نقد کتاب ایدئولوژی (در منشا معتقدات)

عطنا - این کتاب را ریمون بودون نوشته و ایرج علی آبادی آن را ترجمه کرده است و شامل ۳۴۱ صفحه است. یادداشت دبیر مجموعه در اول کتاب آمده که به معرفی کتاب پرداخته و همچنین درباره نویسنده توضیح می‌دهد که تلاش کرده کتاب را صرفا براساس سیاست ننویسد بلکه با استفاده از جامعه شناسی و مردم شناسی و اقتصاد بیان کند. این کتاب برای بالا بردن سطح اطلاعات در زمینه‌ی سیاست بدون تعصب بسیار کاربردی است و برای دانشجویان رشته های علوم انسانی مفید است و می‌تواند ابزاری خوب برای تحلیل‌های سیاسی در زمینه تحقیق و نوشتن گزارش و مقاله نویسی باشد.

ریمون بودون در سال ۱۹۳۲ در پاریس به دنیا آمده و رشته‌ی فلسفه و جامعه شناسی خوانده است. وی در ۳۲ سالگی استاد جامعه شناسی در دانشگاه سوربن رسیده است.

کتاب در بعضی از فصل هایش دارای غلط املایی است و با زبانی ساده نوشته شده و از انسجام برخوردار است و همچنین علائم نگارشی نیز استفاده شده که خواندن و فهم را برای خواننده راحت‌تر می‌کند. استفاده از کلمه‌های غیر فارسی هم کم استفاده شده است. در کتاب کلمات و مفاهیم انگلیسی در پاورقی برگردانده شده و همچنین توضیحات اضافه بر متن اصلی را آورده است که کمک زیادی به درک بیشتر مطلب اصلی می‌کند و اطلاعات خواننده را زیاد می‌کند.

این کتاب به فصل‌های مختلف تقسیم شده که موضوعات و عناوین هرفصل مجزا از هم نیستند و به همدیگر مربوط اند که ابتدا با چیستی ایدئولوژی شروع کرده و سپس کم کم هدف و پیام خود را می‌رساند و ایدئولوژی را با فلسفه، ارتباطات، علم، جامعه شناسی و اقتصاد ربط می‌دهد و توضیح می‌دهد. همچنین برای مجزا کردن مفاهیمی که شباهت با هم دارند، از جدول استفاده شده است و نیز در بعضی از فصل‌ها از اشکال و نمودار‌های مختلف استفاده شده تا بیان مطالب آسانتر صورت گیرد. مطالب مربوط به همان موضوع سرفصل است، اما به دلیل استفاده نکردن از عناوین و جداسازی مطالبی که جدا از هم هستند شاید از نظرمان نامربوط باشد، ولی درکل درباره‌ی همان موضوع توضیح داده شده و حاشیه روی کم صورت گرفته. اما به نظرم این طوری باعث سردرگمی خواننده می‌شود و خسته کننده و می‌توانست مطالب را جذاب‌تر کند تا از بهره گیری آن فارغ نشود.

به نظرم کتاب به دلیل علمی بودن آن و اینکه در یک روال توضیح می‌دهد، خسته کننده باشد و حالت مثالی یا روایت داستانی ندارد تا بتوان از خواندن آن لذت برد، اما برای کسانی که علاقمند به افزایش اطلاعات جزئی و عمقی از بابت مباحث سیاسی و جامعه شناسی هستند، جالب و جذاب باشد چراکه با زبانی شیوا نوشته شده، اما ماهیت کتاب سخت و کاملا علمی است و باید خواننده از مباحث پایه‌ای سیاسی و جامعه شناسی و ارتباطات اطلاعات و پیش زمینه‌ای داشته باشد.

به طور کلی کتاب سختی است و برای هر سنین و مقطعی پیشنهاد نمی‌کنم و اما برای کسانی که دانشجو هستند و قصد دارند که تخصصی‌تر مباحث سیاسی و ایدئولوژیک را یاد بگیرند، کتاب بسیار مفید و کاربردی است. مباحث مطرح شده خیلی جذاب اند و اطلاعاتی که به خواننده می‌دهد کاربردی است و می‌تواند راحت به حافظه بسپارد و در کنفرانس‌ها استفاده کند.

نویسنده: بهاره احمدی آذر