‌های توسعه پایدار صنعت نفت و گاز کشور است که در صورت تحقق، فرصت‌های بزرگی برای اقتصاد ملی فراهم خواهد کرد.

مقیسه با تأکید بر اهمیت توسعه و بهره‌برداری از میدان‌های نفت و گاز ایران و جلوگیری از توقف یا تعویق این پروژه‌ها، افزود: توقف یا معلق نگه داشتن توسعه میدان‌های نفتی و گازی، به نفع کشور نیست، زیرا این منابع در آینده ممکن است ارزش خود را از دست بدهند و حتی هزینه‌بر شوند. با توجه به شرایط کنونی، نیاز‌های جهانی به نفت در حال تغییر است و ممکن است کشور‌های مصرف‌کننده ترجیح دهند از منابع دیگر خریداری کنند؛ بنابراین، سیاست‌گذاری واقع‌بینانه و مبتنی بر شرایط بازار ضروری است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به مشکلات مدیریتی و سیاسی اشاره کرد و گفت: سیاست‌گذاری‌های نادرست، بی‌توجهی به ظرفیت‌های داخلی و وابستگی بیش از حد به شرکت‌های خارجی، باعث شده است که ایران از فرصت‌های توسعه‌ای خود عقب بماند. نمونه‌هایی مانند قرارداد‌های قطر و عربستان، نشان می‌دهد که کشور‌های همسایه با سرمایه‌گذاری‌های گسترده و سیاست‌های هوشمندانه، در حال بهره‌برداری بهتر از منابع خود هستند، در حالی که ایران درگیر مسائل داخلی و بی‌توجهی به منابع است.

مدیر سرمایه‌گذاری شرکت ملی نفت ایران در پایان، ضمن ضرورت شفاف‌سازی، اصلاح ساختار‌های قراردادی و رفع موانع قانونی، خواستار تمرکز بر موضوعات اعتمادسازی، اصلاح قانون تامین مالی و توسعه ابزار‌های مالی نوین شد و گفت: باید بتوان سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی را افزایش داد و از خروج سرمایه جلوگیری کرد. هدف نهایی، توسعه پایدار صنعت نفت و گاز، ایجاد اشتغال، رفاه و امنیت اقتصادی برای مردم است.