بررسی علل علاقه حجاج به سلفی گرفتن

عطنا - چرا در هیچ‌یک از آئین‌های جهان، به اندازه حج شاهد سلفی‌گرفتن نیستیم؟"سلفی‌های مقدس" عنوان پژوهش اساتید دانشگاه تورنتو حول سلفی گرفتن حاجیان است.

طبق پژوهش آنان برای نسل جدید سلفی‌گرفتن بخشی از مناسک حج شده: که اگر بدون سلفی به وطن خود برگردند گویی حج‌شان ناقص مانده است و درصد سلفی در میان حاجیان، بیش از حضار مناسک ادیان دیگر است.

 تحلیل آنان از علل این پدیده، موارد زیر است:

۱. مسلمانان رسیدن به حج را یک دستاورد می‌دانند که مایل به ثبت و نمایش آن هستند. همانطور که برای کوهنوردان صعود به اورست دستاوردیست که باید ثبت شود، برای بسیاری از مسلمانان نیز رسیدن به خانه خدا دستاوردی تکرارنشدنی است.

۲. برخی به دنبال روایت معتبر و بی‌واسطه‌ای از شکوه خانه خدا و آئین  آن با نمایش خود هستند، نوعی احساس مسئولیت رسانه‌ای.

۳. برای بعضی این سلفی‌ها، ابزاری برای ابراز هویت است. آنها می‌خواهند به اطرافیان خود نشان دهند که جزئی از یک کل پویای متحد هستند. این انگیزه در میان ساکنین کشورهای آمریکایی اروپایی بیشتر مشاهده شد.

۴. برای گروهی، انگیزه همان انگیزه متداول خودنمایی‌است. به عبارت دیگر، کعبه در این گروه نقابی برای خودشیفتگی است. این مساله در سنین بالاتر (۴۰ به بالا) با انگیزه  کسب اعتبار شخصی صورت می‌پذیرفت.

۵. به اعتقاد کایدی و همکارانش، انگیزه اجتماعی‌ای هم در پشت این کارنهفته‌است و آن برساخت یک ماهیت اجتماعی در مقابله با جریان رسانه‌ای اسلام‌هراسی‌است. یعنی که بسیاری از مسلمانان با سلفی گرفتن - که ماهیتی صمیمانه و نزدیک‌تر دارد، می‌خواهند به کمپین اعلام‌نشده‌ای بپیوندند که:

الف- نشان دهد تصویر واقعی مسلمانان، شخصیت‌هایی با زیست عادی است.
ب- قدرت‌نمایی یک جریان رسانه‌ای غیررسمی ولی بزرگ و تشکیل شده از مسلمانان عادی را علیه جریان غالب رسانه‌ای داشته باشند.

از دیگر یافته‌های جالب این پژوهش، میل دوبرابری آقایان برای سلفی گرفتن نسبت به حاجیه خانم‌هاست؛ بیشترین سلفی میان سنین ۱۵- ۲۲ بوده و پراقبال‎ترین موقعیت‌ برای سلفی اطراف کعبه و کم‌ترین حجم سلفی در اماکن زیارتی مدینه بوده است.