بررسی شکاف نسلی در خانواده ایرانی

عطنا- دفترمطالعات فرهنگی و اجتماعی اندیشکده نظام مسائل حکمرانی کشور، گزارش آخرین پژوهش خود در خصوص" بررسی شکاف نسلی در خانواده ایرانی" را منتشر کرد.

"گروه پژوهشی جمعیت، زنان و خانواده" دفتر مطالعات فرهنگی و اجتماعی اندیشکده نظام مسائل حکمرانی کشور، ۳۰ مردادماه ۱۴۰۳، گزارش پژوهشی"بررسی شکاف نسلی در خانواده ایرانی" را منتشر کرد.

فاطمه کریمی؛ پژوهشگر، در ابتدای گزارش این پژوهش، به تعریفی از شکاف نسلی می‌پردازد و می‌گوید شکاف نسلی به عنوان شکاف اجتماعی که سبب تفکیک گروه‌های اجتماعی از یکدیگر می‌شود، براساس معیار‌هایی رخ می‌دهد و دو نوع فعال و غیرفعال را شامل می‌شود. زمانی شکاف اجتماعی، فعال تلقی می‌شود که گروهبندی‌ها بر پایه‌ی آن ایجاد شود.

شکاف نسلی می‌تواند سه نوع را شامل شود و در خانواده‌های مختلف رخ دهد که به صورت کلی شامل دو جنبه ذهنی و عینی می‌باشد:

۱. نوع اول، تغییر در ارزش و باور نسل جدید با قدیم و همچنین رفتار و کنش این دو نسل را شامل شود. در این نوع، عوامل مختلفی به صورت تدریجی ابتدا بر باور نسل جدید تأثیر می‌گذارد و سپس در رفتار و نوع کنش افراد نمود پیدا می‌کند و نسل جدید به دنبال کسب تجربه بر باور شکل گرفته، می‌باشد.

۲. نوع دوم، تغییر در ارزش و باور رخ می‌دهد، اما در رفتار و کنش نمود ندارد. در این نوع، میزان اثرگذاری به گونه‌ای است که شکاف میان نسلی در رفتار نمود ندارد و در سطح اندیشه باقی می‌ماند، اما عمیق است.

۳. نوع سوم، تغییر در رفتار و کنش رخ می‌دهد، اما در ارزش و باور تاثیری نداشته است. در این نوع، شکافی در رفتار و نوع کنش ایجاد می‌شود که سطحی و زودگذر است، زیرا در اندیشه و ایدئولوژی فرد تأثیر نداشته و
مقطعی است. اگر شکافی در باور و رفتار بین دو نسل جدید و قدیم ایجاد نشود، یعنی شکاف نسلی رخ نداده و شامل سه نوع نمی‌شود.

دربرخی از پژوهش‌های صورت گرفته اشاره می‌شود که با مشاهده عمیق در مورد رفتار فردی و گروهی نوجوانان و جوانان، نگرانی‌ها در مورد شکاف نسلی و فاصله آنان از ارزش‌ها جدی نمی‌باشد و در عین حال که
رفتار فرهنگی مدرنی دارند، بر ارزش‌های بنیادی نیز پایبند هستند. در این صورت به نوع سوم اشاره دارد.

طبق این گزارش، عوامل متعددی بر شکاف نسلی و ایجاد چالش بین والدین و فرزندان موثر هستند که عبارتند از:
۱- رسانه (شبکه‌های اجتماعی، پیام رسان‌ها و وسایل ارتباط جمعی)
۲- وضعیت اقتصادی-اجتماعی
۳- میزان اعتماد اجتماعی
۴- میل ارتباط با همسالان
۵- بحران هویت
۶-فردگرایی
۷- سطح تحصیلات والدین
۸- میزان سوادرسان‌های والدین
۹- شیوه تعامل بین سه نهاد دین، خانواده و دولت
۱۰- افزایش جمعیت
۱۱- نظام آموزشی (مدرسه و دانشگاه)

این گزارش، در انتها ۹ راهکار پیشنهاد می‌کند که درجدول زیر مشاهده می‌کنید.

همچنین مشروح این گزارش را می‌توانید در قالب فایل الکترونیک از لینک زیر دریافت کنید.

شکاف نسلی

عطنا را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

روبیکا                         روبینو

بله             ایتا