روزنامه‌نگاری چاپی چه آینده ای دارد؟

عطنا - مطبوعات چاپی با پیشینه‌ای در حدود چهار قرن، در دوره معاصر همچنان جزء وسایل اصلی ارتباطات جمعی به شمار می آیند. اما در طی سالیان گذشته به دلیل پیشرفت ارتباطات و پدید آمدن وسایل جدید ارتباطی همچون رادیو، تلویزیون و سینما روزنامه‌نگاری با‌رها به‌طور جدی به چالش فراخوانده شده است.

این رسانه‌ها هر یك به واسطه برخورداری از تواناییهای قابل توجه در برقراری ارتباط، سهمی از بازار اطلاع‌رسانی را از آن خود ساخته‌اند. اما مطبوعات توانسته‌اند با ایجاد تغییرات لازم، مسیر را به طریقی برای ادامه حیات خود هموار سازند. اكنون كه با ابداع، پیشرفت و گسترش روزافزون اینترنت، ارتباطات نیز به‌طور كلی دگرگون شده، بار دیگر مطبوعات با یك پدیدهٔ جدید روبه‌رو شده‌اند. این پدیده چیزی نیست «جز روزنامه‌نگاری الكترونیك».
 
چالشهای ایجاد شده فراروی روزنامه‌ها، مسألهٔ دیگری را نیز مطرح می كند و آن آیندهٔ روزنامه‌نگاری ‌‌(ژورنالیسم) است. چاپ، صرفاً یكی از‌سیستمهای ارائه ژورنالیسم است. روزنامه‌های الكترونیك و سایتهای شبكه تجاری، تعریف تازه‌ای از ژورنالیسم به دست می دهند.

سرعت در اطلاع‌رسانی بزرگترین امتیاز روزنامه‌نگاری الكترونیك نسبت به روزنامه‌نگاری نوشتاری است. مخاطبان امروز، پیامها را تازه و تازه‌تر می خواهند و شاید هم مایل باشند كه رسانه‌ها آنها را به تماشاگران تاریخ زنده تبدیل كنند، كاری كه شبكه‌های تلویزیونی بزرگ با پخش زنده دنبال می كنند، پاسخی به همین تمایل است.

گسترش و تنوع منابع اطلاع‌رسانی نیز نیروی محركه رشد و گسترش روزنامه‌نگاری الكترونیك به حساب می آید. از آنجا كه جوامع مدرن، اطلاعات را از منابع گوناگون كه رقیب یكدیگرند به دست می آورند، روزنامه‌نگاران باید تكنیكهای نوین رقابت را كه برخاسته از تكنولوژیهای نوین اطلاع‌رسانی است بیاموزند. اگر آنها نتوانند از ابزارهای جدید دیجیتال استفاده كنند، در این رقابت نفس‌گیر عقب خواهند ماند. بنابراین آشنایی با روزنامه‌نگاری دیجیتال (الكترونیك) یك ضرورت به حساب می آید.

موضوع مهم دیگر، تقابل روزنامه‌نگاری چاپی و روزنامه‌های الكترونیك است. پذیرش رسانه‌های الكترونیكی، توجه كردن به مزیتها و قابلیتهای آن و مشكلاتی كه در جهت بهره‌گیری از آن در‌جوامع در حال توسعه وجود دارد، نباید ما را بر آن دارد كه سنت روزنامه‌نگاری خود را فراموش كنیم. موضوعاتی مثل اخلاق، حقوق، تكنیك‌های نویسندگی و گزارشگری و مصاحبه نباید در كنار رسانه‌های الكترونیكی مورد بی توجهی قرار گیرد. تأثیرات متقابل روزنامه‌نگاری سنتی و روزنامه‌نگاری الكترونیك از مهمترین مسائلی است كه باید مورد توجه قرار گیرد. همین تقابل و تأثیر و تأثر است كه شرایط آینده مطبوعات و به‌طور كلی رسانه‌ها را رقم می زند.
 
روزنامه‌نگاری الكترونیك به معنی انتشار اطلاعات در دوره‌های زمانی مشخص در قالب صفحات وب برروی یك شبكه اطلاع‌رسانی یا روی اینترنت است. محتویات چنین روزنامه‌ای به جای چاپ شدن برروی كاغذ، به صورت فایلهای كامپیوتری در حافظه یك كامپیوتر قرار دارد.

رشد روزنامه‌های الكترونیكی طی ۱۰سال گذشته جنبه‌ای انفجاری داشته است. امروزه، اینترنت حدود ۱۶۰۰ روزنامه را از سراسر دنیا در اختیار خوانندگان بالقوه‌ای كه تعدادشان بین ۴۰ تا ۵۰ میلیون است قرار می دهد.

با این روند بعید نیست تا سال های آینده حرفه روزنامه نگاری به صورت کلی از حالت چاپی به حالت آنلاین تبدیل شود. در نتیجه و با توجه به این فرایند روش های مطالعه وکسب اطلاعات و اخبار برای خوانندگان و روش های ارائه آن برای روزنامه نگاران به شیوه‌های متفاوتی تبدیل میشود .
 
نویسنده : مهدی کاظمی لاری