شکل گیری اتحادی تازه علیه اردوغان و علیف

عطنا - افزایش تهدیدات ژئوپلتیک، اقتصادی، امنیتی و سیاسی باکو و ترکیه که پاکستان را نیز کم و بیش با مطامع خود همراه کرده اند، موجب شده تا کشورهایی همچون یونان و هند در اندیشه افزایش همکاری های خود با ارمنستان در منطقه قفقاز جنوبی باشند. به نظر می رسد ایران نیز که دغدغه ها و نگرانی های مشترکی با این سه کشور دارد، می تواند برای تشکیل یک جبهه قدرتمند به آنها بپیوندد، به خصوص که قرائت اخوانی ترکیه از اسلام و پیامدهای خطرناک و تروریستی آن در غرب آسیا و شمال آفریقا نگرانی جدی کشورهایی مانند هند و یونان را نیز موجب شده است. 

این تنها ایران نیست که در مورد نوعثمانی گری ترکیه و رویکرد استعماری و تجاوزگرانه این کشور برای احیای خلافت ترکی از طریق شکل دادن به کمربندی از کشورهای به اصطلاح ترک در قفقاز و آسیای میانه هشدار می دهد؛ بلکه ارمنستان، یونان، هند، قبرس و غیره از جمله کشورهایی هستند که با تشکیل اتحادیه های اقتصادی، امنیتی و نظامی به دنبال مقابله با تبعات ژئوپلتیک خطرناک جاه طلبی های اردوغان هستند. جمهوری اسلامی ایران نیز باید با درک اهمیت پیوستن به این اتحادها و نیز تاکید بر قرائت رحمانی و صلح آمیز اسلام شیعه هم برای ارتقای توانایی های خود در جهت مقابله با اتحاد شوم باکو، ترکیه و پاکستان گام بردارد و هم تصویر خشن و غیرمنطقی که این کشورها از دین مبین اسلام به نمایش گذارده اند را اصلاح و نوسازی کند. 

سه هفته پیش ویبناری با عنوان "همکاری استراتژیک هند، یونان و ارمنستان برای مقابله با طرح های خلافت" برگزار شد که نشان می دهد کشورهای مذکور تا چه حد خطر توسعه طلبی ژئوپلتیک ترکیه و متحدانش را جدی گرفته اند و برای مقابله با آن وارد عمل شده اند. از جمله سخنرانان این وبینار می توان به لئونیداس کریزانتوپولوس، اولین سفیر یونان در ارمنستان، پروفسور جان ام نومیکوس، مدیر مؤسسه تحقیقاتی مطالعات اروپایی و آمریکایی یونان، واهرام ایوازیان، بنیانگذار و رئیس هیئت مدیره شبکه دولت در ارمنستان، دکتر سواستی رائو همکار مرکز اروپا و اوراسیا (MP-IDSA) هند، آبیجیت ایر میترا، عضو ارشد موسسه مطالعات صلح و منازعات هند، مایکل نرسیسیان، روزنامه‌نگار بریتانیایی – ارمنی؛ و اوزای بولوت، روزنامه نگار و دانشجوی دکتری از ترکیه و مدافع حقوق ارامنه اشاره کرد.

دکتر جی جیگاناتان استادیار گروه مطالعات امنیت ملی در دانشگاه مرکزی جامو، در افتتاحیه این وبینار، تأکید کرد: «طراحی خلافت به شکل جدیدی در حال شکل گیری است که ما آن را خلافت دیجیتال می‌نامیم. آذربایجان، ترکیه و پاکستان می خواهند ایده خود مبنی بر تأسیس خلافت را تداوم بخشند.»

وی با تاکید بر انعقاد معاهده استرداد مجرمان با ارمنستان و گسترش مبارزه جهانی با تروریسم، افزود: «در هند، تعداد زیادی از جوانان در ایالت های جنوبی جذب طرح جدید خلافت شده اند».

پل آنتونوپولوس، سردبیر یونان سیتی تایمز، در ادامه این وبینار اظهار داشت: «ما وارد دوره خطرناکی شده ایم که در آن نظام جهانی با ظهور چندین قدرت بزرگ جایگزین دنیای تک‌قطبی و دوقطبی قبلی شده و در حال تغییر است. این شرایط کشورهایی مانند ترکیه، آذربایجان و پاکستان را برای به چالش کشیدن نظام کنونی و ترویج منافع و دستور کار خودشان که خلافت جدید است، جسور کرده است.»

لئونیداس کریزانتوپولوس سخنران بعدی خلافت، معنا و اهداف آن را توضیح داد. وی گفت: خلافت به این معناست که کشورهای مذکور تمایل به بازآفرینی قدرت و شکوه اسلام و گسترش شریعت در سراسر جهان دارند.

او توضیح داد که یونان به منظور مقابله بهتر با طرح های احیای خلافت، ابتکار عملی برای ایجاد یک انجمن مشترک برای تمدن های باستانی را اجرا کرده است. او با این حال گفت که دولت فعلی یونان علاقه چندانی به این ایده نداشته و هند یا ارمنستان باید آن را پیگیری کنند، زیرا ارمنستان، یونان و هند در یک چیز مشترک هستند، یعنی هر کدام از آنها تمدن باستانی بوده و با یکدیگر در ارتباط بوده اند.

