شعار دانشگاه مرجعیت در علوم انسانی است/ راه اندازی دو دانشکده جدید مالی بانکی و دانشکده حکمرانی

عطنا - نشست مطبوعاتی رئیس دانشگاه علامه طباطبایی صبح روز ۴ اردیبهشت با حضور دکتر عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه در پردیس مرکزی این دانشگاه برگزار شد.

در ابتدای جلسه ایشان گفت: دانشگاه علامه طباطبایی تنها دانشگاه تخصصی علوم انسانی کشور و بزرگ‌ترین دانشگاه تخصصی در غرب آسیا است و در حال حاضر در دانشگاه علامه طباطبایی ۱۴ هزار دانشجو، ۵۵۰ عضو هیات علمی، ۱۱ دانشکده و ۸ مرکز پژوهشی داریم.

معتمدی گفت: دانشگاه علامه طباطبایی مولود انقلاب اسلامی است، قبل از انقلاب مراکزی مانند دانشگاه ابوریحان و دانشگاه آزاد و دیگر مراکز علمی بودند که با هم ادغام شدند و سپس از سال ۶۴ بود که دانشگاه علامه طباطبایی معرفی شد. دانشگاه در این مدت منشا برکات و خیر زیادی بود و نزدیک به ۱۰۰ هزار فارغ التحصیل داشتیم و یک دانش متراکمی از علوم انسانی در دانشگاه علامه طباطبایی فراهم شد که برکاتش به جامعه رسید.

معتمدی گفت: در دو سال اخیر که بنده در دانشگاه علامه طباطبایی فعالیت داشتم برنامه راهبردی و افق فعالیت دانشگاه را در چشم انداز ۱۴۰۴ مشخص کردیم، بر این اساس شعار دانشگاه علامه طباطبایی مرجعیت در علوم انسانی قرار گرفته است و یکی از محوری‌ترین فعالیتی که در دانشگاه علامه طباطبایی مطرح شد، بحث تحول در علوم انسانی است، در راستای برنامه‌هایی مانند بین المللی سازی، ارتقای آموزش، ارتقای پژوهش، بهره‌وری، ارتباط با جامعه و صنعت تمام این‌ها که به عنوان محور‌هایی تحت عنوان برنامه راهبردی معرفی شدند، محور اصلی همه این فعالیت‌ها تحول در علوم انسانی است.

وی افزود: در موضوع تحول علوم انسانی مهم‌ترین بحثی که وجود دارد این است که علوم انسانی که امروز در دانشگاه‌های ما وجود دارد منشا و مبدا آن از غرب به دانشگاه ما و دیگر دانشگاه‌ها منتقل شد. اگر ما بخواهیم از دانش علوم انسانی استفاده کنیم باید متوجه این موضوع باشیم که دانش علوم انسانی با دانش پایه، مهندسی و.. متفاوت است و باید حتما به عنصر فرهنگی، اجتماعی توجه کنیم به همین خاطر در باید در بحث تحول در علوم انسانی مطرح شودکه چه نگاه بومی به علم داریم و چگونه می‌توانیم علوم را در جامعه خود متناسب با اقلیم و فرهنگ خود توسعه دهیم.

معتمدی ادامه داد: همین‌طور بحث جدی که در رابطه با تحول در علوم انسانی در مورد دانشگاه ما مدنظر هست این است که اثربخشی علوم انسانی را باید نشان دهیم. اگر امروز از خانواده‌ها سوال کنند که علاقمند هستند فرزندانشان در چه رشته‌ای در دانشگاه تحصیل کنند ممکن است تعدادی نسبت به علوم انسانی کم سنجی کنند؛ ما همانطور که مشاهده کردیم در سال‌ها اخیر فارغ‌التحصیلان علوم انسانی می‌توانند موثر و با قابلیت بیشتری در جامعه نقش ایفا کنند.

