عطنا- به مناسبت هفته پژوهش و در آستانه روز زن، با دکتر زهرا جامه بزرگ؛ پژوهشگر برتر جوان دانشگاه علامه طباطبایی به گفتگو نشستیم که در ادامه این گفتگو را می خوانید:
- خود را معرفی کرده و بفرمایید از چه زمانی به فعالیتهای پژوهشی پرداختید؟
بنده فارغ التحصیل رشته علوم پزشکی هستم و اصولا دانشجویان رشتههای علوم پزشکی از مقطع کارشناسی با کار پژوهش آشنا شده و به فعالیت میپردازند. بنده نیز در پایان مقطع کارشناسی اولین پژوهش خود را با عنوان «سبک زندگی سلامت شهر کرمانشاه» و با مشورت یکی از اساتیدم به تصویب دانشگاه علوم پزشکی رساندم. همچنین سالانه حداقل یک پژوهش انجام میدهم و از زمانی که کار پژوهشی خود را شروع کردهام تا کنون حدود 30 طرح بنده به تصویب رسیده است.
-پژوهشهای شما بیشتر در چه حوزهای است؟
بنده در حوزه تکنولوژی آموزشی فعالیت دارم و در حوزه طراحی آموزشی و به طور مشخص طراحی آموزشی حکمی به پژوهش میپردازم. یکی از پژوهشهای آموزشی بنده که بر اساس رویکرد بومی با نگاه اسلامی_ایرانی طراحی شده است مربوط به «انسان حکیم» است.
-مبنای انجام پژوهشهای شما علاقه است، یا دغدغه ای هم نسبت به آن حوزه دارید؟
علاوه بر علاقه شخصی در راستای فلسفه کنونی تعلیم و تربیت منتقد و دغدغهمند نیز هستم چرا که احساس میکنم جهان هنوز نتوانسته انسان مطلوب را تربیت کند. مکاتبی چون اثباتگرا، پسا اثباتگرا و انتقادی غالبا انسانهای خودخواهی را تربیت کردهاند که همواره منافع خود را بر منافع دیگران ترجیح میدهند. چنین رویکرد خطیری منجر به افزایش نژادپرستی و قدرت طلبی در جهان شده است.
-آیا نگاه پژوهشی شما متوجه رویکرد تربیتی آموزش کشور نیز هست؟
در حال حاضر اسناد بالادستی کشورمان و به طور مشخص سند تحول بنیادی آموزش و پرورش، مدعی ارزشهای بومی و معنوی است اما در هیچ قسمت از سیستم آموزشی کشور الگویی وجود ندارد که طبق آن عمل شود. در واقع معلمان و اساتید غالبا از الگوهایی پیروی میکنند که بهرهای از مبانی ایرانی_اسلامی ندارد و غالبا از مکاتب غربی الهام گرفته اند.بنابراین همواره در راستای تغییر این مبانی دغدغهمند بودهام و طرح پژوهشی «انسان حکیم» نیز به این مسئله میپردازد.
-سایر پژوهشگران چگونه میتوانند ابعاد دیگری از پژوهشهای شما را وسعت بدهند؟
در حال حاضر یکی از دانشجویان بنده در حوزه انسان حکیم و هویت فرهنگی در حال پژوهش است و یکی دیگر از دانشجویان بنده در حال طراحی رساله دکتری خود در حوزه انسان حکیم و شایستگیهای معلم است. بنابراین این فضا قابلیت توسعه یافتگی دارد و میتوان بر ابعاد مختلف تعلیم و تربیت کار کرد.
-چشم انداز خودتان در حوزه کار پژوهشی را چگونه می بینید؟
بنده امیدوار هستم که بتوانم در حوزه پژوهشی و خصوصا حوزه تعلیم و تربیت تاثیرگذار باشم و تا جایی که برایم امکان پذیر است بتوانم دانشجویان جوان و فعال خود را در جهتی سوق بدهم که با توان و قدرت درونی و با نگاه به یافتههای علمی جهان، مسائل کشور را مبتنی بر مبانی و ارزشهای بومی خودمان حل و فصل کنند.
-چه مشکلات و چالشهایی در فضای پژوهشی آکادمیک وجود دارد؟
خداراشکر فضای پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی با برنامه راهبری که دکتر معتمدی ارائه دادهاند بیش از پیش توسعه یافته است اما یکی چالشهای اساسی این است که متاسفانه برخی اساتید اهداف علمی خود را مشخص نکردهاند و موضوع مشخصی را به عنوان ایده به دانشجویان ارائه نمیدهند. باید بتوان به این برنامه راهبردی عمق داد تا مشارکت میان اساتید و دانشجو افزایش یابد (مانند آنچه که در مورد طرح پژوهشی «انسان حکیم» با دانشجویان ایجاد شده است) تا این پژوهشها مطابق با نیاز کشور و در راستای حل مسائل جامعه و تاثیرگذاری بر سبک زندگی انسانها ارائه شود
خبرنگار: عطیه ذاکری