انقلاب اسلامی نقطه اتصال مباحث نظری افروغ بود

عطنا - عباس‌علی رهبر، دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه مرحوم افروغ در دو ساحت نظری و علمی-دانشگاهی و همچنین در ساحت عملی و امر سیاسی فعالیت کرده است، گفت: «در حوزه مباحث نظری و دانشگاهی با وجود اینکه در فضای دانشگاهی و پژوهشی به فعالیت می‌پرداخت، اما آنچه درباره او بیشتر به چشم می‌آمد، مساله‌محور بودنش در حوزه هویت ایرانی-اسلامی و ارتقای انسجام در فضای جدید ایرانی-اسلامی بوده است. به عبارت دیگر برای مرحوم افروغ این دو مولفه اهمیت ویژه‌ای داشت و همیشه نقطه اتصال مباحث نظری خود را چه در فضای تفکر انقلابی و چه نقد مصلحانه و درون ساختار کلان، انقلاب اسلامی قرار می‌داد.» 

او در همین زمینه افزود: «مرحوم افروغ در همه مباحث انتقادی خود، موضوع را از انقلاب اسلامی شروع کرده و به وضعیت حال کشور می‌رسید. در همه اتفاقات و بحران‌های اجتماعی و سیاسی که در جامعه ما در سال 98 و 1401 رخ داد، همیشه نگاه درون‌نقدی را در ساحت فضای گفتمان انقلاب اسلامی دنبال می‌کرد. به عبارت دیگر او همه مباحث را در منشأ و سرمنشأ جمهوری اسلامی‌ای که مبتنی‌بر مبانی و اصول انقلاب اسلامی بوده و مبتنی‌بر کارکرد حقیقی انقلاب اسلامی باشد، دنبال می‌کرد.» 

عضو هیات‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: «مرحوم افروغ مهم‌ترین وجه جمهوری اسلامی را در کنار عدالت، جمهوریت و اسلامیت مطرح می‌کرد و به موضوع استقلال و عدالت توجه ویژه‌ای داشت. او همچنین در حوزه آسیب‌شناسی هم ورود کرده و بحث رانت‌های فسادزا را طرح و به نوعی جریان موریانه‌وار اشرافیت، تحجر و التقاط را در فضای آسیب‌شناسی جمهوری اسلامی به صورت جدی مطرح می‌کرد. اما آنچه وجود داشت اینکه رسانه پشت سر او قرار نداشت، یعنی رسانه‌ای که بتواند از او حمایت کرده و اندیشه‌های او را اشاعه دهد، نداشتیم.» 

رهبر در همین زمینه افزود: «چراکه معمولا رسانه‌هایی که فضا را چند‌صدایی می‌کنند، به دنبال این هستند که ببینند نقد غیرمنصفانه جمهوری اسلامی در کجا مطرح می‌شود یا در مقابل نگاه تندروی‌ها را که به تعبیر رهبری حرکت بی‌قاعده‌ای در میان آنها وجود دارد، رسانه‌ای می‌کنند. همچنین رسانه‌های خودی هم آن‌طور که باید نتوانستند از اندیشه‌های او استفاده کنند. نکته دیگر اینکه مرحوم افروغ خودش را وابسته به یک جریان سیاسی خاصی نمی‌داند بلکه او اصولگرای صادقی بود که اصولش را نه از جریانات درون قدرت به دست می‌آورد بلکه این اصول را از فرآیند انقلاب اسلامی پیدا می‌کرد. تمام کتاب‌ها و تالیفات مختلفی که داشت را با توجه به اینکه فضای غرب را به خوبی می‌شناخت، حول محور کارآمدی و ارتقای انسجام اجتماعی در جامعه اسلامی دنبال می‌کرد.»   

کارآمدی جامعه اسلامی محور تالیفات او بود

او اظهار داشت: «افروغ زبان نقد صمیمانه و تندی هم داشت تا بتواند نقدهایش را در راستای کارکردها به منصه ظهور برساند و این مساله را هم باید مدنظر قرار دارد که کارآمدی و ارتقای موضوعات مهم جمهوری اسلامی بدون نقد منصفانه و ویرانگر در عرصه کارگزار به نتیجه نمی‌رسد.» 

عضو هیات‌علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه با مرحوم افروغ ارتباط نزدیکی نداشته‌ام، گفت: «اما از دوستان دیگر شنیده بودم که او به اخلاق متعهد بود و فرد صریحی بود که ویژگی مهم او بود. یعنی او فرد وابسته‌ای به جریان سیاسی نبود بلکه در نگاهش نیز یک نوع وارستگی وجود داشت که این مساله مهمی بود؛ چراکه یک نوع رهایش نسبت به قدرت سیاسی داشت و این‌طور نبود که بخواهد به هر قیمتی به میز قدرت بچسبد و به همین دلیل می‌بینیم بعد از نمایندگی مجلس به فعالیت‌های پژوهشی روی می‌آورد.»