معتمدی گفت: نزدیک به ۵۰ درصد از دانشجویان برخی از رشته‌ها در دوره کارشناسی ارشد کسانی هستند که مدرک کارشناسی خود را در علوم فنی و پایه اخذ کردند و برای ادامه تحصیل در رشته ارشد به سمت علوم انسانی می‌روند، درواقع این رشته نشان می‌دهد که می‌تواند اثربخشی خودش را داشته باشد و می‌توانیم بگوییم که فارغ‌التحصیلان دانشگاه علامه طباطبایی می‌توانند در جامعه نقش آفرین باشند.

معتمدی با اشاره به ایجاد مراکز کارافرینی و نوآوری گفت: سعی داریم مراکز نواوری و کارآفرینی را در دانشگاه داشته باشیم که این مراکز دانشجویانی را که ایده‌های خلاقانه و فناورانه دارند با دیگر دانشجویان و هم رشته‌های های خودش بتواند همکاری کنند و ما نیز امکاناتی را در اختیار ان‌ها قرار می‌دهیم تا ایده‌هایشان حمایت شود و بتواند در مراکز رشد دانشگاه علامه طباطبایی شود.

وی ادامه داد: سال گذشته مجوز پارک علم و فناوری دانشگاه علامه طباطبایی را گرفتیم که این در راستای بحث مراکز رشد مطرح می‌شود که بتوانیم دانشجویان‌مان را به سمتی هدایت کنیم که ان‌ها بتوانند در دوره تحصیل با شناخت نیاز‌های جامعه و اقتضاعات ان و استعداد و تخصصی که دارند بین ان پیوند ایجاد کنند و ایده‌های نوآورانه داشته باشند.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در رابطه با اهمیت علوم انسانی گفت: یکی از بحث‌های جدی در علوم انسانی کاربردی کردن است، کسی که در حوزه علوم انسانی تحصیل می‌کند، باید تحصیلش به گونه‌ای باشد که نقش افرین بوده و در جامعه مفید واقع شود که این از طریق ایجاد مراکز کار افرینی یا تغییر در برنامه درسی انجام می‌شود. بر این اساس سعی داریم برنامه‌های درسی را به گونه‌ای طراحی کنیم که دروس عملی و کارورزی در ان‌ها تقویت شود.

معتمدی افزود: یک بخش دیگر تحول در علوم انسانی است، روزآمدی به معنای اینکه تمام رشته‌ها و منابع‌مان را متناسب با پیشرفتی که علم در دنیا دارد بتوانیم به روز کنیم و رشته‌هایی را داریم که برنامه‌های ان‌ها ممکن است چند ده سال از تهیه‌شان گذشته باشد و منابع که در سرفصل‌ها امده متناسب با شرایط روز نیست و باید این‌ها را با متناسب با پیشرفت دانش در دنیا قرار دهیم و دانشجویان در جریان اخرین تحقیقات قرار بگیرند که یکی دیگر از تحولات در علوم انسانی است.

وی به اهمیت اسلامی سازی در علوم انسانی اشاره کرد و گفت: بحث اسلامی سازی برای ما بسیار مهم است. اسلامی سازی به معنی نیست که کتاب‌های درسی و علمی تبدیل به کتاب‌های اسلامی شود. باید بتوانیم براساس اندیشه اسلامی، معرفت اسلامی، نگاه معرفت‌شناسی، انسانی شناسی و هستی شناسی که در فرهنگ اسلامی وجود دارد بتوانیم جهت‌گیری علم را در همان مسیر طراحی و تنظیم کنیم؛ بنابراین ما هم یک منابع معرفتی جدیدی در اختیار خواهیم داشت که می‌توانیم از منابع معرفتی استفاده کنیم.