به گفته واهرام ایوازیان، برای مقابله با طرح‌های خلافت پرور ترکیه و سیاست‌های ضد تمدن های باستانی آن، باید شبکه‌سازی بین سه کشور نهادینه شود.

وی افزود: برای مقابله با محور ترکیه، پاکستان و آذربایجان و پیوند آنان علیه تمدن‌های باستانی مانند هند، یونان و ارمنستان، باید شبکه‌سازی نهادی بین سه کشور و شهروندان آن در سه سطح دولت، دیپلماسی عمومی و همکاری دیاسپورا نهادینه شود. به اشتراک گذاری اطلاعات و گفت و گوی فعالانه به ما کمک می کند به جای رویکرد واکنشی، فعال باشیم.

آبجیت ایر میترا نیز اظهار داشت پاکستان، ترکیه و آذربایجان در مواجهه با بحران هویتی که با آن مواجه هستند، از دین به عنوان عاملی برای حل تمام مسائل داخلی خود استفاده می کنند. او همچنین توضیح داد که چگونه پاکستان رویکرد قومیتی خود را به راحتی تغییر می دهد. وی پاکستان را یک نمونه کلاسیک از هویت سیال دانست که هر فرقه در این کشور دارای یک گروه تروریستی است. 

آبیجیت گفت که ترکیه یک مدل دولتی تحت کنترل خود از تروریسم را برای مداخله در سوریه و بسیاری از نقاط دیگر ابداع کرده است. حتی شیعیان آذربایجان از مدل تروریسم سنی استفاده می کنند. تروریست های سنی برای مبارزه با ارامنه از ترکیه و سوریه به منطقه پرواز کرده اند. 

پروفسور جان ام نومیکوس سخنران بعدی پیشنهاد کرد که هند به عنوان عضو ناظر مجمع مدیترانه شرقی پذیرفته شود. این مجموع یک سازمان بین المللی است که توسط قبرس، مصر، فرانسه، یونان، اسرائیل، ایتالیا، اردن و فلسطین در سال 2020 تشکیل شده است. 

وی گفت: هند کشوری است که می تواند امنیت زیادی را برای کشورهای مدیترانه ای فراهم کند. هند، قبرس و نیروی دریایی یونان باید فعال تر باشند. همکاری این سه کشور یک ضرورت است. او همچنین پیشنهاد کرد که از "قدرت دیاسپورای ارمنی و یونانی به نحوی سازنده تر و موثرتر استفاده شود."

مایکل نرسیسیان با بررسی جنگ روسیه و اوکراین تأکید کرد که جنگ های جدیدی در حال ظهور هستند، به عنوان مثال، اتحاد آذربایجان و اسرائیل با هدف ضربه زدن به ایران. از سوی دیگر اسرائیل روابط پیچیده ای با ترکیه دارد.

وی تاکید کرد که آذربایجان تمام انرژی و منابع خود را علیه ارمنستان به کار گرفته است و یونان، ارمنستان و هند باید درگیری ها و مشکلات یکدیگر را جدی بگیرند تا قادر به یک برنامه ریزی کلان تر باشند. 

دکتر سواستی رائو در ابتدای سخنرانی خود عدم تقارن اطلاعاتی در همه سطوح در میان هند، ارمنستان و یونان را چالشی برای تقویت اتحاد آنها دانست. او در ادامه به بررسی چگونگی حمایت هند از ارمنستان با فروش تسلیحات هندی پرداخت. وی همچنین اشتراکات بین صنایع نظامی هند و یونان را با توجه به روابط نزدیک هر دو کشور با اسرائیل و فرانسه در حوزه تجهیزات دفاعی تشریح کرد. 

آخرین سخنران، اوزای بولوت، در مورد "پاکسازی قومی و اسلامی سازی خشونت آمیز به سبک ترکیه در قبرس" توضیح داد. به گفته وی در سال 1974، ترکیه دو بار به جمهوری قبرس حمله کرد. آنچه پس از آن انجام شد، پاکسازی قومی مسیحیت از طریق جابجایی اجباری بود. ترکیه یونانیان را از طریق تجاوز جنسی، قتل، ناپدید شدن اجباری و سایر روش های قساوت آمیز از منطقه مورد تهاجم بیرون و آواره کرد.

وی افزود: ترکیه از سال 1974 میلادی، 36 درصد از خاک قبرس و 57 درصد از خط ساحلی قبرس را اشغال کرده است. قبرس با تهدید وجودی ترکیه مواجه است و جمهوری باکو نیز همین جنایات را علیه ارامنه انجام داد. آنها می خواهند حکومت به اصطلاح ترک را از خاور دور تا چین احیا کنند و هدف جهادی خود را دنبال کنند. وی در پایان گفت: قبرس باید بخشی از اتحاد بین هند، ارمنستان و یونان و همه کشورهایی باشد که با تهدید کشورهای جهادی مواجه هستند.

در انتهای این وبینار، تصمیم گرفته شد تا هیئتی موسوم به تمدن ها شکل بگیرد که بر ایجاد روابط نزدیک تر میان هند، یونان و ارمنستان از طریق شناسایی و اطلاع رسانی در مورد پیوندهای تاریخی بین این تمدن های باستانی تمرکز می کند.

نویسنده: احسان موحدیان