نقش روابط عمومی در استارتاپ‌ها

عطنا - به طور کلی هر کسب و کار نوپای را استارتاپ می‌نامند و به تعریف اریک ریس استارتاپ یک نهاد انسانی است که برای ارائه یک محصول یا خدمات جدید در شرایطی که ابهام بالایی وجود دارد، شکل گرفته است.
 
در این فضا، کسب و کارها قصد دارند که ارزش آفرینی کنند و گاه می‌توانند مبتنی بر تکنولوژی‌های نوین عمل کنند. در چنین شرایطی که همه چیز در بدو تولدشان قرار دارد و مسیر پر پیچ و خمی را پیش رو دارند، روابط عمومی نقش پررنگی ایفا می‌کند.
 
حضور روابط عمومی در کسب و کارها مقوله مهمی است زیرا سازمان‌ها چه بخش خصوصی و چه دولتی در نهایت مسیری که طی می‌کنند به مخاطبان، مردمان و افکار عمومی ختم می‌شود. به خصوص در چند دهه اخیر با گسترش تکنولوژی، روابط عمومی در سازمان‌ها جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است.

اما حضور روابط عمومی در این مدل کسب و کارهای نوپا که همچنان در مدل‌های اولیه رشد خود هستند چالش‌هایی دارد.

فعالیت‌های روابط عمومی سبب می‌شود تا آگاهی از برند شکل بگیرد، اعتماد مخاطبان هدف به برند و کسب و کار جلب شود، بحران‌ها مدیریت شود، در فضای درون سازمانی ارتباطات موثر شکل گیرد و واحدها با یکدیگر هماهنگ عمل کنند و به یک درک درست از موقعیت‌ها و برنامه‌ها برسند و همچنین در فضای بیرون از سازمان، ارتباط با رسانه.ها و دیگر نهادها به درستی شکل بگیرد.

در ایران نیز همانند اکثر کشورها که استارت آپ‌ها جدید و نوپا تلقی می‌شوند، حضور روابط عمومی و فعالیت‌های آنان در این فضا نیز بسیار جدید است و شاید استراتژی‌ها، تکنیک‌ها و تاکتیک های روابط عمومی در فضای سنتی در این فضای نوین و سرشار از ابهام پاسخگو نباشد. اما هدف روابط عمومی چه در فضای سنتی و چه در عصر نوین، تقریباً مشترک است و به آگاهی و شهرت برند و افزایش اعتبار و اعتماد ختم می‌شود.

روابط عمومی در فضای استارتاپی اغلب به سه شیوه پیش می‌رود: ۱_می‌تواند مستقل عمل کند، ۲_می‌تواند همراه با واحد مارکتینگ یا بازاریابی پیش برود، ۳_زیر نظر شخص اول سازمان فعالیت‌های خود را پیش ببرد. طبق تجربیات، شیوه سوم نتیجه مطلوبی را به جای گذاشته است.

منظور از اینکه روابط عمومی باید فعالیت‌های خود را زیر نظر مدیر سازمان پیش ببرد به این معنا نیست که بی چون و چرا سخنان آنها را به عمل در بیاورد، بلکه اگر دیدگاهی مخالف و یا زاویه دیگری داشت باید بتواند آن را مطرح کند و اگر بینش درستی دارد و به نفع سازمان و یا مجموعه ختم می‌شود از قدرت اقناع خود استفاده کند.

در کسب و کارهای خدمات محور و آنلاین که مخاطبان کالای ملموسی را دریافت نمی‌کنند، اندکی کار دشوار می‌شود‌. اما با برنامه‌ریزی درست و استراتژی مناسب می‌توان با وجود این دشواری‌ها نتیجه مطلوبی گرفت. در صرافی بیت۲۴ که یک پلتفرم آنلاین معاملات ارز دیجیتال است، فعالیت‌های روابط عمومی آمیخته با دیدگاه‌های مدیریتی، تکنیک‌های مارکتینگ، طرح و استراتژی‌های واحد روابط عمومی پیش می‌رود.

روابط عمومی خط مقدم مقابله با چالش‌ها است، بنابراین حضور آن اهمیت بالایی دارد. تعامل بهینه با کاربران، مشتریان و جلب توجه عمومی به راحتی امکان پذیر نیست. به این منظور با مشورت با مدیریت و تیم مارکتینگ به صورت هفتگی یا ماهیانه در حال طراحی راهکار جدید و یا آپدیت راهکارهای قبلی خود هستیم. به مرور زمان و با جلسات متعدد، ادبیات مشترک شکل می‌گیرد و روابط عمومی در آن چارچوب شکل گرفته اختیار عمل خود را پیدا می‌کند تا دانشِ آموخته شده در فضای آکادمیک و تجربه زیسته در بازار را به صورت عملی در فضای کسب و کار پیاده سازی کند.

به طور خلاصه روابط عمومی در کسب و کارهای نوپا و استارتاپ ها نقش اساسی دارند و خیلی مهم است که شخصیتی که به عنوان روابط عمومی فعالیت می‌کند جنس آن حوزه را به درستی بشناسد و آن کسب و کار را درک کند.

امروزه با پیدایش و گسترش شبکه های اجتماعی و پیام‌رسان ها، استراتژی‌های روابط عمومی که در گذشته استفاده می‌شد تغییر کرده و ماهیت جدیدی پیدا کرده‌اند. زمانی که دانش و تخصص وجود داشته باشد و تجربه عملیاتی نیز چاشنی کار باشد خیلی بهتر و سریع‌تر می‌توان نتیجه مطلوب گرفت زیرا تجربه بدون دانش و یا دانش بدون تجربه کارآمد نخواهد بود.

نویسنده: زهرا استرش، نشریه انجمن علمی - دانشجویی روابط عمومی دانشکده ارتباطات