وی ادامه داد: فرهنگ اسلامی دارای ایده ها، مفاهیم و روش‌های شناختی است که اگر در علوم انسانی مورد استفاده قرار بگیرد به توسعه دانش بشری کمک می‌کند. اصلی‌ترین برنامه دانشگاه علامه طباطبایی حرکت در حوزه تحول علوم انسانی است. تغییر برنامه‌ها متناسب با همین رویکرد، استفاده از ظرفیت‌های مراکز کارآفرینی و مراکز رشد و همینطور این امکان برای استادانی که تجربه علمی طولانی دارند فراهم شده تا بتوانند محتوا‌هایی متناسب با همین رویکرد تولید کنند.

معتمدی با اشاره به برخی اعتراضات دانشجویی سال گذشته گفت: در یک سال اخیر شاهد حرکت‌های اعتراضی در سطح دانشگاه‌های کشور از جمله دانشگاه علامه طباطبایی بودیم. بخشی از ان حرکت‌های اعتراضی که در جامعه وجود داشت وارد دانشگاه شد. نوع تعریف ما از محیط دانشگاه با تعریف ما از جامعه بسیار متفاوت است. آنچه دانشجو طی حرکت اعتراضی در فضای دانشگاه انجام می‌دهد سبب شده برخورد ما با دانشجو برخورد آگاهی دهنده و هدایتی باشد.

وی افزود: ما با نسل جوانی مواجه هستیم که آینده ساز کشور ما است، بنابراین اصلی‌ترین روش در مواجه با دانشجویان معترض این بود که شرایطی را فراهم کنیم که آن‌ها تضارب ارا داشته باشند و اندیشه‌های خود را بیان بکنند و در مقابل دیدگاه‌های مخالف نیز بیان شود. در واقع نوع نگاه دانشگاه علامه به این دانشجویان نگاه تربیتی و پدرانه است.

معتمدی افزود: از ابتدا تعدادی از دانشجویان بیرون از دانشگاه دستگیر شده بودند و یکی از جدی‌ترین کار‌های ما کمک به آزادی آن‌ها بود و در این راستا با مسئولان اجرایی و قوه قضائیه ارتباطات برقرار کردیم و در نهایت همه افراد با وساطت دانشگاه آزاد شدند و هیچ فردی به دلیل فعالیت‌های درون دانشگاهی بازداشت نشد.

وی بیان کرد: چندین ماه تنها روشی که اتخاذ کردیم این بود که از روش‌های مختلفی برای گفتگو با دانشجویان استفاده کردیم و جلسات متعدد دانشکده به دانشکده با اساتید داشتیم که آن‌ها بتوانند دانشجویان را نسبت به ابهامات ذهنی متقاعد سازند.

رئیس دانشگاه ادامه داد: پس از گفتگو، اما در مرحله‌ای مجبور شدیم تعدادی از دانشجویان را کوتاه مدت ممنوع الورود کنیم که مدت زمان آن هم حداکثر یک ماه بود و بعد از آن اگر دانشجویان شاکی خصوصی داشتند پرونده به کمیته انضباطی میرفت و سایر دانشجویان با تعهد به ریاست دانشکده حضورشان در دانشگاه فراهم شد.

وی افزود: پرونده کمیته انضباطی دانشجویان کمتر از ۲۰ مورد بود و اکنون براساس آرا صادر شده کمتر از ۴ یا ۵ دانشجو در همین ترم محروم از تحصیل شدند.

معتمدی با اشاره به محدودیت‌های نشر کتاب دانشگاه گفت: در سال‌های گذشته بحث نشر کتاب در دانشگاه ما با مشکلاتی مواجه شد، محدودیت‌هایی برای ترجمه در دانشگاه ما مطرح است که سخت گیری‌هایی در بحث ترجمه وجود داردو هر ترجمه را دانشگاه ما چاپ نمی‌کند. دیگر محدودیت نیز، محدودیت در تهیه کاغذ نیز بی تاثیر نبود، همچنین فرایند ممیزی که در دانشگاه علامه طباطبایی انجام میشود سختگیرانه‌تر است، بنابراین فعالیت علمی وجود دارد، اما ملاک تنها انتشارات دانشگاه نیست.

