کشاکش حجاب و دولت لیبرال اروپایی ( دولت علیه ملت)

عطنا - «رکسانا الیزابت» بانوی آرژانتینی‌تبار و مبلغ بین‌المللی دین اسلام است که معتقد است روسری و پوشش علامت تبلیغی است که غرب مخالف این تبلیغ است؛ یعنی پوشش اسلامی در ظاهر خودش یک تبلیغ دارد و آن‌ها مخالف این نماد مذهبی هستند چون ترویج اسلام در آینده را به‌دنبال دارد. برای مثال، تعداد افراد مسلمان در فرانسه زیاد است و دومین دین کشور فرانسه اسلام است و اگر آن‌ها تن به نماد‌های اسلامی از‌جمله پوشش اسلامی دهند، فرانسه به زودی شبیه به یک کشور اسلامی می‌شود (خبرگزاری مهر،۱۴۰۰). از این جهت این نماد مذهبی را منع کرده‌اند در‌حالی‌که صلیب مسیحی و کلاه کیپای یهودی در آن ممنوع نیست. مسئله حجاب در فرانسه یکی از بحث‌برانگیزترین مسائل از سال ۱۹۸۹ تاکنون بوده است.

ابتدا این بحث زمانی جدی شد که مقامات فرانسوی بیان کردند که آیا دختران مسلمان در مدارس عمومی حجاب داشته باشند یا نه. که این مسئله از ابتدا با اعتراضات شدید مسلمانان مواجه شد. مسلمانان منع حجاب را نوعی تبعیض دینی می‌دانند و معتقدند دولت فرانسه قصد دارد ارزش‌های سکولاری را تحمیل کند و با منع نماد‌های مذهبی، نظام لائیسیته را پیاده کنند.

مواردی که توسط قانون ممنوع اعلام شده است شامل حجاب مسلمانان، نماد ویژه یهودیان و صلیب بزرگ مسیحیان می‌باشند، اما صلیب‌های کوچک بی‌اشکال است، در حالی نماد مذهبی در هر اندازه‌ای که باشد تاثیرات خود را دارد. اما در حقیقت آنچه که در عمل اجرا می‌شود فقط ممنوعیت استفاده از حجاب و علائم دینی مسلمانان است که این خود نشان‌دهنده ماهیت ضداسلامی دولت فرانسه برای جلوگیری از افزایش روند اسلامی شدن جامعه فرانسه است؛ چراکه فرانسه به ماهیتی نمادی و رسانه‌ای حجاب آگاه است. طبق آمار‌های منتشر شده اسلام دومین دین بزرگ در فرانسه است. فرانسه به‌عنوان پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان نشین اروپایی محسوب می‌شود.

از آن جایی که سرشماری ادیان در فرانسه ممنوع است به طور حدودی تخمین‌زده‌اند که تعداد مسلمانان فرانسه ۶ میلیون نفر است. در حالی برخی آن را فراتر از ۸ میلیون نفر می‌دانند، زیرا در فرانسه تعداد افرادی که مسلمان بودن خود را مخفی کرده‌اند نیز قابل توجه است. این درحالی است که برخی از پژوهشگران پیش بینی می‌کنند که جمعیت مسلمانان ١٧. ٤ درصد افزایش خواهد یافت و این جمعیت به ١٢ میلیون و ٦٠٠ هزار نفر خواهد رسید. (خبر‌گزاری مهر، ۱۳۹۹) در هر حال مجازات محجبان در جامعه فرانسه و آزار مسلمانان در این کشور روند صعودی به خود گرفته است که عملا خلاف ماده ۱۸ اعلامیه حقوق بشر خواهد بود. این ماده در اعلامیه حقوق بشر، اشاره مستقیمی به آزادی دین دارد؛ این آزادی شامل آزادی عقیده، تغییر مذهب و آزادی در آشکار کردن‌کردن آئین در قالب آموزش، اجرای مناسک، عبادت و برگزاری آن‌ها در محیط عمومی یا خصوصی است (چه به‌صورت فردی و چه به‌صورت جمعی). در حقیقت دولت‌های غربی با آگاهی از نقش و جایگاه حجاب آن را منع می‌کنند و شهروند مورد علاقه خود را کسی می‌دانند که هویت دینی و ملی یا به عبارتی از ویژگی‌های سنتی خود چشم‌پوشی کند، در آن صورت می‌تواند زندگی کند و در آن کشور اجازه ادامه حیات داشته باشد، این مطلب درباره‌ی مهاجران مسلمان بیشتر صدق می‌کند (غلامی، ۱۳۹۱، ۳۰۳- ۳۳۲). در باب رسانه‌ای، ماهیت تبلیغی و ارتباطی و ایجاد پیوند مشترک و در باب نمادی قاعده‌مند بودن و معنادار بودن، ماهیت حجاب را آشکار‌تر می‌کند.

