فارسی بُعدِ علمیِ شهریار است/ باید راه او را ادامه دهیم

عطنا - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی با تاکید بر اینکه شهریار فارسی را به خوبی می‌شناخت، افزود: فارسی بعد علمی شهریار است، که کمتر کسی به آن توجه کرده است، زیرا اگر کسی بخواهد به آن توجه کند باید خودش این راه را رفته باشد و به اندازه شهریار درباره فارسی بداند.

علیرضا منوچهریان با بیان اینکه شکاف فرهنگی عمیقی میان پیشینیان و معاصران حاصل شده است، گفت: برخی از سیاست‌مداران و سیاست‌گذاران فرهنگی در این سال‌ها و دهه‌ها یا حتی سده اخیر نقش عظیمی در این تقصیر و توانی(سست کردن) داشتند. این در حالی است که بسیاری از افراد گوش برای شنیدن این حرف‌ها ندارند.

چند نفر روی کره زمین وجود دارند که بتوانند به درستی از روی لغت‌نامه دهخدا بخوانند؟

این استاد دانشگاه علامه طباطبائی با اشاره به اینکه استاد شهریار به چند زبان از جمله فرانسوی و عربی تسلط داشت، ادامه داد: فکر می‌کنید چند نفر روی کره زمین وجود دارند که بتوانند به درستی از روی لغت‌نامه دهخدا (نه بخش‌های اختصاصی) بخوانند؟ این مشخص نیست، شاید به تعداد انگشتان یک یا دو دست باشد. امروز مراکز فرهنگی و ادبی باید با برگزاری کنگره‌هایی به این مساله بپردازند.

او با تاکید بر اینکه شهریار به روانی آب شعر می‌گفت، افزود: بُعد علمی شهریار و محیطی که او در آن بزرگ شده است، بر شعرش تاثیر داشتند. هوشنگ ابتهاج که اخیرا مرحوم شد، فرموده بودند روزنامه‌های سیاسی آن دوران وقتی می‌خواستند نامی برای خود دست و پا و مقاله سیاسی چاپ کنند، ابتدا باید شعری از شهریار منتشر می‌کردند.

چگونه می‌توانیم راه شهریار را ادامه بدهیم

منوچهریان با بیان اینکه فارسی، بُعد علمی شهریار است، افزود: اگر کسی بخواهد به بُعد علمی شهریار توجه کند، باید خودش این راه را رفته باشد و به اندازه شهریار درباره فارسی بداند. کسی باید برای دانستن در حوزه فارسی، عربی و زبان خارجی زحمت کشیده باشد تا بتواند از بعد علمی شهریار حرف بزند. مساله ما این است که در بسیاری از کنگره‌ها درباره شاعری حرف می‌زنند، درحالی که به اندازه او درباره فارسی نمی‌دانند.

چه کسانی مسئول اند که جوانان ما را در مسیری قرار بدهند تا بتوانند به نقطه علمی و ادبی شهریار برسند

این استاد دانشگاه علامه طباطبائی در گفتگو با ایرنا با اشاره به نقش رسانه‌ها در آگاهی‌بخشی اجتماعی، بیان کرد: ابتدا باید عموم مردم در جریان اطلاعات قرار بگیرند، رسانه‌ها، صدا و سیما و نشریات می‌توانند نقش مفید و پررنگی در آگاهی بخشی به مردم ایفا کنند.

به گفته او، هر کنگره‌ای که برگزار می‌شود، باید نتیجه داشته باشد. برای مثال نتیجه این است که بگویند چگونه می‌توانیم راه شهریار را ادامه بدهیم. مهم‌ترین و تنها مساله شاید این باشد؛ چه کسانی مسئول اند که جوانان ما را در مسیری قرار بدهند تا بتوانند به آن نقطه علمی و ادبی برسند.

شاعران و مترجمان بیشتر در دانشگاه بودند

منوچهریان با بیان اینکه بیشتر افرادی که در کنگره‌های ادبی شرکت می‌کنند، از جامعه دانشگاهی هستند، ادامه داد: شاعران و مترجمان بیشتر در دانشگاه بودند. اگر این دو قشر تاثیرگذار را در جامعه در نظر بگیرید، شاعران در دانشگاه و مترجمان هم از دانشگاه بودند. این در حالی است که حتی از خارج از دانشگاه مترجم دیوان شعر پر حجم ندارید، در انگلیسی و فرانسه برخی از سانِت‌های شکسپیر ترجمه شده است، اما حجم زیادی ندارد. حتی در زبان عربی که بیش از ۱۲۰۰ سال در ایران سابقه دارد و هیچ کس نیست که به این مقوله بپردازد.

این استاد دانشگاه علامه طباطبائی با طرح این سوال که سرودن شاهنامه دشوارتر بوده یا ترجمه ژول مول؟ ادامه داد: بیش از یک بار شاهنامه به زبان فرانسوی ترجمه شده است. اعراب دیوان حافظ را نزدیک به ۱۰ بار به شکل مفصل و مختصر ترجمه کردند. این در حالی است که در تنها کشوری که مهد فرهنگ و ادب فارسی است، هنوز ترجمه‌ای از منظومه‌های بلند خارجی نداریم.