وی ادامه داد: طرحی داریم، برای تهیه کتاب‌های مرجع که اساتید، مخصوصاً اساتید قدیمی آن کتاب‌هایی را تالیف کنند در تخصص خودشان که این کتاب به عنوان کتاب مرجع قرار بگیرد عنوان کتاب درسی از آن استفاده کنند. در حوزه تجمیع دانشکده‌ها مصوبه هیات دولت داریم که دانشکده‌های دانشگاه علامه طباطبایی تجمیع شود و در حال حاضر ۵ دانشکده بیرون از سایت اصلی بوده و خوابگاه‌ها هم پراکنده هستند.

وی افزود: در یکسال گذشته دانشکده علوم ریاضی به سایت اصلی منتقل شد و امیدواریم زمینه انتقال بقیه دانشکده‌ها فراهم شود منتها مشکل ما برای تجمیع، نداشتن زمین است. حدود ۴ هزار دانشجوی خوابگاهی داریم که هزینه رفت و آمد، وقتی که از دانشجودر این مسیر صرف می‌شود. به همین تلاش می‌کنیم یک خوابگاه ۲ هزار نفره در پردیس ۲ دانشگاه علامه ساخته شود و با ساخت این خوابگاه، بخشی از خوابگاه‌ها که در سطح شهر پراکنده هستند به آنجا منتقل می‌شوند.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در رابطه با برنامه دانشگاه برای ایجاد مراکز نوآوری و کارآفرینی گفت: طی یکسال گذشته در سه دانشکده روانشناسی، مدیریت و علوم اجتماعی مراکز نوآوری کارآفرینی راه اندازی شد و به مرور در سایر دانشکده‌ها نیز ایجاد می‌شود.

معتمدی درباره آمایش آموزش عالی که اخیرا مورد توجه رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است، گفت: بحث آمایش آموزش عالی به معنای این است که به سمتی برویم که کیفیت عالی را با توجه به قابلیت استان‌ها افزایش دهیم و دانشگاه‌ها ماموریت محور شوند. در این مسیر دانشگاه‌ها باید با توجه به نیاز‌های جامعه رشته‌های قدیمی را کنار بگذارند که دانشگاه علامه در جهت عمل به این موضوع، در رشته‌های کم متقاضی پذیرش دانشجو نداشته باشد و حتی برخی رشته‌ها تعطیل شوند.

معتمدی در پاسخ به سوالی در مورد میزان تناسب برنامه راهبردی دانشگاه با شعار سال ۱۴۰۲ گفت: دو دانشکده اقتصاد و دانشکده مدیریت ما مأموریت جدید پیدا کرده تا متناسب با شعار سال برنامه جامعی را با حضور متخصصان و صاحب نظران در ارتباط با شعار مهار تورم و رشد تولید داشته باشند؛ در عین حال وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی اعضای هیئت مدیره دانشگاه علامه هستند و این افراد به دلیل آشنایی که با دانشگاه علامه دارند، از ظرفیت اساتید به عنوان حلقه‌های مشورتی استفاده می‌کنند و ما ارتباط فعالی با این دو دستگاه داریم.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: دانشگاه در تلاش است به سمت حذف رشته‌های کم متقاضی و ایجاد رشته‌های جدید پیش برود به طور مثال قرار است رشته رواشناسی حمل و نقل و رشته علوم اجتماعی محاسباتی را راه اندازی کند. همچنین راه اندازی دو دانشکده مالی بانکی و دانشکده حکمرانی در دستور کار دانشگاه قرار دارد.

در پایان دکتر داود حسین پور معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: بر اساس شاخص‌های مختلفی که مراکز نظارت و ارزیابی ما منتشر کردند، جایگاه علمی و پژوهشی دانشگاه، جایگاه خوبی است و در حوزه تولیدات علمی در شاخه علوم انسانی، دانشگاه علامه طباطبایی بعد از دانشگاه تهران در رتبه دوم است.

گزارش از فائزه دولت شناس

عکس از هلیا امیری نسب