با وجود همه این‌ها گرایشات به حجاب و پاکدامنی افزایش یافته است و حتی خود رسانه‌های غربی ناخواسته تصویرسازی مثبت حجاب را در تیر‌ها و عناوین خبری خود نشان می‌دهند. مجله تایم «موج عظیم گرایش به پاکدامنی» را عنوان می‌کند و گزارشات سالانه نشریه پوشش زنان نشان می‌دهد که درخواست برای لباس‌های پوشیده بیشتر شده است. علاوه بر مطالب فوق تصویرسازی حجاب در کشور سوئد علیرغم گرایش‌های نژادپرستانه تاثیرات مثبتی بر جای گذاشته است. افزایش مهاجرت مسلمانان به کشور سوئد و مشاهده زنان محجبه در سطح شهر یا حتی در ادارات و دانشگاه‌ها رو به افزایش است زیرا دختران خانواده‌هایی که حجاب یا اسلام را نپذیرفته‌اند با مشاهده زنان مهاجر متمایل به استفاده از حجاب شده‌اند. خبرنگار سوئدی گزارش داده است علت حجاب زنان علاوه بر حفظ شعائر اسلام به علل دیگری در سوئد برمی گردد: اول ممانعت کردن از نگاه مردان و دور ساختن توجهات آن‌ها و دوم، ناشی از یک دیدگاه سیاسی است که به‌منظور مقاومت در برابر سرمایه‌داری غرب است. تصوری که بین آن‌ها وجود دارد این است که حجاب اسلامی زنان را از وجود بردگی و تهاجم مرد‌ها حفظ کرده است (میرزایی و محدث، ١٣٧٨، ١ـ٢).

نکته مهم این است که دولت‌های غربی با توجه به ماهیت نمادین بودن و رسانه ای بودن حجاب اقدام به منع آن می‌کنند زیرا می‌دانند اگرچه افراد مسلمان از آزادی بیان جهت ابراز عقیده و تبلیغ برخوردار نیستند یا به هر دلیلی آن را منع کرده‌اند اما خود این پوشش ماهیت تبلیغی و رسانه‌ای دارد. دادگاه‌های اروپا نسبت به حجاب زنان مسلمان واکنش نشان داده‌اند و منع حجاب را به‌عنوان دستورکاری علیه تاثیر حجاب صادر کردند. نقش حجاب به‌عنوان نماد در جایی اهمیت پیدا می‌کند که بد‌انیم در غرب انواع محدودیت‌ها و موانع بی‌شماری درباره حجاب بانوان مسلمان اتخاذ شده است و برخلاف قوانین حقوق بشری مانع از آزادی بانوان محجبه در دنیا شده‌اند.

غرب و در راس آن‌ها فرانسه بر خلاف ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر اقدام به منع به‌کارگیری علائم مذهبی در راس آن‌ها حجاب اسلامی کرده‌اند که به‌صورت قانونی آن را اعمال می‌کنند و عملا بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان مسلمان را از تحصیل دور می‌کنند. این سیاست‌ها توسط کشور‌های غربی به دلیل انجام پروژه‌های استحاله فرهنگی دیگر کشور‌ها و زدودن هویت اسلامی از مردم رخ می‌دهد. هر پوشش در تاریخ، هویت و فرهنگ کشور‌ها ریشه‌دارد و نماد ارزش‌ها و باور‌های آن است. در این صورت الزام به رعایت حجاب زمانی که به‌صورت نماد غیرکلامی اثرگذار می‌شود که از بینش‌ها، اعتقادات، فرهنگ، هویت و تاریخ یک ملت دفاع و آن را تبلیغ می‌کند.

قسمتی از مقاله «حجاب اسلامی و ماهیت رسانه ای آن در جوامع اروپایی» - نویسنده: زینب بهمنی گیلاوندانی، کارشناسی ارشد روابط بین الملل.