هیچ نسبتی بین تعداد دانشجویان متاهل و خوابگاه‌های متاهلی وجود ندارد/ لزوم تغییر قوانین ضد جمعیتی در کشور

عطنا - مسعود عالمی نیسی، رئیس موسسه تحقیقات جمعیت کشور در اولین جلسه از سلسله جلسات انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبائی با دستگاه‌های اجرایی قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت کشور گفت: ماموریت اصلی موسسه تحقیقات جمعیت کشور اندیشه سازی جوانی جمعیت در راستای ارتقای کارآمدی سیاست گذاری در این حوزه است و این اندیشه سازی از بعد ضرورت جوانی جمعیت، اولویت‌های راهبردی و نقشه راه انجام می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه تفکر کنترل جمعیت حدود ۳۰ سال است که در کشورمان تبلیغ می‌شود از این رو امروز اجرای سیاست‌های افزایش جمعیت با چسبندگی نهادی روبرو است و ما این چسبندگی را مهمترین مانع پیش روی قانون جوانی جمعیت می‌دانیم، افزود: چند قانون در کشور وجود دارد که ضد جمعیت هستند و باید تغییر کنند. در بلغارستان اولین کاری که در راستای افزایش جمعیت انجام شد اصلاح تمام قوانین و مقررات مخالف افزایش جمعیت بود، اما ما بدون اصلاح این قوانین قانون جوانی جمعیت را اجرا کردیم.

عالمی نیسی بر لزوم بازچینش ساختار افزایش جمعیت در کشور تاکید کرد و گفت: ۱۱.۶ میلیون جمعیت مجرد در سن ازدواج، ۱۱ میلیون زن در سن باروری و ۳.۵ میلیون خانواده نابارور در کشور وجود دارد و سالانه ۳۰۰ تا یک میلیون و ۱۰۰ هزار سقط جنین نیز اتفاق می‌افتد. با این اوصاف سوالی که وجود دارد این است که با توجه به آمار‌های فوق ما در سیاست گذاری باید کدام مسائل را در اولویت قرار دهیم. متاسفانه در کشور اجماع وجود ندارد به گونه‌ای که برخی‌ها می‌گویند باید روی ازدواج و برخی‌ها نیز می‌گویند باید روی فرزند بیشتر کار کنیم و حرف هیچ گروهی هم مبنای تحقیقاتی ندارد.

وی تصریح کرد: حدود ۲۰ دستگاه در ستاد ملی جمعیت حضور دارند، اما تقسیم کاری بین این دستگاه‌ها وجود ندارد و معلوم نیست که تا پایان سال چه مسائلی اولویت دارند و چه کار‌هایی باید انجام شود؛ البته اگر از من بپرسند می‌گویم اجرای ماده ۷۳ قانون جوانی جمعیت بالاترین اولویت را دارد؛ چون در این ماده تصریح شده که موانع قانونی جوانی جمعیت برداشته شوند. به هر روی ما نمی‌توانیم ۷۳ ماده قانون جوانی جمعیت را در هر سال اجرا کنیم و نیاز به اولویت بندی داریم؛ اما این اولویت بندی وجود ندارد.

رئیس موسسه تحقیقات جمعیت کشور با بیان اینکه ۶۳۰ هزار دانشجوی متاهل در کشور وجود دارد؛ اما کل واحد‌های متاهلی ۱۵۰۰ واحد است، بنابراین هیچ نسبتی بین تعداد دانشجویان متاهل و خوابگاه‌های متاهلی وجود ندارد، گفت: سازمان امور دانشجویان و صندوق رفاه تلاش کردند تا تعدادی خوابگاه را کلنگ بزنند منتهی ما هنوز خوابگاه تمام شده‌ای نداریم.

وی اظهار کرد: تفاهم نامه‌ای بین وزارت راه و وزارت علوم برای احداث ۲۰۰ هزار واحد خوابگاه متاهلی طی چهار سال آینده بسته شده که منابع مالی نیز به صورت پرداخت تسهیلات از محل قانون جهش مسکن تامین می‌شود و دانشگاه‌ها هم زمین مورد نیاز را اختصاص می‌دهند و این مهمترین اقدامی بوده که طی سه ماه اخیر انجام شده است.

عالمی نیسی با بیان اینکه میز پژوهشی ویژه خوابگاه‌های متاهلی در موسسه تحقیقات جمعیت کشور تشکیل شده تا بتوانیم مسائل مربوط به خوابگاه‌های متاهلی اعم از مسائل مالی و مسائل مدیریتی را استخراج و برای آن‌ها گزارش سیاستی تولید کنیم، افزود: از بین ۱۱.۶ جمعیت مجرد کشور ۲.۵ میلیون نفر آن‌ها در مجموعه وزارت علوم هستند و اگر تمام این ۲.۵ میلیون نفر با افراد بیرون از مجموعه وزارت علوم ازدواج کنند ازدواج بیش از ۴۰ درصد از جوانان می‌تواند تحت مدیریت آموزش عالی باشد؛ پس آموزش عالی در تحقق جوانی جمعیت از اهمیت بالایی برخوردار است به گونه‌ای که اگر در زمان کنترل جمعیت وزارت بهداشت محور بود برای جوانی جمعیت وزارت علوم محور است.

وی با اشاره به اینکه وزارت علوم امکانات مختلفی دارد که می‌تواند با استفاده از آن‌ها زمینه درآمدزایی را برای دانشجویان در حین تحصیل فراهم کند و این برنامه‌ای است که ما پیگیر آن هستیم بیان کرد: در معاون آموزشی وزارت علوم کارگروهی تشکیل شده تا در حوزه آموزش، پژوهش و فن آوری موانعی که پیش پای جوانی جمعیت قرار دارند را برطرف کنند؛ مثلا دانشجویان قانونا نمی‌توانند در زمان تحصیل کار کنند و این در حالی است که حداقل دانشجو در دوره تحصیلات تکمیلی اگر تشکیل خوانواده می‌دهد باید درآمد داشته باشد.

رئیس موسسه تحقیقات جمعیت کشور با بیان اینکه هیمنه ادبیات ضد جمعیتی در حوزه علوم انسانی بالاست و کسی که از این رشته‌ها فارغ التحصیل می‌شود به صورت اتوماتیک مخالف افزایش جمعیت است و این افراد در هر نهادی مشغول به کار شوند تفکر آن‌ها ضد جمعیت خواهد بود، گفت؛ پس ضرورت دارد کتاب‌های درسی و رشته‌ها تغییر کنند، گفت: استاد و دانشجو در سطح کشور کشور نقش گروه مرجع را دارند؛ لذا یک تغییر فرهنگی در رابطه با جوانی جمعیت در دانشگاه می‌تواند منجر به تغییر تفکر جامعه شود و تشکل‌های دانشجویی باید نقش خود را در این تغییر فرهنگی ایفاء کنند.

عالمی نیسی اظهار کرد: مسئله جمعیت مسئله حکومت نیست؛ بلکه مسئله مردم است، اما این موضوع برعکس جا افتاده است، چون این ما هستیم که فردا پیر می‌شویم؛ لذا آموزش آموزش عالی در حوزه جوانی جمعیت از نقش حائز اهمیتی برخوردار است.

وی با بیان اینکه این نگرش که افزایش جمعیت موجب فقر می‌شود مبتنی بر نظریه مالتوس است و این نظریه همچنان در کتاب‌های درسی ما تدریس می‌شود، افزود: مالتوس می‌گوید جمعیت با تصاعد هندسی بالا می‌رود و غذا با تصاعد حسابی و بر این اساس او پیش بینی کرده بود که جمعیت یک زمانی با کمبود غذا مواجه می‌شود؛ اما این اتفاق هیچ وقت نیفتاده است.

عالمی نیسی با اشاره به اینکه بنابر نتایج تحقیقات «استر بوزارپ» با رشد جمعیت غذا در جهان افزایش یافته، اما آیا کسی نتایج این تحقیقات را در دانشگاه خوانده است، تصریح کرد: جولیان سایمون نیز معتقد بوده که رشد سریع جمعیت می‌تواند به تاثیر مثبت و توسعه اقتصادی منجر شود و جالب این است که سایمون و بوزارپ معتقد بودند که ما در اقتصاد دانش بنیان به جوامعی با مقیاس‌های بزرگتر نیاز داریم و این‌ها مسائلی است که در دانشگاه‌های ما تدریس نمی‌شوند.

وی با بیان اینکه در آخرین جلسه ستاد جوانی جمعیت وزارت علوم دانشگاه علامه و الزهرا به عنوان دانشگاه‌های پایلوت برای گسترش و تقویت رشته‌های تحصیلی متناسب با جایگاه و نقش زن و خانواده در فرهنگ ایرانی و اسلامی انتخاب شدند، تصریح کرد: با دانشگاه الزهرا و علامه مکاتبه شده تا اساتیدی که پیشنهاد رشته دارند آن‌ها را به ما معرفی کنند، اما بیش از سه ماه از این مکاتبه می‌گذرد و ما پاسخی دریافت نکرده ایم؛ البته تیمی تشکیل شده تا رشته‌های بین رشته‌ای بین جمعیت و ابعاد مختلف پیشرفت مثل جمعیت و بهداشت، جمعیت و اقتصاد و جمعیت و آموزش را در مقطع کارشناسی ارشد تعریف کنند.

عالمی نیسی اظهار کرد: تعداد زیادی کتاب و مقاله در دنیا در حوزه جمعیت وجود دارد که ترجمه نشده اند با این وجود یکی از اولویت‌های ما نهضت ترجمه جوانی جمعیت است و در این راستا نیز با تفاهمی که صورت گرفته ترجمه این کتاب‌ها به موسسه نشر دانشگاهی محول شده و اولین کتاب هم که کار ترجمه آن شروع شده کتاب منبع غایی جولیان سایمون است. به زعم بنده اگر این کتاب وارد دانشگاه‌ها شوند دیدگاه‌ها را عوض می‌کنند.

وی تصریح کرد: با همکاری معاونت آموزشی وزارت علوم نیز عنوان ۱۵ رشته تحصیلی در حوزه جوانی جمعیت مشخص شده است. معتقدم ما باید از رشته‌هایی شروع کنیم که در دنیا دارای ادبیات هستند؛ البته بنده قائل به این نیستم که مقلد باشیم، ولی ما اصولا وقتی حرفی را از زبان خارجی‌ها می‌شنویم خیلی بیشتر آن را تایید می‌کنیم.